محمد مهدی میثمی
energy@jahaneghtesad.com
آژانس بین المللی انرژی در گزارش ماهانهی خود که در روز گذشته منتشر شد اعلام کرد در صورتی که کشورهای عضو و غیر عضو اوپک بطور محکم بر توافق خود مبنی بر کاهش تولید نفت پایبند بمانند، کاهش موجودی نفت جهان از نیمهی اول سال میلادی جدید آغاز میشود. در گزارش آژانس انرژی با اشاره به کشورهای مصرف کننده و بدون ارائهی پیش بینی، کاهش موجودی جهان ۰٫۶ میلیون بشکه در روز برآورد شده است.
پس از افزایش چشمگیر تولید نفت به دلیل رقابت بر سر تصاحب بازار در برابر تولید کنندگان شیل آمریکا و در نتیجه سقوط بهای نفت از سال ۲۰۱۴، کشورهای صادر کننده نفت (اوپک) در نشست ۳۰ نوامبر خود برای کاهش هزار و ۲۰۰ بشکه در روز و محدود کردن مجموع تولید این سازمان به ۳۲٫۵ میلیون بشکه در روز به توافق رسیدند. همچنین روز شنبه در وین، یازده کشور غیر عضو اوپک با تعهد برای کاهش ۵۵۸ هزار بشکه در روز خود با کشورهای عضو اوپک به منظور افزایش بهای طلای سیاه همراهش شدند و بهای نفت را به محدودهی ۵۵ دلار کنونی افزایش دادند.
بنابراین، تولید کشورهای عضو و غیر عضو اوپک شامل ایالات متحده تنها در سال ۲۰۱۷ به میزان ۰٫۲ میلیون بشکه در روز کاهش پیدا میکند. پیش بینی قبلی ۰٫۵ میلیون بشکه در روز بود. آژانس انرژی افزوده است: در صورت پیروزی توافق کاهش تولید، بهای نفت افزایش مییابد و درآمدهای تولید کنندگان پس از دو سال سیر نزولی، تثبیت میشود. البته شکست توافق منجر به آغاز چهارمین سال پیاپی انباشت موجودی نفت جهان و بازگشت احتمالی به قیمتهای پایینتر میشود.
با این حال تلاشها برای کاهش تولید در شرایط کنونی که تولید نفت جهان در حال افزایش است، میتواند دشوار تر از پیش بینیها باشد. در ماه نوامبر کشورها رکورد جدیدی در تولید نفت را رقم زدند: ۹۸٫۲ میلیون بشکه در روز که ۴۷۰ هزار بشکه در روز بیشتر از مدت مشابه در سال گذشته است. به جبران برنامهی کاهش تولید، کشورهای اوپکی در ماه گذشتهی میلادی ۳۴٫۲ میلیون بشکه نفت در روز تولید کردند که نشان دهندهی افزایش ۳۰۰ هزار بشکه در روز نسبت به ماه پیش از آن (اکتبر) و ۱٫۴ میلیون بشکه در روز نسبت به سال گذشته است. کشورهای آنگولا، لیبی و نیجریه در حالی از افزایش تولید نفت خود بهره مند شده اند که عربستان سعودی با داشتن بیشترین سهم از برنامهی کاهش تولید نیز ۷۰ هزار بشکه در روز بر تولید خود افزوده است و در ماه نوامبر در مجموع ۱۰٫۶۳ میلیون بشکه در روز نفت تولید کرده است.
در چنین شرایطی بازار جهان به استقبال از بازبینی افزایش پیش بینی رشد تقاضای جهانی، بویژه چین میرود که در سال جاری با واردات ۱۱٫۹ میلیون بشکه در روز به بزرگترین مصرف کننده تبدیل شده است. آژانس بین المللی انرژی اشاره کرده است که مصرف جهانی نفت با افزایش ۱٫۴ میلیون بشکه در روز در سال جاری به ۹۶٫۳ میلیون بشکه در روز میرسد، سپس در سال ۲۰۱۷ با افزایش ۱٫۳ میلیون بشکه در روز به ۹۷٫۶ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا میکند. در پیش بینی قبلی ۱٫۲ میلیون بشکه در روز افزایش مصرف برآورد شده بود.