در نشست تغییرات اقلیمی و رسانه‌ها مطرح شد
گروه امورزیربنایی-مشاور وزیر نیرو و رئیس مرکز امور اجتماعی منابع آب و انرژی با اشاره به این که مساله سیلاب و مدیریت آن یک پدیده بدخیم تلقی می‌شود، بر ضرورت دخیل‌شدن رسانه‌ها در برطرف کردن آن تاکید کرد و گفت: در خصوص پدیده‌های بدخیم باید از "رویکرد همه با هم" و میان بخشی برای حل مساله استفاده کرد.
به گزارش جهان اقتصاد، محمد فاضلی در نشست تغییرات اقلیمی و رسانه‌ها با تاکید بر سیل فروردین ۹۸ که از سوی کرسی ارتباطات علم و فناوری یونسکو و پژوهشکده ارتباطات در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، به بررسی تغییر اقلیم در رسانه به لحاظ نظری پرداخت و توضیح داد: تغییر اقلیم از جنس پدیده‌های بدخیم هستند؛ یعنی همچون سلول‌های سرطانی سال‌ها مخفی می‌مانند، به مسائل دیگر ربط پیدا می‌کنند و دائماً تغییر شکل می‌دهند.
مشاور وزیر نیرو و رئیس مرکز امور اجتماعی منابع آب و انرژی تصریح کرد: زمانی با مساله بدخیم مواجه هستیم که کسانی که مساله را ایجاد کرده‌اند بخواهند آن را حل کنند؛ مثلاً کشورهایی که خود گرمایش زمین را به وجود آوردند بخواهند آن را از بین ببرند. این در حالی است که در اقدامات سیاستمداران نرخ تنزیل آینده شدید است، بدین معنی که اتفاقاتی که در حال حاضر می‌افتد، از برنامه‌های بلند مدت بوده و یا نسبت به سایر برنامه‌ها اهمیت بیشتری می‌یابد. این موضوع تنها با قدرت جامعه مدنی احزاب مستقل و رسانه‌های مستقل قابل تعدیل است.
فاضلی سپس تاکید کرد: پدیده‌های بدخیم تنها با رویکرد "همه با هم" قابل حل کردن است و یک مسئله میان بخشی به شمار می‌آید. بنابراین باید در نظر داشت که حل مسائل بدخیم زمانی محقق می‌شود که حکمرانی کشورها برای رویکرد "همه با هم" آمادگی داشته باشند که در این میان "رسانه" نقشی مهم را بازی می‌کند.
**یک سال پربارش نمی‌تواند ۱۱ سال کم بارشی را جبران کند
رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی کشور نیز در این نشست با اشاره به خشکسالی و کم بارشی پیاپی طی ۱۱ سال گذشته در کشور، روند صعودی افزایش دما را یادآور شد و توضیح داد: افزایش دما باعث شده میزان تبخیر افزایش پیدا کند و منابع آب را از دست بدهیم؛ به طوری که طی ۵۰ سال گذشته ۵۰ میلیمتر از بارش متوسط سالیانه کشور کم شده، ضمن آنکه ۵.۹ درصد در سال افزایش تبخیر و تعرق بالقوه داشته‌ایم و قطعاً یک سال پربارش یعنی امسال نمی‌تواند ۱۱ سال کم‌بارش را جبران کند.
صادق ضیائیان افزایش دمای دو درجه‌ای طی ۵۰ سال گذشته در کشور را عدد بزرگی برای افزایش دما دانست و خاطر نشان کرد: این موضوع باعث می‌شود شدت و تعداد پدیده‌های حدی از جمله وزش باد شدید، سیل یا بارش سیل آسا، امواج سرمایی/گرمایی و یخ‌زدگی افزایش پیدا کنند.
وی همچنین به برگزاری اولین کنفرانس جدی تغییر اقلیم در سال ۷۴ یا ۷۵ در کشور اشاره کرد و گفت: در آن زمان هشدارهایی در این رابطه داده شد، اما این هشدارها که به وقوع خشکسالی و پدیده‌های حدی در کشور اشاره داشتند، چندان جدی گرفته نشدند.
