خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) نوشت: داریوش قنبری، کارشناس مسائل سیاسی و عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا، درباره دستاورد سفر رئیس‌جمهور به عمان و کویت و نقش این سفر در بهبود شرایط آتی منطقه گفت: عمان همواره روابط خیلی خوبی با ایران داشته است و سعی کرده تنش‌های میان ایران و شورای همکاری خلیج فارس را کاهش دهد. کویت نیز در روابط با ایران یک موضع بینابینی داشته و در میان کشورهای شورای همکاری خلیج فارس دارای روابط بهتر و تنش کمتر با ایران بوده است و این دو کشور به نسبت عربستان، بحرین و امارات که بیشترین مشکلات و تنش‌ها را یا ایران داشتند از روابط مناسبی با جمهوری اسلامی ایران برخوردار بوده‌ و غالبا نیز سعی کرده‌اند در نقش میانجی‌گر به ویژه در روابط میان ایران و عربستان عمل کنند.

سفر رئیس‌جمهور به عمان و کویت گامی مثبت در جهت اعتمادسازی

وی افزود: سفر رئیس‌جمهور به این دو کشور را می‌توان به عنوان یک گام مثبت در جهت کنترل بحران‌ها، نزدیکی دیدگاه کشورهای منطقه و ایجاد اعتماد در آنها تلقی کرد. به عقیده من مسائل میان ایران و کشورهای منطقه به ویژه عربستان بایستی مدیریت و در نهایت حل شود. به خصوص اینکه با روی کار آمدن ترامپ و برنامه‌های وی علیه مسلمانان و تشدید اسلام‌هراسی، درست نیست که روابط ایران و عربستان در وضعیت فعلی باقی بماند، زیرا به نفع پیشبرد سیاست‌های اسلام‌هراسانه آمریکا خواهد بود.

قنبری اظهار کرد: لذا بهتر است تنش‌های موجود در روابط ایران و کشورهای حوزه خلیج فارس به حداقل ممکن کاهش یابد و سوء تفاهم‌ها برطرف شود. کشورهای منطقه باید بدانند که ایران حامی آنها در منطقه است و به عنوان یک قدرت منطقه‌ای به تقویت امنیت این کشورها نیز کمک کند.

مذاکرات منطقه‌ای؛ بهترین راه رفع سوء تفاهمات

عضو شورای مرکزی حزب مردمسالاری عنوان کرد: ایران نیز تاکنون این نقش را در جهت ثبات منطقه ایفا کرده است اما از آنجا که امنیت مفهومی ذهنی است، برخی کشورهای حوزه خلیج فارس ذهنیت‌های مطلوبی نسبت به ایران ندارند و براثر تحریکات قدرت‌های فرامنطقه‌ای، ایران را به عنوان قدرت بی‌ثبات‌‌کننده در منطقه تلقی می‌کنند و این سفر قطعا می‌تواند این ذهنیت منفی را برطرف کرده و اعتماد آنها را جلب کند تا آنها نیز ایران را به عنوان متغیری ثبات‌ساز در منطقه باور کنند.

وی تأکید کرد: به عقیده من گفت‌وگو و مذاکره بهترین راه برای رفع این سوء تفاهمات و سوء ذهنیت‌هاست و نباید اجازه داد قدرت‌های بیرون از منطقه علیه ایران جوسازی کنند. در واقع به هر میزان که فاصله میان ایران و کشورهای اسلامی به ویژه کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس بیشتر شود فرصت برای قدرت‌های بیرون از منطقه برای مداخله در امور منطقه و بسیج این کشورها علیه ایران فراهم می‌شود و آنها خود را حامی کشورهای عربی نشان می‌دهند.

این کارشناس مسائل سیاسی یادآور شد: از یاد نبرده‌ایم که نخست‌وزیر انگلیس در همین ماه‌های اخیر در بحرین سخنانی علیه ایران مطرح کرد و نشان داد انگلیسی‌ها می‌خواهند بعد از سال‌ها که از منطقه خارج شده‌اند دوباره به منطقه بازگردند و از آن طرف آمریکایی‌ها نیز چشم طمع به منطقه دوخته‌اند.

