خبرگزاری ایکنا نوشت: حمید رضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی، درباره دلایل حاکم بودن فضای ارزشی در میان مسئولان در دهه ۶۰ گفت: آنچه که در دهه ۶۰ در کشور ما و به ویژه در میان مسئولان وجود داشت پایبندی به آرمان‌های انقلاب اسلامی و عمیق بودن تعهد به آن آرمان‌ها بود و این مسئله به ویژه ریشه در علم و آگاهی نسبت به شرایط گذشته کشور در رژیم پهلوی داشت.

مسئولان در دهه ۶۰ به دنبال کسب ثروت از مسیر قدرت نبودند

وی افزود: در کنار این، تبعیت از هدایت‌ها و رهبری‌های حضرت امام(ره) باعث شده بود که از مسئولان و خدمتگزاران جمهوری اسلامی افرادی مخلص، ایثارگر و فداکار ساخته شود که تمام هم و غم آنها خدمت به نظام و مردم بود و هیچ کس از مسئولیتی که داشت کیسه‌ای برای خود ندوخته بود که از آن طریق، فساد و سوء استفاده‌ای کند.

ترقی اظهار کرد: در واقع در آن دوره کسی به دنبال آن نبود که از طریق قدرت به ثروت برسد و همه سعی می‌کردند خودشان را با معیارها و ارزش‌هایی که اسلام، امام(ره) و انقلاب اسلامی مروج آن بودند تطبیق داده و از آن عدول نکنند.

این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه سبک زندگی مردم هم در آن دوره مبتنی بر قناعت و صرف‌‌جویی بود، گفت: این سبک زندگی انطباق بیشتری با فرهنگ اسلامی ـ ایرانی داشت. اما امروز متأسفانه بسیار از این ارزش‌ها به فراموشی سپرده شده و در نسل‌های جدید که مدیریت‌های کشور را بر عهده گرفتند این نوع ایثارگری، فداکاری و بهره‌وری و توجه به رضایت مردم کمتر مشاهده می‌شود.

ضرورت احیاء روحیه انقلابی در میان مسئولان

وی اضافه کرد: متأسفانه پس از گذر از آن دوران ارزشی، بخشی از مسئولان به سمت اشرافی‌گری گرایش پیدا کردند، برخی از قبل قدرت به ثروت‌های هنگفت رسیدند، تعدادی دیگر با رانت‌خواری از مسئولیت‌ها بار خود را بستند و آلودگی به رشوه‌ها و فساد اداری در میان مسئولان افزایش پیدا کرد که همه این موارد با ارزش‌هایی که در دهه ۶۰ بر مسئولان و فرهنگ عمومی دستگاه‌‌های اجرایی حاکم بود فاصله قابل توجهی دارد.

ترقی تأکید کرد: دلیل اصلی تأکید مقام معظم رهبری به مسئولان نظام جمهوری اسلامی پیرامون فراموش نکردن آن دهه و تلاش در جهت نزدیک شدن به معیارها و ارزش‌های آن دوره، ضرورت بازگشت روحیه انقلابی در مسئولان است. وقتی که مسئولان کشور از روحیه انقلابی فاصله می‌گیرند و به اشرافی‌گری به عنوان نماد روحیه غیر انقلابی سوق پیدا می‌کنند تبعات نامطلوبی برای نظام در بر خواهد داشت و موجب نارضایتی مردم و کند شدن حرکت رو به جلوی کشور می‌شود. لذا می‌توان خلاصه این توصیه رهبر معظم انقلاب را بازگشت مسئولان کشور به روحیه انقلابی دهه شصت دانست.

سطحی بودن روحیه انقلابی برخی مسئولان در ده ۶۰ و عدم استمرار آن در دوران پس ازدفاع مقدس

ترقی درباره عوامل این تغییر نگرش ارزشی و تمایل به سمت اشرافی‌گری در میان برخی مسئولان گفت: یکی از دلایل این تغییر، عمیق نبودن روحیه انقلابی در برخی نیروهای اجرایی کشور بود. در واقع این روحیه انقلابی چون سطحی و احساسی بود و عمق پیدا نکرده و نهادینه نشده بود در اثر تحولات بیرونی و فاصله گرفتن از آن دوره، این روحیه انقلابی استمرار پیدا نکرد و از دست رفت.

