نورالدین آهی- عضو شورای مرکزی حزب همبستگی دانش آموختگان ایران
کارشناس علوم سیاسی نگاهی به اجرای برجام در طول یک ساله گذشته نشانگر انجام کامل تعهدات از سوی کشورمان و انجام نسبی تعهدات از سوی ۵+۱ است. اما در مجموع میتوان گفت با برجام منافع ملی تقویت شده است و توطئه دشمنان تا حد زیادی خنثی شده است. اما اختلافات موجود در خصوص قانون ایسا و تعهدات ۵+۱ ناشی از وجود تحریمهای اولیه است. به عبارتی تکالیف کشورمان با عدد سروکار دارد و فیزیکی است و قابل رصد و ارزیابی و اما تعهدات طرف مقابل به جهت تحریمهای اولیه قابل تفسیر و متداخل با بحثهای مختلف میباشد و نمیتواند با عدد و رقم قابل رصد فیزیکی باشد. بنابراین تفاسیر و تاخیر و تردید در آن طبیعی است و به جنس تعهدات مربوط است. توافقی که تیم دیپلماسی دولت یازدهم طی دو سال بهصورت فشرده و فنی انجام داد در مجموع با وجود برخی کاستی ها، برجام یک موفقیت برای کشور بود و این موفقیت مدیون خون شهدا، رهنمودهای مقام معظم رهبری، دیپلماسی مناسب دولت و مقاومت و استقامت مردم است.برجام که از اجرایی شدن آن یکسال میگذرد قرار است تحریمهای چندین ساله را درهم بشکند و تغییرات اساسی در سیاستهای بازرگانی و مالی کشورهای مختلف با ایران ایجاد نماید. طبیعی است تحریمهای هستهای (که به تحریمهای ثانویه مشهور است) وقتی با چندین قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل شکل گرفت و با توطئهای مختلف در طول سالها رنگ و بوی اجرایی به خود گرفت، برای لغو شدن و سپس صورت اجرایی گرفتن کامل، تلاش و زمان کافی خواهد گرفت و به عبارتی باید مفاد برجام را برای اجرای کامل، از ۵+۱ مطالبه کرد.
در خصوص دستاوردهای برجام باید گفت که برجام خطر جنگ و یا تهدیدات احتمالی را کاهش داد و یکی از بهانههای اصلی تجهیز بیشتر کشورهای منطقه به انواع تسلیحات جنگی را از بین برد. به عبارتی تلاش بسیاری از توطئهگران صهیونیستی و مافیاهای ساخت و فروش اسلحه در ایجاد جنگی دیگر برای تضعیف ایران اسلامی و همچنین فروش چند برابر قیمت تسلیحات تاریخ گذشته و انبار شده به کشورهای منطقه، خنثی شد.
بر اساس برجام حق غنیسازی کشورمان به رسمیت شناخته شد و حدود ۶ هزار سانتریفوژ برای غنیسازی مورد نیازکشور در مدار استفاده قرار گرفتند و این شکستی برای دشمنان و بدخواهان بود و پیروزی مهمی برای کشورمان به حساب میآید. این موفقیت، صلح آمیز بودن فعالیتهای هستهای کشور مان را نیز به اثبات رساند. مقاومت و پافشاری بر حق داشتن فناوریهای مختلف با برجام به نتیجه رسید. از سوی دیگر، ۴ قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل و تحریمهای هسته ای لغوشدند با این رویکرد ،ایران اسلامی خود از انزوا دور شد ورژیم اشغالگر قدس و توطئهگران منزوی شدند و تلاشهای آنها برای عدم شکلگیری برجام با شکست مواجه شد.
پس از برجام دهها هیات خارجی از کشورهای مختلف و هزاران نفر از دولتها، بازرگانان و فعالان اقتصادی کشورهای مختلف جهت عقد تفاهمنامه و قرارداد در کشورمان حضور یافتند. حداقل فایده این کار شناخت ایران و مشاهده فرهنگ، توسعه و امنیت ایران اسلامی بود و بخشی از توطئهها در ایران هراسی و هم سنگ کردن ایران با وضعیت موجود در عراق و افغانستان با شکست مواجه شد.وزرا، بازرگانان و مدیران زیادی از کشورهای مختلف در مهد تمدن و امنیت حاضر شدند و به تعجب در خیابانها به فرهنگ، امنیت و توسعه ایرانیان خیره شدند و با پس زدن نقاب ایران هراسی تازه فهمیدند که این جا ایران است. دعوت از رئیس جمهور، وزرا و بازرگانان ایرانی برای حضور در کشورهای مختلف و مشارکت در اقتصاد پرظرفیتمان، با برجام شکل تازهای به خود گرفت. تفاهمنامهها و قراردادهای مشارکت با ایرباس، بوئینگ، دانیلی، آفپن، دایملر و همچنین مشارکت با سیتروئین، رنو و اسکی کره جنوبی در حوزه خودرو به ارزش دهها میلیارد دلار منعقد شد. که ۳ میلیارد و ۲۰۰ میلیون دلار آن ثبت و نهایی گردیده است
از دیگر دستاوردهای برجام، ایجاد انسجام و اتحاد داخلی و در پیشگرفتنِ بازی برد – برد در چالشها و تعاملات بینالمللی میباشد. یک وحدت مثالزدنی حول محور مقام معظم رهبری، بر روی مساله بسیار مهم و حیاتی برای کشورمان حاصل پیروی از رهبری، تدبیر دولت و مقاومت مردمی بود. ضمنا ایران اسلامی نشان داد بر تنگناها و بحرانهای جهانی میتوان با مذاکره و دیپلماسی غلبه کرد.
مهمترین و سریعترین تاثیر لغو تحریمها درافزایش صادرات نفت به مزر ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه در روز و رفع تحریمهای کشتیرانی و بیمه است که وزارت نفت توانست در کمترین زمان، بازارهای خود را از رقبا پس بگیرد.
با شروع روند اجرایی قرارداد ایرباس و تحویل اولین هواپیما و همچنین نهایی شدن قرارداد بویینگ گام بزرگ دیگری در شکستن حلقه توطئه و انزوا برداشته شد. فارغ از نیاز اساسی به هواپیما در جهت افزایش ضریب ایمنی پروازها و کاهش سن ناوگان هواپیمایی از ۲۴ به زیر ۲۰ سال، بایست به این نکته توجه داشت که این خرید از منابع فاینانس خود شرکتها و همکاری تامینکنندگان بینالمللی مهیا شده است در یک پروسه بیش از ۱۰ ساله اقساط پرداخت خواهد شد.
البته موضوع مهم درگیرشدن منافع شرکتها و کشورهای مختلف در بخشهای اقتصادی مختلف است چرا که با این کار از میزان دشمنی و فشارها کاسته خواهد شد.
در مقطع کنونی حفظ برجام و مطالبه اجرای کامل آن از ۵+۱ یک ضرورت است و همگان در این راستا باید اتحاد و یکپارچگی را مدنظر قراردهند. شیطنتها و فشارهای بد خواهان صهیونیستها و امریکاییان با هوشیاری مردم و مسولان در هم خواهد شکست و توسعه و رفاه و بالندگی بیشتر، را شاهد خواهیم بود