ضیائیان افزود: با توجه به کنترل یا عدم کنترل انتشار گازهای گلخانه‌ای در کشورهای مختلف، ۴ سناریوی تغییرات اقلیمی در حالت خوش‌بیانه و بدبینانه وجود داشته است.
رئیس مرکز ملی خشکسالی سازمان هواشناسی کشور در پایان ضمن تشریح سناریوهای چیده شده برای تغییر اقلیم در دو حالت خوش‌بینانه و بدبینانه، گفت: سناریوی خوش‌بینانه نشان می‌دهد که تا سال ۲۱۰۰ در صورت کنترل گازهای گلخانه‌ای وضعیت کنونی تغییر اقلیم به همین ترتیبی که هست باقی می‌ماند و نزدیک به دو درجه افزایش دما خواهیم داشت. این در حالی است که سناریوی بدبینانه پیش‌بینی می‌کند افزایش دما بین ۵ تا ۷ درجه باشد و نیز بین ۱۰ تا ۲۰ درصد باران از دست خواهیم داد که با توجه به رشد جمعیتی و نیاز به آب مسائل و مشکلات جدی را ایجاد خواهد کرد.
علی احمدی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران در ادامه این نشست با اشاره به اینکه در رابطه با عوامل بروز سیلاب رویکرد تقدیرگرایانه عامل انسانی زیرساخت و عوامل طبیعی وجود دارد، یادآور شد: در این میان نقش رسانه‌ها مهم است، چرا که آنها می‌توانند تغییرات بالقوه را شناسایی کنند و موجب مشارکت مردم در تغییرات مثبت شوند. این در حالی است که سیل اخیر نشان می‌دهد در بخش پیش از بحران ضعیف‌تر از سایر بخش‌ها عمل کرده‌ایم.
احمدی با اشاره به اینکه سازمان هواشناسی ۲۵ اسفند سال گذشته بارش‌ها را تا ۴۸ ساعت و ۷۲ ساعت پیش بینی کرده بود، اما حساسیت مردم و مسؤولان نسبت به آن زیاد نبوده است، ادامه داد: در آن تاریخ سازمان هواشناسی هشداری مبنی بر سیلابی شدن مسیل‌ها و احتمال آب گرفتگی معابر داد، ضمن اینکه امکان جاری شدن سیلاب در استان‌های گلستان و مازندران زیرنویس شبکه خبر بود.
وی یکی از عوامل جدی گرفته نشدن هشدارها را تعطیلی روزنامه‌ها دانست و تاکید کرد: نمی‌توان نسبت به کار حرفه‌ای در رسانه نگاه کارمندی داشت. واقعیت این بود که رسانه‌ها، مسئولان و مردم احتمال وقوع سیل را باور نمی‌کردند و اولین خبر ۲۹ اسفند مخابره شد، این در حالی است که تلویزیون (شبکه خبر) نیز با تأخیر وارد عمل شد و به طور جدی از روز دوم فروردین شروع به کار در این عرصه کرد.
احمدی تصریح کرد: رسانه‌ها و مسؤولین برای بحران آماده نیستند، در حالی که اگر فضای اطلاع‌رسانی بهتری وجود داشت، کمک بهتری به مدیریت بحران صورت می‌گرفت. خبرهای منفی فضای مجازی در مواقع بحرانی زیاد می‌شود، در حالی که سواد رسانه‌ای مردم پایین است.
وی در همین زمینه در اطلاع‌رسانی همراه با آرامش بخشی تاکید کرد و گفت: هر خبری را می‌توان منتشر کرد، اما نگران کردن مردم کار درستی نیست و باید مدیریت بحران صورت گیرد.
این استاد دانشگاه، نظارت و مطالبه‌گری را از جمله وظایف مهم رسانه در مواقع بحران برشمرد و اظهار کرد: رسانه باید ضمن دوری‌گزینی از فضای مجازی و پرهیز از قطبی‌سازی به گزارش نیازهای واقعی مردم بپردازد. همچنین بعد از بحران، انتشار اخبار مثبت فرهنگ‌سازی برای مشارکت مردم، گزارش تحلیلی از مناطق بحران‌زده و نیز پیگیری منظم وعده‌های مسؤولان ضروری است.