وی دلیل دوم را سیاست‌های اقتصادی دوران پس از دفاع مقدس و رویکرد توسعه منهای عدالت دانست و گفت: زمانی که برای بازسازی و توسعه کشور پول زیادی در اختیار مدیران اجرایی قرار ‌گیرد و مراقبت لازم هم صورت نگیرد و معیار هم این باشد که برای به سرانجام رسیدن طرح‌ها و پروژ‌ه‌ها، ۲۰ درصد هدر‌رفت منابع اشکالی ندارد، طبیعتا این عوارض موجب بروز فساد در بین مجریان و مسئولان می‌شود و نقطه انحراف در نگرش‌ها و خط مشی‌های ارزشی به نوعی از همین جا آغاز می‌شود.

ترقی عنوان کرد: در کنار این دو عامل، نفوذ و تهاجم فرهنگی غرب و ترویج ارزش‌های غربی و تشدید گرایش‌های سرمایه‌داری و مصرف‌گرایی در دوران پس از دفاع مقدس از دیگر عوامل مؤثر در دور شدن تدریجی مسئولان از فضای ارزشی دهه ۶۰ است.

نقش مراقبه و پالایش درونی در جلوگیری از انحراف مسئولان/ نظام اداری کشور در مسیر سکولار شدن

ترقی درباره راهکارهای بازگشت به آن ارزش‌ها در میان مسئولان و نقش مراقبه و پالایش درونی مسئولان در این زمینه گفت: اگر به روش پیامبر(ص) و امام علی(ع) در تربیت مدیران توجه شود آنچه که کاملا مشهود است کادرسازی، تربیت نیرو و مدیران آینده جامعه مبتنی بر اخلاق، تقوای فردی و اداری و پاکدامنی است.

عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه یادآور شد: در گذشته تشکیلاتی تحت عنوان مدیریت دولتی در کشور وجود داشت که به طور مرتب نیروهای اجرایی کشور را به لحاظ فکری و اخلاقی رصد و تقویت می‌کرد و هر ساله، فرصتی یک تا دو ماهه برای اموزش کارکنان دولت گذاشته می‌شد و در آن کلاس‌ها مباحث اعتقادی و اخلاقی فردی و اجتماعی بیان می‌شد که متأسفانه همه این موارد به فراموشی سپرده و اساسا از نظام اداری کشور کنار گذاشته شد.

وی تصریح کرد: این باعث شده مدیران و مسئولان یا کارزده یا سیاست‌زده شوند و دیگر اهمیت چندانی به بیان مباحث اعتقادی و اخلاقی به خود و افراد زیرمجموعه‌شان ندهند. وقتی تذکرات، موعظه‌ها و هشدارهای لازم اخلاقی داده نشود و نظارت‌‌های بیرونی هم چندان مؤثر نباشد دیگر مسئولان و مدیران خود را تحت مراقبه و محاسبه قرار نمی‌دهند و این مسئله باعث دوری برخی مسئولان از ارزش‌ها و ارمان‌های انقلاب شده است.

ترقی با اشاره به اینکه یکی از راه‌های مبارزه با فساد ضد ارزش دانستن فساد در نزد مسئولان است، گفت: برای نهادینه شدن این روحیه، پیش از هر گونه نظارت بیرونی، باید بر روی مسئولان، مجریان و کارکنان دستگاه‌ها، کار فرهنگی صورت بگیرد. اگر این کار انجام نشود به مرور منکرات و مفاسد اداری از حالت ضد ارزش به ارزش تبدیل شده و شرایط نامطلوبی را برای مردم ایجاد می‌کند. لذا امر به معروف و نهی از منکر در دستگاه‌ها و نهادها باید معطوف به جلوگیری از منکرات اداری و تشویق وترویج معروفات اداری باشد تا به افزایش رضایتمندی مردم بی‌انجامد.

این کارشناس مسائل سیاسی با بیان اینکه سیستم اداری کشور به سمت سکولار شدن در حال حرکت است، گفت: در چنین سیستمی دیگر توجه چندانی به جایگاه دین و اخلاق در جلوگیری از فساد اخلاقی، اداری، اقتصادی و رفتاری نمی‌شود و این عوارض موجب بدبینی و بی‌اعتمادی مردم به مسئولان و مجریان شده و آسیب‌های جدی به نظام اداری و اجرایی کشور وارد می‌کند. ‌

گفت‌وگو از مهدی مخبری