آیا حادثه ریلی ایستگاه هفت خوان قربانی دیگری دارد؟
گروه امور زیربنایی-در پی حادثه برخورد دو قطار در روزجمعه در منطقه هفت‌خوان سمنان و البته آتش گرفتن تعدادی از واگن‌های آن‌ها علی رغم وجود سیستم ATC (سیستم کنترل هوشمند)، شائبه هایی ایجاد شد که تا مطرح شدن استیضاح وزیر راه و شهرسازی و لزوم استعفای وی پیش رفت.
نکته قابل تاملی که روزشنبه از سوی یکی از نمایندگان مجلس مطرح شد پس از اعلام وجود خطای انسانی در این حادثه بود.
رضا شیران،نماینده کمیسیون اجتماعی مجلس درحالی از پرداخت نشدن سه ماه حقوق کارگران راه‌آهن مشهد خبر داد که مقصر اصلی حادثه، عامل انسانی معرفی شده است.
اواخر وقت روزحادثه سرانجام مدیرعامل راه آهن جمهوری اسلامی ایران درباره دلایل سانحه گفت: قطار مشهد- تبریز به دلیل سرمای هوا و یخ زدگی سیستم ترمز درمسیر متوقف شده بود که نقص فنی به سیستم ATC شاهرود به عنوان مرکز کنترل، اطلاع داده می شود، در همین زمان به قطار مشهد- سمنان که در این مسیر حرکت می کرد، دستور توقف داده شد.
محسن پورسیدآقایی درادامه تصریح کرد: متاسفانه در این زمان به دلیل تغییر شیفت مسوول کنترل؛ فرد جایگزین از سابقه و دلیل قرمز شدن چراغ بی اطلاع بوده و وقتی رییس قطار مشهد-سمنان مجددا کسب تکلیف می کند به وی گفته می شود که مسیر باز است و مشکلی نیست، شاید چراغ به دلیل برودت هوا قرمز مانده است، لذا به وی تلگراف می شود که حرکت کند.
دراین لحظه قطار مشهد- تبریز در پشت یک قوس متوقف شده بود که قطار مشهد- سمنان وقتی با قطار پیش رو مواجه می شود به شدت با کوپه های انتهایی قطار مشهد تبریز برخورد می کند و سانحه رخ می دهد.
پس از این اعلام نظربود که برخی نمایندگان فرصت را غنیمت دانسته و مسئله استیضاح وزیر را مطرح کردند.
شیران، یکی از اعضای اصولگرای کمیسیون اجتماعی مجلس، با اشاره به جمع آوری امضا برای استیضاح وزیر راه و شهرسازی به مهر گفت: نمایندگان مجلس این هفته درحوزه‌های انتخابیه هستند بنابراین در مجلس حضور ندارند اما با ۲۵ نفر از همکاران که تماس تلفنی داشتم، همه اتفاق نظر دارند که در اولین روزکاری که ۱۴ آذرماه است، استیضاح وزیر راه و شهرسازی تقدیم هیات رئیسه مجلس شود.
رضا شیران ضمن بیان اینکه آخوندی علاوه بر معذرت خواهی باید از سمت خود استعفا کند، اذعان کرد: برخورد دو قطار با یکدیگر و نحوه خدمات‌رسانی پس از حادثه از موضوعات استیضاح است.
این نماینده مجلس در حالی با قاطعیت از طرح استیضاح وزیر سخن گفته که یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس با تاکید بر لزوم برخورد با مسببان حادثه برخورد دو قطار، از بررسی این سانحه در کمیسیون عمران خبر داده و گفته است: در مورد طرح سوال یا استیضاح وزیر راه بزودی تصمیم خواهیم گرفت.
به گزارش جهان اقتصاد، مسئله دیگری که در رابطه با این حادثه مطرح شده، طرح جامعی است که بنا بود در چارچوب آن نقش عامل انسانی کنار رود. اگر تا پیش از آغاز به کار طرح کنترل هوشمند قطار اشتباه فردی، حوادث کوچکی را رقم زد که عبور از آن‌ها دشوار بود حالا سیستم کنترل هوشمند فاجعه‌ای را به بار آورده که نتیجه‌اش مرگ ۴۵ مسافر است.
سیستم حمل و نقل ریلی در طول سال‌های گذشته تلاش کرده جایگاه خود را در رقابت با دیگر شقوق حمل و نقل ارتقا بدهد. برای رسیدن به این مهم یک موضوع اهمیتی حیاتی دارد و آن ارتقا جایگاه راه‌آهن و اثبات مزیت نسبی آن با دیگر بخش‌ها است.
پایین بودن قابل توجه آمار تصادفات و تلفات در سفرهای ریلی در قیاس با آن‌چه در جاده‌های ایران می‌گذرد باعث شده عرصه ریلی در این حوزه خود را مطرح کند.
در چنین فضایی وقوع فاجعه‌ای که منجر به آتش گرفتن چند واگن شده و مسافران را سوزانده است قطعا می‌تواند برای عرصه ریلی ایران زنگ خطری بزرگ به صدا دراورده و آن‌چه در طول این سال‌ها رشته شده را پنبه کند. به خصوص که این اتفاق در مسیری افتاده که بیشترین توجهات به آن صورت می‌گیرد و اصلی ترین امکانات کشور در آن بسیج شده است.
یکی از مباحث مطرح در خط ریلی تهران مشهد، اولویت دادن در به کار بستن کنترل هوشمند قطار ATC بود.
این سیستم که از سال‌ها پیش به عنوان یکی از اولویت‌های ریلی ایران مطرح بوده است با سروصدای زیاد و البته امیدواری‌های گسترده کار خود را آغاز کرد.
اما وقوع حادثه روزجمعه این سوال را به وجود می‌آورد که اگر بنا بوده با اجرای سیستم کنترل هوشمند نقش عامل انسانی در تصادفات ریلی به حداقل کاهش یابد و حتی امکان کنترل قطار از بیرون لکوموتیو نیز به وجود آید، پس محوریت عامل انسانی در حادثه روز گذشته چطور پدید آمده است؟
