خبرگزاری ایکنا نوشت: دولت آمریکا در روزهای اخیر و در اقدامی غیرمنتظره تحریمهای جدیدی علیه اقتصاد ایران به ویژه بانک مرکزی در نظر گرفت. البته چند سال است که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران با تحریم مواجه بوده اما در تحریمهای اخیر، این بانک به حمایت از تأمین مالی تروریسم هم متهم شده و همین موضوع کار را مقداری سختتر میکند. اینکه آیا اساساً میتوان بانکهای مرکزی را تحریم کرد یا خیر؟ موضوعی است که از منظر قوانین و مقررات بینالمللی نیازمند بررسیهای بیشتر است. همچنین آن گونه که از شواهد پیداست هدف اصلی آمریکا از این قدام نه تنها فشار بر دولت بلکه فشار بر مردم ایران است.
حسین صمصامی، سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی و عضو هیئتعلمی دانشکده اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی، در گفتوگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره تحریمهای جدید آمریکا علیه بانک مرکزی پرداخت و گفت: سرمایه بانک مرکزی دولتی است و به طور کلی، نوع سرمایه بانکهای مرکزی دو گونه است؛ یکی اینکه بانکها صاحبان سهام بانک مرکزی هستند. در کشورهایی که بحث استقلال بانک مرکزی مطرح میشود معمولاً بانکها سهامدار بانک مرکزی هستند. در برخی از کشورها از جمله ایران دولت سهامدار بانک مرکزی است.
سوئیفت مدتهاست که بسته شده است
وی ادامه داد: نکته دیگر درباره این است که بانک مرکزی را به جرم تأمین مالی تروریسم تحریم میکنند. در اینباره باید گفت که بانک مرکزی ما مدتهاست که تحریم شده و سوئیفت بسته شده است و مبادلاتی که باید انجام شود به درستی انجام نمیشود. لذا قرار نیست اتفاق خاصی در اقتصاد ما رخ دهد بلکه این اتفاقات قبلاً در اقتصاد ما رخ داده است.
صمصامی با بیان اینکه چنین اقدامی جنبه سیاسی دارد، یادآور شد: قطعاً زمینه چنین اقدامی سیاسی است چراکه آمریکاییها با توجه به اتفاقاتی که در سطح منطقه رخ داده، از جمله از بین رفتن بخشی از تأسیسات آرامکو، باید واکنشی نشان دهند که این واکنش میتواند نرمافزاری یا سختافزاری باشد. در زمینه واکنش سختافزاری باید به صورت عملیاتی به ایران حمله کنند که این ریسک زیادی برای آمریکا دارد. لذا وقتی چنین چیزی را میدانند پیام میفرستند که ما یک جا را میزنیم اما شما نزنید تا غائله را ختم کنیم.
علل تحریم بانک مرکزی از سوی آمریکا
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: این نشان میدهد که آمریکا در محاسبات نظامی خود هنوز به این نتیجه نرسیده که حمله به ایران منافعی را برای آنها به دنبال دارد. احتمالاً آنها در تحلیلهای خود به این نتیجه رسیدهاند که اگر حمله نظامی کنند منافع چنین اقدامی بسیار کمتر از هزینههای آن است. لذا وقتی چنین راهکارهایی برای آنها هزینههای زیادی دارد بنابراین طبیعی است که روشهایی را در پیش خواهند گرفت که هزینهای نداشته باشد. عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی یادآور شد: در ماجرای برجام، آمریکا بدون اینکه کوچکترین هزینهای متحمل شود به بسیاری از اهداف خود دست پیدا کرد و در واقع برای آنها بسیار شیرین بود. وقتی حملهای صورت بگیرد هم زدن ضربه و هم خوردن ضربه برای آنها هزینه دارد اما جنگ اقتصادی که الان علیه ایران به راه افتاده است و از جمله همین تحریم بانک مرکزی، هزینه چندانی برای آنها ندارد و از این طریق سعی میکنند به اهداف اقتصادی خود دست پیدا کنند.
