از سوی معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی صورت گرفت
مهدی زاهدی-درحالی که بخش کشاورزی سالهاست به عنوان متهم ردیف اول مصرف آب مورد عتاب و خطاب مسئولان وزارت نیرو قرار گرفته است روزسه شنبه معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی در جمع خبرنگاران در دفاعی تمام قد از بخش کشاورزی با ارائه آمارهایی که مستندات آن از خود وزارت نیرو گرفته شده است معمای میزان مصرف آب کشاورزی را حل کرد.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، براساس اظهارات و استدلال علیمراد اکبری، برخلاف اظهارات مسئولان وزارت نیرو که معتقدند بخش کشاورزی بیش از ۹۰ درصد آب کشور را مصرف می کند، کشاورزی در ایران در بیشترین حالت ۶۴ درصد آب کشور را مصرف می کند.
اکبری با استناد به آمار و ارقام اعلام شده توسط وزارت نیرو، حجم آب مصرف شده در بخش کشاورزی را ۶۴ درصد از کل آب تجدیدپذیر کشور اعلام کرد.
وی در تشریح این سخن گفت: بر اساس اعلام وزارت نیرو کل آب تجدید شونده کشور ۱۰۴ میلیارد متر مکعب است که از این میزان ۱۰ میلیارد متر مکعب از این آب وارد دریای خزر می‌شود. در حالی که می‌توانیم با لایروبی آب بندان‌ها دو میلیارد متر مکعب آب را استحصال کنیم.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: از سوی دیگر نیز ۴ میلیارد متر مکعب آب تجدیدپذیر کشور درخوزستان وارد اروند رود می‌شود. در هرمزگان و بوشهر، حدود ۲میلیارد متر مکعب آب به خلیج فارس می‌ریزد. مصرف شرب و صنعت کشور نیز در مجموع ۸ میلیارد متر مکعب است. حدود ۵ میلیارد متر مکعب آب از پشت سدها تبخیر می‌شود. با جمع کردن همه این اعداد و کسر عدد حاصله از کل آب تجدیدپذیر کشور، به این نتیجه می‌رسیم که ۶۴ درصد آب تجدیدپذیر کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود.
وی درباره اختلاف نظر وزارت نیرو و جهاد کشاورزی در زمینه آب تبخیر شده پشت سدها، عنوان کرد: ما حدود ۱۴۰ سد را مدل‌سازی کردیم و نتایج را به کل سدهای کشور تعمیم دادیم. با این شیوه مدل‌سازی عدد تبخیر پشت سدها پنج میلیارد متر مکعب به‌دست آمد در حالی که وزارت نیرو این عدد را دومیلیارد متر مکعب اعلام می‌کند.
اکبری همچنین با اشاره به اینکه آب سفید رود که از کردستان و همدان سرچشمه می‌گیرد را پشت سد سفید رود جمع می‌کنیم تا صرف شالیزارهای گیلان با بارش ۱۲۰۰ میلیمتری کنیم، بر لایروبی آب بندان‌های شمال برای افزایش ظرفیت نگهداری آب تاکید کرد.
وی افزود: در شمال کشور ۲۷هزار هکتار آب بندان داریم که اگر آنها را بازسازی و مرمت کنیم، با رعایت ضوابط زیست محیطی می‌توانیم سالانه یک میلیارد متر مکعب آب بیشتر ذخیره کنیم.
به گفته اکبری سند ملی آب طی دو تا سه ماه آینده نهایی شده و در شورایعالی آب رونمایی خواهد شد. همچنین اعداد و ارقام آب مورد استفاده در بخش کشاورزی در حال به روز رسانی است که به زودی نتایج آن اعلام خواهد شد.
همکاری «خاکی» ایران وفائو
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی همچنین از همکاری ایران و فائو در زمینه اجرای طرح‌های پایلوت بهره‌وری آب در طرح‌های بزرگ آب و خاک کشور خبرداد.
اکبری گفت: در جلسه‌ای که با معاون آب و خاک سازمان خوار و بار کشاورزی ملل متحد (فائو) داشتیم، قول مساعد داده شد که وی به ایران سفر کرده و روی مباحث خاک، همکاری مشترک داشته باشیم.
وی افزود: در نشست جهانی فائو ایران سه تا چهار پیشنهاد مشترک به حاضران در این نشست ارائه کرد. اول اینکه باید مسئله آب، خاک، انرژی، محیط زیست و امنیت غذایی را با هم ببینیم. این مسایل تحت عنوان نکسوز در دنیا مطرح است و پیشنهاد ایران در این رابطه مورد توجه قرار گرفت.
اکبری ادامه داد: ما همچنین پیشنهاد دادیم که مسئله مطالعه آلودگی‌های نوظهور در مسایل آب و خاک مورد توجه قرار گیرد. اعلام کردیم که پروژه‌های بزرگ آب و خاک ایران نظیر گرمسیری، ۵۵۰ هزار هکتاری خوزستان و انتقال آب با لوله سیستان توسط فائو به عنوان منطقه پایلوت برای اجرای طرح‌های آب و خاک در نظر گرفته شود.
وی عنوان کرد: اخیرا قراردادهایی با این مجموعه بسته شده است تا پروژه‌های بهره‌وری آب در پروژه‌های بزرگ آب و خاک ایران اجرا شود. دو پروژه ۱۰ میلیون دلاری و ۵۰۰ هزار دلاری با فائو داریم. البته سازمان خوار و بار و کشاورزی در منطقه خاور نزدیک هم پروژه‌های مشابهی در دست اجرا دارد.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی از افتتاح هزار و ۹۰۵ پروژه با اعتباری بالغ بر ۸۲۵ میلیارد تومان به مناسب هفته دولت خبرداد و افزود: ۸۵ درصد اعتبارات این پروژه‌های توسط دولت و درصد ۱۵ توسط بخش خصوصی و مردم تامین اعتبار شده است. این پروژه‌ها بیش از ۴۳ هزار شغل ایجاد کرده است.
