مرتضی ابراهیمی - روز گذشته نرخ دلار شاهد رشد بیسابقه ۷۰۰ تومانی بود بهطوری که در شروع بازار، نرخ دلار ۳۰۰ تومان افزایش یافت تا این که نرخ دلار از سایت اتحادیه صنف طلا و جواهر به مدت چند ساعت حذف شد، در این مدت نرخ دلار به ۵هزار ۷۰۰ تومان نیز رسیده بود. در این زمان بانک مرکزی با وارد کردن ارز به صرافی نرخ ارز را تا پنج هزار ۵۲۰ تومان کاهش داد. همچنین افزایش نرخ دلار موجب شد تا روز گذشته نرخ یور با افزایش ۱۷۰ تومانی به شش هزار ۵۵۰ تومان برسد، همچنین افزایش نرخ دلار موجب شد تا سکه طلا از قیمت یک میلیون ۹۰۰ هزار تومان عبور کند همچنین معاملات آتی سکه برای تحویل آبان ماه با رشد ۵ درصدی به ۲٫۰۴۰٫۰۰۰ تومان رسید. از طرف دیگر افزایش نرخ ارز موجب ریزش بازار سهام شد به طوری که اکثر گروه های بورسی را قرمز پوش کرد. با توجه به اهمیت این موضوع با یک اقتصاددان گفتگو کردهایم.
مرتضی افقه عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتگو با جهان اقتصاد با اشاره به علل افزایش نرخ ارز گفت: محرکه اولیه افزایش نرخ ارز در ایران از تیم افراطی ترامپ اغاز شد در مرحله دوم برخی افراطیهای دولتی و مشاوران اقتصادی آنها معتقدند نرخ واقعی ارز شش هزار ۲۰۰ تومان است و برخی ها تا شش هزار ۸۰۰ تومان نیز ذکر کرده اند و عقیده دارند باید نرخ ارز به این رقم برسد. در مرحله سوم ترس از لغو برجام موجب شد تا مردم به سمت بازار ارز هجوم ببرند، بدین ترتیب در اوایل نرخ ارز با شیب کم افزایش مییافت چون مردم نمیدانستند که دولت چه واکنشی نشان خواهد داد، اما زمانی که متقاضیان ارز واکنش انفعالی دولت را دیدند، اقدام به خرید بیشتر ارز کردند و نرخ ارز با شیب تند افزایش یافت.
این کارشناس ارز گفت: نکته مهم این است که دولت بیمیل نیست تا به نرخ ارز مورد نظر خود دست یابد یعنی هر دلار شش هزار ۸۰۰ تومان شود و اگر این تحلیل درست باشد، اقتصاد و مردم از این سیاست لطمه شدید خواهند دید.
افقه در باره علت عدم موفقیت بانک مرکزی جهت کاهش نرخ ارز گفت: اگر دولت به اندازه کافی ارز داشته باشد (که به نظر بنده دولت به اندازه کافی ارز دارد) دولت میتواند بازار ارز را کنترل نماید. از طرفی این احتمال وجود دارد که دولت نمیتواند بازار ارز را کنترل کند که اگر این امر درست باشد دو احتمال وجود دارد اول این که دولت عمدا می خواهد نرخ ارز را افزایش دهد و دوم این که این احتمال وجود دارد که ارز قبل از وارد شدن به ایران صرف هزینههایی در خارج از کشور می شود که اگر این امر حقیقت داشته باشد، دولت با مشکل کمبود ارز مواجه است، بدین ترتیب دست دولت برای کنترل نرخ ارز بسته است.
این اقتصاددان درباره تبعات افزایش نرخ ارز گفت: بالا رفتن نرخ ارز دو مشکل اصلی در اقتصاد ایجاد می کند اول تلاطمات و بیثباتی ارزی و دوم افزایش نرخ ارز. هر دو برای اقتصاد مضر هستند و بیثباتی سرمایهگذاران را دچار تردید خواهد کرد، به طوری که سرمایهگذاران دست از فعالیت جدید بر می دارند و سرمایه ها را از کشور خارج می کنند، همچنین سرمایه گذار خارجی در شرایط بی ثباتی بازار ارز به هیچ وجه سرمایه خود را وارد ایران نخواهد کرد.
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد: افزایش نرخ ارز موجب تهیج مردم می شود به طوری که مردم سرمایه خود را وارد بازار ارز میکنند که این خود عامل تشدید بحران ارزی است.
مدیر کل سابق دبیرخانه شورای عالی رفاه و تأمین اجتماعی در پایان بیان داشت: افزایش نرخ ارز تاثیر منفی بر بازار صادرات ایران خواهد داشت زیرا مشکل صادرات ایران تولیدات داخلی است و نه اینکه نرخ ارز در ایران پایین است.