کدخبر: 45920
19:40
1395/08/18
حال و روز ساکن جدید کاخ سفید
حال و روز ساکن جدید کاخ سفید
علیرضا صادق-انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده آمریکا، بعد از ماهها مبارزه نفسگیر به نقطه پایان رسید. در هنگامی که شما این نوشتار را مطالعه میکنید به احتمال بسیار زیاد نتیجه انتخابات روشن شده است و اکنون جهان ۴۴امین رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا را میشناسد. با این حال در هنگام نگارش این مطلب تمامی اخبار رسانهها به پوشش مشارکت مردم در ۵۰ ایالت در این انتخابات اختصاص داشت و هنوز خبری از نتیجه نبود. هر چند هم چنان آخرین نتایج نظرسنجیها در پایگاههای خبری و شبکههای اجتماعی دست به دست میشد. نتایجی که به صورت عمده نشان از برتری هیلاری کلیتنون بر دونالد ترامپ داشت. خبرگزاری رویترز بر مبنای نتایج آخرین نتایج نظرسنجی مشترک خود با موسسه آیپز، شانس پیروزی هیلاری را ۹۰ درصد دانسته بود. نتایج انتخابات دیروز در ۷ ایالت سرنوشتساز مشخص میشد که نتایج نظرسنجیها این ایالات را همچنان مردد ارزیابی میکردند. فلوریدا، میشیگان، مینهسوتا، نیوهمپشایر، کارولینای شمالی، پنسیلوانیا و ویرجینا. آخرین نتایج نظرسنجیها حکایت از آن داشت که هیلاری در ۵ ایالت از این ۷ ایالت با اختلافهایی گاه اندک، از ترامپ پیش است و میلیاردر جنجالی نیویورک تنها در نیوهمپشایر و کارولینای شمالی دست بالاتر را دارد. از این منظر اگر امروز دونالد ترامپ را به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده دیدید، حتما با یک اتفاق عجیب در سیاست مواجه هستند. اتفاقی عجیبی که البته چندان هم غریب نیست و پیش از این نیز بارها اختلاف نتایج نظرسنجیها و رای مردم در روز انتخابات مشاهده شده است.
رئیس جمهور ۴۴ام هر کدام از این دو باشد، وجهه عمومیاش در این ماههای طولانی رقابت ریاست جمهوری به شدت آسیب دیده است. هیلاری و ترامپ با دهها حمله لفظی و توئیتر جنجالی و حتی پرونده سازی از خجالت هم بیرون امدهاند. صدای ترامپ در حالی گفتن رکیکترین کلمات در مورد زنان توسط میلیونها نفر در سراسر جهان شنیده شده است. پرونده ایمیلهای هیلاری هم هر چند به اندازه سخنان ترامپ زشت و جنجالی نبود اما ترسیم یک چهره غیر قابل اعتماد از کسی که قرار است مهمترین اسرار جاسوسی در جهان دسترسی داشته باشد، لطمهای جدی به او آورده است.
اگر هیلاری کلینتون امروز راهی کاخ سفید شود، احتمالا بسیاری از روندهای سیاست خارجی آمریکا بر مدار پیشین خواهد بود. البته سیاستهای ایالات متحده در خاورمیانه دستخوش تغییراتی خواهد شد. بر خلاف روحیه ضد جنگ باراک اوباما، هیلاری تمایل بیشتری به مداخله صریحتر و اعمال قدرت آمریکا در جهان دارد و این مسئله ممکن است در بلند مدت تاثیرات مهمی در این منطقه داشته باشد. هیلاری البته به اسرائیل و عربستان بسیار از اوباما و تیمش نزدیکتر است و همین مسئله احتمال رویکردهای سرسختانهتر او در قبال ایران را در پی دارد. حضور برخی چهرههای تندرو و ضد ایرانی هم در تیم او، نگرانیها را در مورد رویکرد دولت هیلاری نسبت به ایران افزایش داده است. با این حال هیلاری بارها از برجام به عنوان یک توافق دفاع کرده است و همین مسئله میتواند از حجم نگرانیها در مورد رویکرد این نسبت به ایران کم کند.
روشن نیست که هیلاری در عرصه داخلی چه رویهای در پیش خواهد گرفت، اما مبارزات طولانی انتخاباتی و برآمدن پدیده شگفتانگیز ترامپ بیش از هر چیز نشان از انباشت نارضایتیها و شکافها در جامعه امریکا دارد. شکافهایی که به یک برگزار کننده برنامههای دختر شایسته اجازه داد تا این جا بالا بیاید و کل عرصه سیاسی در آمریکا را بازیچه رفتارهای غریب خود کند. ظهور پدیده برنی سندرز هم که هیلاری را برای مدتی به دردسر انداخت نشان از آن دارد که این شکافهای اجتماعی در بدنه حزب دموکرات هم بازتاب یافته و امتداد دارد و هیلاری علاوه بر چاره اندیشی برای اوضاع نابسامان اقتصاد آمریکا و چالش جمهوریخواهان و دردسرهای این کشور در خاورمیانه باید به فکر شکافهای درونی اردوگاه دموکراتها هم باشد.
و اگر امروز دونالد ترامپ به عنوان ساکن بعدی کاخ سفید انتخاب شده باشد، احتمالا سر ناظران و تحلیلگران سیاسی شلوغتر خواهد بود. پدیده ترامپ و ظهور آن نه فقط برای میلیونها انسانی که در معرض سیاستهای او خواهند بود جالب توجه است، برای متفکران علوم سیاسی و انسانی هم موردی منحصر به فرد خواهد بود. احتمالا نشانهای از دست بالای پوپولیسم در یکی از نهادمندترین و قدیمیترین دموکراسیهای جهان. مزاج دموکراسی البته همیشه مستعد بیماری پوپولیسم بوده است و هیچ علاج قطعی برای آن یافت نشده است. با این حال اندیشمندان و متفکران علوم انسانی و سیاسی همواره از نقش مهم نهادها و سنتهای دموکراتیک و البته هوشیاری بخشهای مختلف جامعه مدنی به عنوان مهمترین سد در مقابل پوپولیسم یاد میشد. سدی که حالا احتمالا در غرب اقیانوس اطلس شکسته است. این که ترامپ چه راهی را در پیش خواهد گرفت و با شکافهای درونی جامعه آمریکا چه خواهد کرد خیلی روشن نیست. او ماههاست که از چیزهایی که دوست ندارد و باید تغییر کند، سخن گفته است، با این حال چندان سخنی از راه حلها به میان نیاورده است. ترامپ وعده داد که برجام را لغو میکند، بین آمریکا و مکزیک دیوار میکشد و از عربستان و کشورهای حاشیه خلیج فارس بابت حمایت نظامی و سیاسی پول خواهد گرفت. بعید است که ترامپ بتواند یا حتی بخواهد این کارها را انجام دهد، اما این که او دقیقا چه خواهد کرد، ممکن است معمای امروز ما باشد. معمایی که خیلی هم شیرین نیست.