قنبری تصریح کرد: قطعا حضور این قدرت‌ها در منطقه به نفع هیچ یک از کشورهای منطقه نیست و ایران می‌تواند با اعتماد‌سازی از طریق گفت‌وگو، نقش ثبات‌بخش خود را به شکل بهتری ایفا کند و سفر رئیس‌جمهور به عمان و کویت در راستای اعتمادسازی و رفع سوء تفاهمات قابل تحلیل است.

افزایش سطح همکاری‌های منطقه‌ای و کاهش سطح همراهی کشورهای عربی خلیج فارس با آمریکا

قنبری درباره اینکه با روی کارآمدن ترامپ و اتخاذ مواضع ضد ایرانی، عربستان امیدوارتر از قبل به دنبال افزایش تنش‌هاست، این سفر تا چه حد می‌تواند از رویکرد خصمانه عربستان نسبت به ایران بکاهد، گفت: در ابتدای روی کارآمدن ترامپ عربستانی‌ها نگران بودند و با توجه به این نگرانی سعی کردند به مناقشات خود با ایران پایان دهند. اما بعد از آزمایش موشکی ایران که ترامپ مجدد بحث تحریم‌ها علیه ایران را مطرح کرد لحن مقامات عربستانی نسبت به ایران تندتر شد و آنها جسورانه‌تر در ارتباط با ایران موضع‌گیری کردند.

وی ادامه داد: به عقیده من نگاه عربستانی‌ها به ترامپ یک نگاه «خوف و رجاء» است. یعنی نه خوش‌بینی کامل نسبت به حمایت آمریکا از خود و تأمین امنیت‌شان دارند نه اینکه کاملا بدبین هستند و این ناشی از پیش‌بینی ناپذیر بودن ترامپ است. به عبارتی عربستانی‌ها در دوره ترامپ هنوز نتوانسته اعتماد کافی به سیاست آمریکایی‌‌ها داشته باشد.

عضو هیئت علمی دانشگاه الزهرا اظهار کرد: اما یقینا با افزایش فاصله میان ایران و عربستان و افزایش سوء تفاهم‌ها، آنها هم بیشتر به سمت نزدیکی به آمریکا و افزایش تقابل با ایران حرکت خواهند کرد.

قنبری عنوان کرد: در شرایطی که ترامپ سیاست اسلام‌هراسی و ایران‌هراسی را با شدت بیشتری پیگیری می‌کند نباید اجازه داد کشورهای اسلامی منطقه نیز با آمریکایی‌ها همراهی کامل داشته باشند و بایستی تلاش کرد با افزایش همکاری‌های منطقه‌ای مانع از همراهی بیشتر این کشورها با آمریکا شد.

وی ابراز کرد: البته این یک واقعیت است که برخی از کشورهای عربی منطقه همواره دنباله‌رو سیاست‌های آمریکا در منطقه بوده‌اند و در آینده نیز همین‌طور خواهد بود اما می‌توان با گفت‌وگو و مذاکره سطح این همراهی با آمریکا را کاهش داد. در واقع اینجا بحث همراهی بیشتر و کمتر کشورهای عربی با آمریکاست نه عدم همراهی. زیرا منافع و امنیت کشورهای عربی در حمایت و تبعیت از آمریکا تعریف شده است و این کشورها به راحتی آمریکا را رها نمی‌کنند و آمریکا نیز این کشورها را رها نخواهد کرد.

قنبری در پایان اظهار کرد: جمهوری اسلامی ایران می‌تواند با استفاده از قدرت دیپلماسی و افزایش ارتباطات با کشورهای اسلامی عربی، حتی در دوره ترامپ، ارتباط کشورهای عربی با امریکا را به نوعی کنترل کند و بر آن تأثیر بگذارد و از سطح همراهی آنها با آمریکا بکاهد.