سال ۱۳۹۳ به نیمه نرسیده بود که موضوع استفاده از روغن پالم در محصولات لبنی، روغن‌های خوراکی و برخی دیگر از مواد غذایی موجب نگرانی بسیاری از خانواده‌ها شد.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، این موضوع که استفاده بیش از حد از روغن پالم در مواد غذایی برای سلامت مصرف‌کننده مضر است، موضوعی غیرقابل انکار است.
اما اشاره به این موضوع نیز قابل توجه است که روغن پالم در تولید برخی محصولات مانند برخی مواد لبنی و روغن‌های مایع، جانشین مواد دیگری شده که برای سلامت مصرف‌کننده ضرر بیشتری دارند.
از سویی باید به این مورد نیز توجه داشت که برخلاف برخی جریان‌سازی‌ها و البته موضع‌گیری‌های برخی مسؤلان استفاده از روغن پالم برای تولید برخی محصولات مجاز است که البته باید مقدار مجاز از این روغن استفاده شود.
به هرحال جریان رسانه‌ای که علیه روغن پالم شکل گرفت موجب شد تا مشاغلی رونق بگیرد که متاسفانه محصولاتشان نه تنها جایگزینی سالمی برای محصولات صنعتی نیست که متاسفانه قریب به اکثریت آنها تهدیدی جدی برای سلامت مصرف‌کنندگان است.
یکی از این مشاغل لبنیات‌های سنتی هستند که البته تا پیش از این نیز واحدهای صنفی معدودی در این حوزه فعال بودند که جریان استفاده بی‌رویه از پالم در لبنیات موجب رونق بازار این صنف شد و در مدتی کوتاه تعداد واحدهای صنفی فعال در این بخش رشد چند برابر پیدا کرد.
این در حالی است که بسیاری از منابع خبری این موضوع را تأیید کرده‌اند که قریب به اکثریت شیرهایی که توسط این واحدهای صنفی عرضه می‌شود و یا تبدیل به فرآوردهای لبنی دیگر می‌شود، در واقع شیرهایی است که به دلیل آلودگی بیش از حد مجاز به باکتری‌های مضر از سوی کارخانه‌های لبنیاتی برگشت خورده و به جای معدوم شدن راهی بازار شده‌است.
گروه دوم واحدهای صنفی هستند که به روغن‌کشی معروف شده‌اند و روغن‌هایی را تحت عنوان روغن‌های ارگانیک گیاهی از جمله روغن کنجد، روغن هسته انگور، روغن زیتون و روغن آفتابگردان عرضه می‌کنند.
قریب به اکثریت این واحدهای صنفی اعلام می‌کنند که به روش روغن‌گیری سرد و بدون استفاده از افزودنی‌ها و در قالب عرضه مستقیم فعالیت می‌کنند.
اما هیچ کدام از این واحدهای صنفی اعلام نمی‌کنند که روغن‌هایی که عرضه می‌کنند تصفیه نشده می‌باشند که مصرف آنها برای سلامتی مضر است و به دلیل عدم استفاده از مواد نگه دارنده در مدتی کوتاه فاسد می‌شوند.
مصرف‌کنندگان این نوع روغن‌ها اطلاع ندارند که روغن‌هایی که به این گونه تولید می‌شوند و به آنها روغن خام می‌گویند در درجه حرارتی بسیار پایین‌تر از روغن‌های که به روش صنعتی تولید می‌شوند، در هنگام سرخ کردن اکسید شده و به ماده‌ای خطرناک برای مصرف‌کننده تبدیل می‌شوند.
به مجموعه معایب گفته شده باید این نکته را نیزاضافه کرد که نگهداری دانه‌های روغنی نیازمند شرایطی خاص است که متاسفانه قریب به اکثریت واحدهای صنفی فاقد این شرایط هستند و در واقع بسیاری از دانه‌هایی که توسط ایشان برای تهیه روغن استفاده می‌شود پیش از ورود به چرخه روغن‌گیری کیفیت خود را از دست داده و یا به دلیل فساد به محصولی مضر تبدیل شده‌اند.
حال این سؤال مطرح است که به‌رغم تلاش‌های زیادی که دولت طی دو دهه اخیر برای حذف روغن جامد و محصولات مضر دیگر در دستور کار داشته تا درصد ابتلا به سرطان، سکته‌های قلبی و مغزی و دیگر بیماری‌های شایع که به دلیل استفاده از لبنیات و روغن‌های ناسالم گریبانگیر مصرف‌کننده می‌شود را کاهش دهد، با جریانات شکل گرفته برای عرضه محصولات ناسالم برخورد نمی‌کند و چرا نهادهای نظارتی در حوزه بازار وسلامت و همچنین تأمین حقوق مصرف‌کننده در قبال عرضه این محصولات سکوت کرده‌اند.
علی شفائی
