محمد مهدی میثمی
در حالی که امضای قرارداد توسعه لایه نفتی پارس جنوبی با شرکت مرسک دانمارک محتمل ترین گزینه امضای دومین قرارداد نفتی در چارچوب قراردادهای جدید نفتی ایران به شمار می‌رفت، خرید سهام بخش نفتی این شرکت دانمارکی توسط توتال فرانسه (که پیش از این نخستین قرارداد جدید نفتی ایران را برای توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی امضا کرده است) به سدی در برابر این قرارداد بدل شده است.
به گزارش جهان اقتصاد، چندی پیش بود که شرکت مرسک دانمارک از توافق برای فروش زیر شاخه نفت و گاز خود با نام «مرسک اویل» به شرکت فرانسوی توتال به قیمت ۷ میلیارد و ۴۵۰ میلیون دلار خبر داد. بر اساس این توافق، شرکت توتال علاوه بر واگذاری ۳.۸ درصد از سهام خود به این شرکت دانمارکی، پرداخت مبلغ ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار در قالب یک وام کوتاه مدت را نیز متعهد می‌شود.
مدیرعامل توتال با اشاره به اینکه عمده فعالیت شرکت مرسک در دریای شمال است، در بیانیه ای اعلام کرد که توتال با خرید سهام شرکت دانمارکی، عملا به دومین امپراتور نفتی دریای شمال تبدیل خواهد شد.
شرکت مرسک که سابقه ۲۵ سال فعالیت در لایه نفتی پارس جنوبی در کشور قطر را داراست، پیش از این در مناقصه جدیدی که در قطر برگزار شد از شرکت توتال شکست خورد. با در نظر گرفتن تجریه بسیار دانمارکی‌ها در توسعه لایه نفتی پارس جنوبی و عدم فعالیت آنها در طرف قطری، این شرکت بهترین گزینه برای کار در طرف ایران به نظر می‌رسید.
دانمارکی‌ها پیش از این طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی را نیز به ایران ارائه داده بودند و نتیجه مطالعات آنها در جلسه کمیته مشاورین مدیریت مخازن کشور ارائه و بررسی شده است.
روند مذاکرات تا جایی پیش رفته بود که حتی معاون مهندسی و توسعه شرکت ملی نفت از احتمال مشورت وزارت نفت و دولت برای تصمیم گیری درباره ترک مناقصه خبر داده بود.
غلامرضا منوچهری در تشریح طرح مطالعاتی مرسک به فارس گفته بود: در گذشته تصور ما این بود که لایه نفتی در سمت ایران گستره محدودی دارد در صورتی که پس از مطالعات اولیه مشخص شد حدود ۶ لایه مخزنی و با یک گستره وسیع جغرافیایی در سمت ایران است که ما فکرش را نمی‌کردیم و تصور ما فقط تولید حداکثر روزانه ۳۰ هزار بشکه نفت از این لایه نفتی بود.
وی با تأکید بر جامعیت مطالعات شرکت مرسک اظهار داشت: شرکت مرسک پیشنهاد داد که توسعه لایه نفتی پارس جنوبی در سه فاز صورت گیرد که یک فاز در واقع حفر چاه‌های تزریق آب و حفظ همین میزان تولید و رساندن آن به حدود روزانه ۳۰ هزار بشکه است و فاز بعد حفر چاه‌های جدید است و بعد از دو سال حفر تعداد زیادی چاه در دستور کار قرار می‌گیرد و چون گستره میدان (لایه نفتی) بسیار زیاد است و تقریباً همه فازهای گازی را در بر می‌گیرد، بنابر این آنها اعلام کردند می‌توانند بعد از یک دوره تولید نفت را از این میدان به ۱۲۰ هزار بشکه و بعد به ۱۴۰ هزار بشکه در روز برسانند.
معاون مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران ادامه داد: تصور کارشناسان این است که شرکت مرسک بهترین گزینه است و می‌تواند گزینه مناسبی با توجه به یافته‌های این شرکت از لایه نفتی در سمت قطر باشد که البته این قراردادها محرمانه است و آنها نمی‌توانند اطلاعات را منتقل کنند ولی بالاخره خودشان از این تجربه نهایت استفاده را خواهند کرد.
برداشت از لایه نفتی پارس جنوبی ۲۹ اسفندماه سال گذشته با برداشت روزانه ۲۵ هزار بشکه در روز توسط رییس جمهور آغاز شد. با این حال، هدف گذاری تعیین شده مبنی بر افزایش تدریجی تولید به ۳۵ هزار بشکه در روز تاکنون محقق نشده است.
در همین حال، وزیر نفت خرید سهام شرکت مرسک توسط توتال که در بخش قطری لایه نفتی پارس جنوبی حضور دارد را به عنوان تهدیدی برای مذاکرات قبلی با مرسک ارزیابی کرد.
بیژن زنگنه شنبه شب پس از دیدار با وزیر معادن و انرژی برزیل در جمع خبرنگاران، درباره مذاکرات مربوط به طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی اظهار کرد: مذاکرات در این باره ادامه دارد، اما خرید سهام بخش نفتی شرکت دانمارکی مرسک از سوی توتال فرانسه تا حدی ما را نگران کرده است زیرا در این شرایط این شرکت فرانسوی مجری طرح سمت قطری لایه نفتی پارس جنوبی هم خواهد بود و این موضوع نگران کننده است.
وی ادامه داد: ما گفته‌ایم از تعدادی شرکت‌ها مانند انی ایتالیا، شرکت انگلیسی-هلندی شل و پتروناس مالزی برای مذاکره در این باره دعوت کنند، با این حال می‌توان گفت مرسک در این زمینه تجربه خوبی داشت.
وزیر نفت با اشاره به مذاکرات با فرناندو کولهو فیلهو، وزیر معادن و انرژی برزیل گفت: نخستین محور گفتگوی هیئت ایرانی و برزیلی، دعوت ایران از شرکت دولتی نفت برزیل (پتروبراس) برای حضور در پروژ‌ه‌های نفت و گاز کشور بود.
وی افزود: پیش تر قرار بود گروهی از ایران به برزیل بروند؛ اما گفتیم سفر گروه مدیران شرکت پتروبراس به ایران برای مذاکرات درباره طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی و همچنین مشارکت آنها در حوزه نفتی خزر در اولویت قرار گیرد.
در حالی که زنگنه و مقامات شرکت ملی نفت همواره بر مذاکره با شرکت‌های دیگری در کنار مرسک دانمارک برای طرح توسعه لایه نفتی پارس جنوبی سخن می‌گویند، باید هنوز هم برای امضای قرارداد توسعه این میدان به انتظار نشست.
البته زنگنه امکان امضای قرارداد با توتال (به عنوان دارنده سهام بخش نفتی مرسک) را رد نکرده است و بنابراین احتمال امضای دومین قرارداد جدید نفتی با شرکت فرانسوی توتال (هر چند هم که اندک باشد) هنوز منتفی نشده است.
