احسان کرمانشاهی-گروه سیاسی
قانون انتخابات ایران دارای مشکلات فراوانی است که بخشی از این مشکلات حتی از زبان مسئولیت اجرایی و نظارتی انتخابات نیز اعلام شده است. از یک سویی شورای محترم نگهبان به دلیل اینکه زمان کافی برای بررسی صلاحیت افرد در انتخابات مجلس را ندارد بسیاری از نامزدها را با عدم احراض صلاحیت مواجع میکند. همچنین قانون انتخابات تنها به حداقلها در مورد خصوصیات نامزدهای اشاره کرده است که موجب میشود در زمان ثبت نام بسیاری خود را صالح نمایندگی مردم و حتی ریاست جمهوری بدانند. البته مشکل در اینجا تعبیرکلمه رجل سیاسی به زن یا مردم نیست. مشکل از آنجا آغاز میشود که برای نمونه در انتخابات ریاست جمهوری افراد زیر ۱۸ سال نیز میتوانند ثبت نام کنند زیرا قانون هیچ منعی برای ثبت نام آنها مققرنکرده است.
*احزاب سیاسی وقانون انتخابات
مهمترین وجه تمایز قانون انتخابات در ایران درمقایسه با سایرکشورهای دموکراتیک عدم توجه به جایگاه احزاب سیاسی در این قانون است به طوری که در کشورهای دموکراتیک افراد اگر تمایل به حضور در مجلس، ریاست جمهوری و یا شوراهای شهر داشته باشند، باید از فعالیت در یک حزب شروع کرده تا بتوانند با کسب اعتماد اعضای آن حزب به لیستهای آنها برای حضور در مناسب نام برده شده راه پیدا کنند. موضوعی که در ایران به دلیل مغفول ماندن نقش احزاب در قانون انتخابات به آن توجه نمیشود. به طوری که هر شخصی که نظریهای در ذهن خود دارد و احساساس میکند که می تواند رای مردم را جذب کند در انتخاباتهای گوناگون اقدام به ثبت نام میکند.
*لایه جامع انتخابات درآستانه تصوب دردولت
بعد از اینکه به دلیل ازدهام مردم در انتخابات اخیر وزیر کشور مورد نقد بسیاری قرار گرفت وی در جلسه با نمایندگان مردم از تهیه و تدوین لایحه جامع انتخابات خبر داد: رحمانی فضلی گفت این لایحه در صحن دولت نیز مطرح شد، اما از مجمع تشخیص مصلحت نظام اعلام شد که چون سیاستهای کلی انتخابات در مجمع در حال نگارش است و مقام معظم رهبری باید آن را ابلاغ کند، بهتر است بررسی لایحه جامع انتخابات به بعد از ابلاغ سیاستهای کلی موکول شود. تقریبا یک سال طول کشید تا سیاستهای کلی در مجمع تصویب شد و محضر مقام معظم رهبری تقدیم شد. فضای ادامه داد: بررسی سیاستهای کلی حدود ۳ ماه نیز در آنجا طول کشید و بعد به ما ابلاغ شد. ما با رعایت سیاستهای کلی ابلاغی مقام معظم رهبری میبایست در لایحه بازنگری میکردیم. بازنگری ۲ ماه طول کشید و بعد از این مدت ما لایحه را تقدیم دولت کردیم. بررسی این لایحه با بیش از ۱۶۰ ماده در اردیبهشتماه و در کمیسیون سیاسی و امنیتی که مسئولیت آن نیز برعهده من است تمام شد. فقط برخی ارجاعات به کمیسیون فرعی مانده است تا لایحه را به صحن دولت ببریم تا تبدیل به قانون شود. رحمانی فضلی تصریح کرد: ضعفها و اشکالات قانون فعلی درلایحه جامع انتخابات تغییر داده شده. از طرفی شرایط بسیار جدیدی در قانون پیشبینی شده است تا هم مشارکت و هم فعالیت احزاب و گروهها را افزایش دهد و همچنین تکرار و تعدد موازیکاری را کاهش دهد.
*در نهایت...
هرچند از چند چون لایه جامع انتخابات خبری منتشر نشده است اما، سخنان رحمانی فضلی در مورد توجه به جایگاه احزاب در لایه جامع انتخابات را باید به فال نیک گرفت. در قانون اساسی ایران به نقش احزاب در سپهر سیاسی کشور تاکید شده است و احزاب نیز در چند سال اخیر توانستهاند درآستانه توسعه یافتگی قرار بگیرند و به نوعی وحدت نظر دست یابند. حال باید دید نقش احزاب تا چه میزان بر اساس قانون جامع انتخابات در فضای سیاسی تقویت شده است. هرچند نمایندگان مجلس هم باید در زمان تصویب این لایه در صورت لزوم بر افزایش نقش احزاب در انتخابات اهتمام بورزند.