منتقدان ادامه خودکفایی گندم آببر بودن این محصول و قیمت بالای آن نسبت به قیمت جهانی را بهانهای قرار دادند برای تقابل با دولت، آنها معتقدند خودکفایی این محصول غیراقتصادی و اصراری بر ادامه راهی غیرکارشناسی است.
این افراد در انتقادی دیگر مازاد تولید را دستاوردی برای حمله به این طرح قرار دادند و این اتفاق را هدررفت سرمایه و افزایش زیان اقتصادی برای کشاورزان در آیندهای نزدیک عنوان میکنند.
اما مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی درگفتوگو با ایانا مسائل مطرحشده از سوی منتقدان خودکفایی گندم را اظهار نظری از روی ناآگاهی میداند و میگوید: طرح موضوع آببر بودن گندم از سوی این افراد نشان از عدم آگاهی آنها از کشت این محصول دارد، چرا که از مجموع پنج میلیون و ۸۹۰ هزار هکتار سطح زیر کشت گندم در کشور حدود چهار میلیون هکتار آن دیم است و تنها دو میلیون و ۱۰۰ هزار هکتار بهصورت آبی کاشته میشود، ضمن اینکه بخش زیادی از کشت آبی گندم، نیاز به آبهای زیرزمینی یا سدها ندارد.
اسماعیل اسفندیاریپور استانهای گلستان و کردستان را شاهدی برای این موضوع آورد و افزود: گلستان رتبه نخست تولید گندم در کشور را دارد و با توجه به بارندگی های مناسبی که در این استان اتفاق میافتد، برای تولید گندم در یک دوره کمتر از شش مترمکعب آب مصرف میشود، همچنین در استان کردستان نیز از ۵۰۰ هزار هکتار سطح زیر کشت گندم ۴۵۰ هزار هکتار دیم و ۵۰ هزار هکتار باقی مانده آبی است که نیاز آبی این سطح نیز از آب رودخانهها تأمین میشود.
وی با اشاره به اجرای طرحهای آبیاری نوین در مزارع گندم، بیان کرد: بر اساس آخرین آمار معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی تاکنون بیش از ۵۰۰ هزار هکتار از مزارع گندم تحت پوشش آبیاری نوین قرار گرفته است که با اجرای این روش میتوان به میزان قابل توجهی در مصرف آب صرفهجویی کرد، بهطوریکه به ازای هر یک مترمکعب آب، دو کیلوگرم گندم تولید میشود.
اسفندیاریپور با یادآوری اینکه عمده کشت گندم در پاییز انجام میشود، این امر را نیز در کاهش مصرف آب مؤثر دانست.
وی کاهش سطح زیر کشت همراه با افزایش تولید را از برنامه وزرات جهاد کشاورزی برای کاهش مصرف آب در کشت گندم برشمرد و ادامه داد: بر اساس برنامه وزارت جهاد کشاورزی کاهش سطح همراه با افزایش بهرهوری ادامه خواهد داشت، بهطوریکه تا پایان برنامه ششم با افزایش تولید، سطح زیر کشت گندم آبی از دو میلیون ۱۰۰ هزار هکتار به یک میلیون ۹۰۰ هزار هکتار و سطح زیر کشت گندم دیم از حدود چهار میلیون هکتار به سه میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار کاهش مییابد.
مجری طرح گندم با تأیید قیمت بالاتر گندم داخلی نسبت به بازار جهانی، خرید تضمنی با وجود هزینه بالاتر را مطابق با سیاستهای نظام برای حفظ امنیت غذایی کشور عنوان کرد.
اسفندیاریپور به منتقدان یادآور شد که از سال ۹۰ تا ابتدای سال ۹۲ کشور با کمبود این محصول استراتژیک روبهرو بود و ما مجبور به واردات حجم عظیمی از گندم بودیم، این واردات در حالی انجام میشد که قیمت داخلی گندم بسیار پایینتر از قیمت جهانی (قیمت هر کیلوگرم گندم داخلی ۴۲۰ تومان و قیمت جهانی آن ۳۲۰ تا ۳۳۰ دلار در هر تن) بود، در حقیقت در آن سالها دولت دهم و یازدهم یارانهای که باید در اختیار کشاورزان کشور قرار میداد را به کشاورزان کشورهایی داد که از آنها واردات انجام شد.
وی عنوان کرد: در ابتدای سال ۹۲ کل وجهی که به کشاورزان پرداخت شد، سههزار و ۸۴۰ میلیارد تومان بود، اما این مبلغ در سال ۹۵ به ۱۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان رسید؛ به عبارت دیگر در یک بازه زمانی کوتاه درآمد گندمکاران کشور به بیش از سه برابر افزایش یافت؛ افزایش درآمدی که هم اکنون توسط کشاورزان صرف توسعه و پایداری کشاورزی در داخل کشور میشود.
اسفندیاریپور مازاد تولید گندم را نهتنها تهدید بلکه فرصتی برای کشور دانست و یادآور شد: مازاد تولید زمینه آرامش خاطر را برای تأمین امنیت غذایی کشور فراهم کرده است، ضمن اینکه ایران را از فهرست کشورهای وارداتکننده گندم جهان خارج و به صادرکننده این محصول تبدیل کرده است.
وی تأکید کرد: اگر ایران امسال هیچ گندمی برداشت نکند، ذخیره کافی برای یک سال دارد و میتواند نیاز سال ۹۷ خود را تأمین کند، این اتفاق به معنی قدرت یک کشور در سطح جهانی است به عبارت دیگر تأمین امنیت غذایی مردم به هر کشور این قدرت را میدهد تا بتواند در مقابل سلطه دیگر کشورها بایستد.
اسفندیاریپور به کشاورزان نیز اطمینان خاطر داد که دولت گندم را در هر شرایطی حتی با وجود مازاد تولید، از آنها میخرد وبرای این خرید برنامهریزیهای لازم انجام و منابع اعتباری آن نیز دیده شده است.
وی اضافه کرد: توقف خودکفایی گندم و بازگشت به گذشته است، بازگشتی که نتیجهای جز افزایش فقر در اقشار آسیبپذیر و ناامنی برای کشور نتیجه دیگری به همراه ندارد، پس منتقدان بدانند "به عقب برنمیگردیم".
مجری طرح گندم در پایان اظهار کرد: کشاورزان ثابت کردهاند اگر دولت از آنان حمایت کند، میتوانند نقش بزرگی را در اقتصاد کشور ایفا کنند این حمایت با تداوم دولت آقای روحانی همچنان ادامه دارد و دولت برنامه زیادی برای افزایش این حمایتها و بهبود شرایط اقتصادی آنان دارد.