رئيس شوراي اسلامي شهر تهران در ادامه تهرانگردي‌هاي هفتگي، صبح جمعه از ابنيه و مشاغل تاريخي بازار تهران در منطقه 12 ديدن کرد‎.‎

رئيس شوراي اسلامي شهر تهران، به مناسبت هفته ميراث فرهنگي با حضور در منطقه 12 از بناهاي تاريخي و قديمي اين منطقه بازديد بعمل آورد. در اين ديدار دکتر طالبيان، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي؛ دکتر خسروآبادي، مديرکل ميراث فرهنگي استان تهران، و عليرضا تابش، مديرکل حوزه رياست سازمان ميراث فرهنگي نيز رئيس شوراي شهر را همراهي مي‌کردند‎.‎
سراي فيل‌خانه ناصري، دروازه نو، حصار شاه‌طهماسبي، باغ ايلچي و چند عمارت تاريخي ديگر از مکان هايي بودند که اعضاي شوراي شهر و گروه کشف تهران در اين مکان ها حاضر شدند‎.‎
به گزارش ايسنا، مسجد جامعي درباره سراي فيل‌خانه به خبرنگاران گفت: در دوران سلطنت ناصرالدين شاه، اينجا محلي براي نگهداري فيل‌هاي شاه قاجار بود و تا به امروز بخش‌هاي زيادي از اين بنا حفظ شده است‎.‎
رئيس شواي شهر تهران، افزود: با توجه به اينکه اين بنا به ثبت ميراث فرهنگي نرسيده است، بايد هر چه سريعتر اين ثبت و سپس مرمت آن براي نگهداري هر چه بهتر آغاز شود‎.‎
مسجد جامعي سپس به دروازه نو رفت و از بقاياي ستون هاي آخرين دروازه قاجاري تهران ديدن کرد و گفت: بايد با همکاري شهرداري و ميراث فرهنگي حريم اين ستون هاي زيبا، آزاد و سپس براي مرمت آنها اقدام شود زيرا آخرين دروازه اي است که روي حصار صفوي ساخته شده و بقايايي از آن به جاي مانده است‎.‎
رئيس شوراي شهر تهران همچنين از باقي مانده بخشي از ديوار خشتي حصار شاه طهماسبي در سراي ماشاالله، ديدن و پس از آن خاطر نشان کرد: تهران در زمان‌هاي دور 114 برج و بارو به نيت تعداد سوره هاي قرآن داشت که اکنون از بين رفته‌اند؛ اولين قدم براي احياي اين بناها، جلوگيري از تخريب آنهاست و بعد بايد به فکر بازسازي هر چه سريعتر اين آثار بود‎.‎
مسجدجامعي سپس در باغ ايلچي حاضر شد و درباره تاريخچه اين باغ اظهار داشت: اينجا محل سابق سفارت روسيه در زمان جنگ ميان ايران و روسيه بود که پس از آن قسمت هايي از ايران طي قراردادهاي ننگين گلستان و ترکمنچاي جدا شد‎.‎
وي در ادامه اظهار داشت: در آن زمان برخي از ايرانيان، همسران گرجي و روس‌تبار داشتند که سفير وقت روسيه، دستور داد تا ايرانيان همسران خود را تحويل سفارت روسيه دهند و اين دستور مردم را خشمگين کرد و موجب شد تا پس از تجمع در مسجد جامع، به داخل سفارت بيايند و پس از اشغال سفارت، همه کارکنان و سفير روسيه، گريبايدوف، را بکشند و تنها يک نفر از آنان توانست فرار کند‎.‎
رئيس شوراي شهر تهران با تاکيد بر اينکه از لحاظ تاريخچه ديپلماسي، اين محل حائز اهميت است، تصريح کرد: بهتر است وزارت امور خارجه اين بنا را خريداري کند و ميراث فرهنگي نيز کار مرمت و بازسازي اين عمارت را بر عهده گيرد و در ضمن درختان کهن‌سال محوطه نيز حفظ شود‎.‎