به اعتقاد وی، به زودی در دنیا دیپلماسی آب جایگزین دیپلماسی نفت خواهد شد زیرا بسیاری از کشورهای جهان از جمله کالیفرنیا هنوز نتوانسته‌اند برای مشکل آب و خشکسالی‌های خود راه حلی ارائه کنند.
اکبری تاکید کرد: ما باید به خاک بیش از آب توجه کنیم. در شعار امسال مجمع جهانی خاک شعار "همه چیز از خاک شروع می‌شود" انتخاب شده بود. این شعار نشان دهنده اهمیت خاک است. در ایران نیز هر گونه برنامه‌ریزی برای آب، بدون توجه به مسئله آب، مثل آب در هاون کوبیدن است. خاک مخزن آب است بنابراین باید به آن توجه شود.
وی از برگزاری برنامه ویژه برای روز جهانی خاک خبرداد و افزود: روز جهانی خاک ۱۴ آذرماه است اما به دلیل مصادف شدن آن با تعطیلات رسمی، روز ۱۹ آذرماه روز جهانی خاک را در ایران گرامی خواهیم داشت.
اعتبارات بی سابقه بخش آب کشاورزی
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی میزان اعتبارات بخش آب و خاک را دو هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: سه هزار و ۲۸۰ میلیارد تومان در بخش روش‌های نوین آبیاری و سامانه‌های نوین هزینه شده است. تخصیص این اعتبارات در تاریخ ایران بی سابقه بوده است.
وی اضافه کرد: بر اساس برنامه‌ریزی انجام شده قرار است روزانه هزار هکتار آبیاری نوین در مزارع پیاده کنیم. از ابتدای امسال تاکنون ۵۳ هزار هکتار از اراضی کشاورزی تحت پوشش روش‌های نوین آبیاری قرار گرفته و ۱۴۰ هزار هکتار نیز در حال اجرای سیستم‌های نوین آبیاری هستند. در سال جاری، در مجموع ۱۹۳ هزار هکتار از اراضی کشاورزی تحت پوشش روش‌های نوین آبیاری خواهد رفت.
به گفته اکبری تخصیص اعتبارات آبیاری تحت فشار تاکنون هیچ مشکلی نداشته است و اعتبارات این پروژه از محل صندوق توسعه ملی و اعتبارات عمومی دولت تامین شده است.
وی افزود: دولت در سال جاری سه هزار و ۲۸۰ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای روش‌های نوین آبیاری در نظر گرفته است که این رقم نسبت به سال گذشته با افزایش ۱۰ برابری مواجه بوده است.
انتقال آب به کانون ریزگردها
به گفته اکبری، موسسه جهاد نصر با انجام ۴,۸ میلیون متر مکعب خاکبرداری و ۴ میلیون و ۶۷۰ هزار متر مکعب خاکبرداری قرار است با حفر یک کانال، ۲۰ متر مکعب آب در ثانیه به کانون‌های بحران خوزستان منتقل کند. برای اجرای این پروژه ۲۳۰ میلیارد تومان اعتبار تخصیص داده شده است. با حفر این کانال، سال گذشته پنج هزار هکتار از اراضی بحرانی توسط سازمان جنگل‌ها جنگل‌کاری شده و امسال نیز ۳۰ هزار هکتار از اراضی این استان تحت پوشش عملیات جنگل‌کاری قرار می‌گیرد.
وی افزود: کل سطح کانون‌های بحرانی خوزستان ۴۰ هزار هکتار است. با اجرای پروژه‌هایی از این دست بخشی از مشکلات مردم خوزستان حل خواهد شد.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، همچنین به اجرای پروژه در سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: در این استان ۲۰۰ هزار هکتار زمین وجود دارد که ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب به آن تخصیص داده شده است.
وی افزود: آب تخصیص داده شده به اراضی سیستان برای زیر کشت بردن ۴۶ هزار هکتار از اراضی این منطقه کافی است. برای اجرای پروژه آبرسانی با لوله به دشت سیستان، ۵۰۰ میلیون دلار اعتبار در نظر گرفته شده است که ۴۰۰ میلیون دلار آن در اختیار وزارت جهاد کشاورزی و بقیه در اختیار وزارت نیرو است.
اکبری عنوان کرد: اعتبار مورد نیاز برای تکمیل این طرح دو هزار و ۲۷۰ میلیارد تومان است و تا کنون یک هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان اعتبار به این طرح اختصاص یافته و در مجموع، پروژه هزار میلیارد تومان کسری بودجه دارد.
وی یادآور شد: اگرچه پروژه تا کنون کسری بودجه نداشته است اما اگر بودجه‌های برآورد شده به آن اختصاص نیابد، دچار مشکل خواهیم شد.
معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی گفت: پروژه انتقال آب با لوله به سیستان ۴۷ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و ۱۰ هزار هکتار آن آماده بهره‌برداری است.
وی افزود: تعهد ما آبرسانی به ۲۱ هزار هکتار از اراضی دشت سیستان تا پایان امسال است. در این پروژه ۲۱ پیمانکار، ۴۰ مشاور فنی رتبه یک و ۸۷۹ ماشین سنگین فعال است. بخش خصوصی برای تامین لوله جی.آر.پی اقدام به احداث کارخانه کرده و ۳۰۰ نیرو در این کارخانه جذب شده است.