وی تصریح کرد: چنین اهدافی در کتاب «هنر تحریمها» اثر ریچارد نفیو بیان شده است. چنین افرادی معتقدند به جای هزینه کردن باید به وسیله منابع داخلی خود کشور هزینههای سنگینی را بر آنها تحمیل کنیم. آنها در مورد ایران هم چنین نکاتی را بیان میکنند، همان طور که از طریق برجام توانستند بدون هزینه کردن حتی یک دلار، هزینههای سنگینی را بر اقتصاد ما تحمیل کنند. تحریم بانک مرکزی هم در ادامه همان جنگ اقتصادی است و قصد دارند که آثار روانی بیشتری را در اقتصاد ما بر جای بگذارند.
سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی درباره دلایل اینکه تحریم بانک مرکزی تأثیری بر بازارها نداشت اظهار کرد: البته با توجه به اتفاقاتی که در اقتصاد ما افتاد و تجربیاتی که داشتیم خوشبختانه این اتفاق آثار چندانی در بازار نداشت و این نشان میدهد که آمریکاییها دیگر ابزاری در اختیار ندارند و این اوج استیصال آمریکاییهاست. در مسئله حمله نظامی هم به اجماع مشخصی نرسیدهاند و فعلاً سعی میکنند از ابزارهایی استفاده کنند که هزینهای برای آنها ندارد و گمان میکنند با همان ابزارها میتوانند ضربهای به کشور ما وارد کنند.
تحریم بانک مرکزی اقدام جدیدی نیست
وی ادامه داد: بانک مرکزی قبلاً و در دیماه سال ۱۳۹۰ تحریم شده بود و قرار بود که با قرارداد برجام تعدادی از این تحریمها کمتر شود اما دوباره برخی از آنها برگشت. اضافه کردن حمایت از تروریسم به این ماجرا باعث میشود که کنار زدن این تحریمها مقداری سختتر شود اما به هر حال باید دانست که این اقدام چیز جدیدی برای اقتصاد ایران نیست.
صمصامی تأکید کرد: بعد از برجام، تحریمهای بانک مرکزی به صورت بسیار ضعیفی لغو شد. در واقع بانک مرکزی و سیستم بانکی ما توانستند با برخی از بانکهای درجه چندم و نه بانکهای درجه اول ارتباط برقرار کنند که البته الان این محدودیتها دوباره برقرار شده است. بعد از برجام توانستیم نفت بفروشیم و امورات خودمان را با همان انجام میدادیم اما بعد از اینکه این تحریمها با شدت بیشتری برگشتند دیگر ابزار جدیدی در اختیار ندارند و در واقع همه کارهایی را که باید انجام میدادند انجام دادهاند.
اینستکس بدون رضایت آمریکا اجرا نمیشود
این کارشناس مسائل اقتصادی به بیان تحلیل خود از واکنش احتمالی اروپاییها به تحریم بانک مرکزی پرداخت و افزود: اروپاییها دنبالهرو آمریکاییها هستند و مسائلی همانند اینستکس و دادن خط اعتباری به ایران برای مبادلات تجاری هم تا آمریکا رضایت ندهد اجرایی نخواهد شد و آنها هم همیشه تبعیت میکنند. به همین دلیل است که تاکنون چیزی به ما ندادهاند و چیز خاصی هم نخواهند داد و با رایزنی هم چیزی نصیب ما نخواهد شد. در واقع بعد از خروج آمریکا از برجام، با مذاکراتی که انجام دادیم، در کشور حالت انتظار ایجاد کردهاند.
عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی اظهار کرد: معتقدم آمریکا در ماجرای برجام بهترین عملکرد را برای خود داشت چراکه میخواهد جلوی توسعه هستهای ایران را بگیرد و از طریق اقدامات نظامی هم نمیتواند چنین کاری انجام دهد زیرا برای آنها هزینه دارد. لذا اول ایران را تحریم کردند و سپس نقشه راهی در اختیار ایران گذاشتند که اگر میخواهید تحریمها را برداریم باید فلان کارها را انجام دهید. این همان چیزی است که آقای نفیو در کتاب هنر تحریمها بیان میکند. نباید به همه تعهدات برجام عمل میکردیم
وی تصریح کرد: ریچارد نفیو شش استراتژی را مطرح میکند که اگر یک کشور میخواهد کشوری دیگر را تحریم کند باید از این استراتژیها تبعیت کند. یکی از این موارد این است که باید جاهای حساس آن کشور را هدف قرار داده و سپس نقشه راه را نشانشان دهیم و سپس به آن کشور بگوییم که اگر میخواهید تحریمها حذف شود، باید اهدافی را که ما به خاطر آن شما را تحریم کردهایم محقق کنید. متأسفانه ما بیگدار به آب زدیم و بدون اینکه آنها به تعهدات خودشان عمل کنند به همه تعهدات خود عمل کردیم و از جمله سانتریفیوژها را از بین برده و غنیسازی را کنار گذاشتیم.