مسجد جامعي در ادامه تهران‌گردي از امامزاده سيدناصرالدين، امامزاده زيد، کاروانسراي روغني، بازارچه حاج قاسم، گذر لوطي‌صالح، حمام حاج قاسم، عمارت ظل‌السطان، بازارچه مسگرها، چهارسوق و چهاربازار، آب انبار سيد ولي و چند بناي تاريخي ديگر نيز بازديد کرد‎.‎
حمام‌هاي تاريخي دل بازار به سبک سنتي بازسازي مي‌شوند

کشف تونل تاريخي از دربار به حمام
احمد مسجدجامعي - رئيس شوراي اسلامي شهر تهران که به مناسبت هفته ميراث فرهنگي برنامه کشف تهران اين هفته را به ابنيه تاريخي بازار تهران اختصاص داده بود پس از بازديد از دو حمام تاريخي فعال در دل بازار گفت: اين دو حمام با همان سبک و سياق معماري سنتي و با نظارت سازمان ميراث فرهنگي مرمت خواهند شد‎.‎
رئيس شوراي شهر، همچنين به حمام تاريخي بازار حاج قاسم رفت و از اين بناي قاجاري، ديدن کرد. در اين ديدار دکتر طالبيان، معاون ميراث فرهنگي سازمان ميراث فرهنگي؛ دکتر خسروآبادي، مديرکل ميراث فرهنگي استان تهران، و عليرضا تابش، مديرکل حوزه رياست سازمان ميراث فرهنگي نيز رئيس شوراي شهر را همراهي مي‌کردند‎.‎
مسجدجامعي پس از بازديد از اين حمام گفت: اين حمام مربوط به دوره قاجار است و از اين حيث که تاکنون دست نخورده، تغيير کاربري نداده و تخريب نشده، قابل تقدير است‎.‎
رئيس شوراي شهر تهران در ادامه اظهار داشت: در قديم و هنگام نماز صبح، بر پشت بام برخي از حمام ها با وسايلي بوق مي‌زدند تا مردم را مطلع کنند، اين حمام يکي از آن معدود حمام‌هاست. صاحب حمام نيز ضمن توضيحاتي درباره سابقه تاريخي اين حمام گفت: در قديم هرگاه کسي براي غسل کردن مي‌آمد حمامي‌ها نرخي اعلام نمي‌کردند تا يک وقت واجبي به دليل اعلام نرخ به تاخير نيفتد و اين از اخلاق پسنديده حمامي‌هاي قديم بود‎.‎
وي در ادامه گفت: در قديم تونل مخفي از دربار به اين حمام وجود داشته که زنان دربار از آن براي آمدن به حمام استفاده مي‌کرده اند‎.‎
مسجد جامعي نيز ضمن تاکيد بر حفظ و مرمت اين حمام به همان سبک سنتي گفت: با توجه به گفته کارشناسان، احتمال مي رود که تونلي در زير بازار از زمان قاجار باقي مانده باشد‎.‎
وي درباره کاربري اين تونل خاطرنشان کرد: زنان دربار قاجار براي استحمام از داخل اين تونل به حمام حاج قاسم مي‌آمدند تا از چشم نامحرم دور بمانند و به گفته اهالي اين تونل هنوز هم وجود دارد که ما در زمان ديگري از آن بازديد خواهيم کرد‎.‎
رئيس شوراي شهر تهران و همراهان سپس در حمام مهدي‌خان، يکي ديگر از حمام‌هاي تاريخي و فعال بازار حضور يافتند. مسجد جامعي پس از بازديد از اين حمام، گفت: من و برخي از نزديکانم در سالهاي نوجواني براي استحمام به اين حمام مي‌آمديم‎.‎
به گفته مسجد جامعي، اين حمام محلي بود که بزرگاني چون آيت الله خوانساري، سيد علي نقي تهراني، آيت‌الله حق‌شناس، آقا مصطفي مسجد جامعي و شخصيت‌هاي روحاني و اجتماعي ديگري به آنجا مي‌آمدند‎.‎
وي در اين بازديد تصريح کرد: اين حمام مربوط به دوره قاجاريه است و قرار شد بنا به درخواست صاحب آن با نظارت کارشناسان ميراث فرهنگي مرمت و بازسازي شود و ضمن حفظ بافت تاريخي، قسمت‌هاي جديدي نيز به آن اضافه شود‎.‎
رئيس شوراي شهر تهران، سپس به آب انبار سيد ولي از موقوفات امامزاده زيد (ع) رفت و از اين مکان تاريخي که اکنون به چايخانه تبديل شده است نيز ديدن کرد‎.‎
احمد مسجدجامعي در ادامه تهران گردي خود در منطقه 12، از گذر لوطي صالح، موقوفه ظل‌السلطان، سراي ماشا الله، سراي روغني، باغ ايلچي، تيمچه حاجب الدوله، حصار صفوي، چند حجره و حرفه تاريخي ديگر نيز ديدن کرد‎.‎
از قديمي‌ترين کبابي تا کوچکترين قهوه‌خانه
احمد مسجدجامعي - رئيس شوراي اسلامي شهر تهران صبح جمعه با حضور در بازار تهران به ديدار تعدادي از صاحبان مشاغل قديمي رفت و با آنان ديدار و گفت و گو کرد‎.‎
کبابي و چلوکبابي، نانوايي، کفاشي، مسگري، قهوه‌چي، حمامي و چند حجره‌دار باسابقه ديگر از کساني بودند که رئيس شوراي شهر با حضور در حجره‌ يا محل کارشان با آنان ديدار و گفت و گو کرد‎.‎
رئيس شوراي شهر ابتدا در يکي از قديمي‌ترين کبابي‌هاي تهران حضور يافت. کبابي مهدي ايرواني معروف به مهدي کبابي که پيش از اين متعلق به جواد کبابي و قبل از آن هم متعلق به مش نقي کبابي بوده و از 120 سال پيش تا کنون کبابي است و عکس‌هاي صاحبان قبلي آن نيز بر ديوار کبابي نصب شده است‎.‎
مسجدجامعي همچنين در قديمي‌ترين چلوکبابي تهران حاضر شد و با مديران و کارکنان اين اغذيه‌فروشي قديمي گفتگو کرد. چلوکبابي نايب، شعبه بازار که از سال 1230 خورشيدي تا کنون در اين محل داير است و در بين اهالي تهران شهرت خاصي دارد‎.‎
رئيس شوراي شهر سپس به ديدار يکي از قديمي‌ترين کفاشان بازار رفت. "کفاشي بيمه" که متعلق به آقاي امير هوشنگ فتوحي است و سابقه 105 ساله دارد‎.‎
آقاي فتوحي در اين ديدار گفت: من 50 سال است که در اينجا به کفاشي اشتغال دارم و قبل از من هم دايي‌ام به مدت 60 سال در همين مکان به شغل کفاشي اشتغال داشته است‎.‎
آقاي فتوحي ليسانس معماري دارد و از دوستان شيخ رجبعلي خياط و حاج اسماعيل دولابي است، در ادامه گفت: کفش مشهور به ارسي در انحصار ما بوده و به همين دليل به ما لقب کفش‌فرنگي داده بودند. او گفت: بسياري از آيات اعظام و شخصيت‌ها از گذشته‌هاي دور تا کنون کفش خود را از اين کفاشي تهيه مي‌کرده‌اند‎.‎

در اين ديدار کتاب تاريخ صنف کفاش‌ها به رئيس شوراي شهر اهدا شد. مسجد جامعي نيز گفت: من امروز خيلي خوشحالم که به مغازه شما آمدم و با شما که سابقه طولاني در صنف کفاش‌ها داريد و فرد خوشنامي هستيد آشنا شدم‎.‎
از کشفيات گروه کشف تهران و مسجدجامعي، کوچکترين قهوه خانه ايران، مشهور به قهوه‌خانه حاج علي درويش بود‎.‎