سرپرست اسبق وزارت امور اقتصادی و دارایی بیان کرد: وقتی آمریکا مشاهده کرد که ایران به تمام تعهدات خود عمل کرده است و اگر آنها تعهدات خود را انجام ندهند اتفاق خاصی رخ نمیدهد، اقداماتی را که وعده داده بودند عملیاتی نکردند. لذا متأسفانه سیاستمداران ما در بحث برجام نشان دادند که در زمینه مذاکره چندان قوی نیستند، چراکه سیاستگذار قوی کسی است که بتواند نتیجه را به درستی تحلیل و پیشبینی کند. تعیین تکلیف اقتصاد کشور نیازمند خروج از برجام است
صمصامی با اشاره به هدف اصلی از طرح برنامههایی همانند اینستکس از سوی اروپاییها ادامه داد: در واقع اکنون آنها هم ایران را در چارچوب برجام نگه داشتهاند که ما نتوانیم دانش هستهای خود را گسترش دهیم و هم اینکه تحریمهایی را که علیه ما وضع شده بود بازگرداندهاند. اروپاییها هم دقیقاً دنبالهرو سیاستهای آمریکا هستند و اقداماتی همانند اینستکس برای این است که اقتصاد ما را در بلاتکلیفی نگه دارند، چراکه این بلاتکلیفی برای ما سم است.
عضو هیئتعلمی دانشگاه شهید بهشتی بیان کرد: تدبیری که رهبر معظم انقلاب اندیشیدند که اگر تحریمها برداشته نشوند ما هم گامهایی را برای کاهش تعهدات خود برمیداریم بهترین سیاست بود. معتقدم باید این گامها را هرچه سریعتر برداریم و اساساً زودتر از برجام خارج شویم چراکه چارهای غیر از این نداریم. تنها راهی که برای تعیین تکلیف اقتصاد وجود دارد این است که هرچه سریعتر از برجام خارج شویم. اگر این اتفاق رخ دهد و با استفاده از امکانات داخلی، رشد اقتصادی را مثبت کرده و بودجه را با استفاده از مالیات، از نفت مستقل کنیم، شک نکنید که آمریکا خود به خود تحریمها را لغو کرده و اروپاییها مبادلات تجاری با ایران را از سر میگیرند.
چرا تحریمهای اقتصادی پایان نمییابد
این کارشناس اقتصادی یادآور شد: آنها به دنبال فشار بر نقاط ضعف ما هستند اما وقتی نقطه ضعفی در ایران نباشد چارهای غیر از لغو تحریمها ندارند. الان در زمینه نظامی به اقتداری رسیدهایم که جرئت حمله به ایران را ندارند و وقتی پهپاد آنها را میزنیم توان پاسخگویی ندارند یا وقتی انگلستان نفتکش ما را توقیف میکند ما هم واکنش نشان میدهیم اما متأسفانه از لحاظ اقتصادی هنوز به چنین اقتداری دست پیدا نکردهایم و لذا این تحریمها همچنان ادامه دارد.
وی در پایان گفت: چرا آمریکا فناوری موشکی ایران یا بنزین را تحریم نمیکند به این دلیل که اساساً امکان چنین کاری وجود ندارد و ما این محصولات را در داخل تولید میکنیم و اگر همین روند ادامه پیدا کند احتمال اینکه تحریمهای نظامی در آینده برداشته شود بسیار زیاد است چراکه وقتی مشاهده کنند ایران همه امکانات لازم را خودش ساخته است بنابراین لزومی ندارد ایران را تحریم کنند؛ چراکه دیگر نقطه ضعفی نداریم.
-
دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
-
افزودن دیدگاه