به گفته صاحب قهوه‌خانه، قهوه‌خانه حاج علي درويش نه تنها در بازار تهران بلکه در بين گردشگراني که از تهران ديدن کرده‌اند شهرت دارد. سابقه تاسيس اين قهوه خانه به سال 1297 بر مي‌گردد. البته در طول تاريخ چند بار دست به دست شده اما از سال 1340 تا کنون مالک آن حاج علي مبهوتيان معروف به حاج علي درويش است که اينک در بستر بيماري است و من، کاظم مبهوتيان، فرزند حاج علي درويش اين قهوه خانه 2 متر مربعي را اداره مي کنم. قهوه خانه‌ ما کوچک است اما براي هر کدام از مشتريان خاص و کسبه بازار استکان اختصاصي با شماره داريم‎.‎
وي گفت: در قهوه‌خانه کوچک حاج علي درويش جاي نشستن نيست و فقط چند صندلي بيرون مغازه داريم. منوي قهوه خانه ما نيز کمي عجيب است. در اين منو قيمت چاي 2000 تومان اعلام شده اما بسته به فردي که چاي مي‌خورد و سابقه آشنايي با پدرم و وضعيت مالي فرد، چاي هزار توماني، 500توماني، 200 توماني، 100 توماني، 50 توماني و رايگان هم داريم. چاي رايگان معمولا براي باربراني است که وضعيت مالي‌شان مطلوب نيست‎.‎
صاحب قهوه خانه گفت که دستي در امور خيريه هم داشت، گفت: من به شدت به مسائل بهداشتي و سلامتي حساس هستم و براي درست کردن و سرو چاي دستکش بر دست مي کنم. براي افراد ديابتي، توت خشک و مويز کنار چاي قرار مي‌دهم و از افرادي که سرما خورده‌اند يا تمايل به نوشيدن چاي کمرنگ دارند مي‌خواهم مرا مطلع سازند‎.‎
وي ادامه داد: اين قهوه‌خانه بسيار مورد توجه گردشگران خارجي است. شاگرد قهوه‌خانه هم به چند زبان صحبت مي‌کند و به گردشگران خوش‌آمد مي‌گويد‎.‎
صاحب قهوه خانه افزود: ما يادمان زيبايي به شکل سکه به گردشگران اهدا مي‌کنيم و دفتر يادبودي براي نوشتن خاطرات گردشگران داريم. بر سکه يادمان هم اين بيت نوشته شده است: " نقش کردم رخ زيباي تو بر خانه دل/ خانه ويران شد و آن نقش به ديوار بماند". شايد باورش مشکل باشد اما ما در قهوه خانه حاج علي درويش کتابخانه هم داريم‎.‎
مسجدجامعي پس از دقايقي توقف در اين قهوه خانه و نوشيدن چاي گفت: بايد به شما نشان بهداشت و سلامت داد چرا که نسبت به مسائل سلامتي و بهداشتي مشتريان حساس هستيد و اين روحيه شما قابل تقدير است‎.‎
رئيس شوراي شهر همچنين با حضور در حجره يکي از قديمي‌ترين مسگري‌هاي بازار تهران با مالکان آن گفت و‌گو کرد. مسگري اشتياق بيش از 150 سال سابقه دارد و پنج نسل پدر و فرزند را به خود ديده است. در اين ديدار کتاب فرهنگ و اصطلاحات مسگري به رئيس شوراي شهر اهدا شد‎.‎
وي همچنين با حضور در دو حمام تاريخي بازار تهران(حمام بازارچه حاج قاسم و حمام مهدي‌خان) با برخي شاغلان در صنف حمامي ديدار و گفت و گو کرد و پاي خاطرات و درد دلهاي آنها نشست‎.‎
رئيس شوراي شهر همچنين در مسير با تعدادي از باربران شاغل در بازار برخورد کرد و جوياي احوال و وضعيت کار، درآمد، زندگي و خانواده آنها شد. مسجد جامعي وقتي فهميد باربران بازار بيمه نيستند، گفت: ما بلافاصله مسئله بيمه باربران بازار تهران را در دستور کار شورا قرار خواهيم داد و تا بيمه شدن همه باربران موضوع را پيگيري خواهيم کرد