محمد مهدی میثمی
m.meisami@jahaneghtesad.com
شرکت بیپی به دلیل مواضع سخت دونالد ترامپ رئیس جمهور جدید ایالات متحده در قبال تهران، از حضور در مناقصههای نفتی ایران کنار کشید. به نقل از فایننشال تایمز، در حالی که شرکت ملی نفت در هفتههای اخیر چندین توافق نفتی با شرکتهای نفتی بین المللی مانند توتال و شل را نهایی کرده و همچنین به منظور سرعت بخشیدن به جذب سرمایهی مورد نیاز خارجی، برای امضای قراردادهای نفتی بیشتری در ابتدای سال ۲۰۱۷ برنامه ریزی میکند؛ بریتیش پترولیوم که ریشههای همکاری اش با ایران به نخستین اکتشاف نفت در کشورمان در سال ۱۹۰۸ بازمیگردد، در قبال ریاست جمهوری دونالد ترامپ که تهدیدی برای بالاگرفتن دوبارهی تنشهای بین ایران و آمریکا است، رویکرد محتاطانه ای اتخاذ کرده است.
بر این اساس، شرکت بیپی برای حضور در مناقصههای پیش روی پروژههای نفتی ایران و همچنین امضای توافق نامههایی مانند آنچه که شرکتهای شل و توتال امضا کرده اند، برنامه ای ندارد. به گفتهی منابع آگاه دلیل اصلی این امر مسائل تجاری است و این پرسش که بازگشت سرمایه در کجا بهترین شرایط را دارد و در این مورد بریتیش پترولیوم فرصتهای بسیار زیادی برای سرمایه گذاری در کشورهای دیگر جهان دارد.
با این حال، منابع آگاه عامل اصلی کنار کشیدن شرکت بیپی را تداوم برخی از تحریمهای ایالات متحده در قبال ایران و نیز چشم انداز سیاستهای سختگیرانهی دونالد ترامپ در قبال تهران عنوان کرده اند. با وجود مستقر بودن شرکت بیپی در انگلستان، این شرکت بیشتر از هر شرکت نفتی دیگر اروپایی با آمریکا پیوند خورده است: حدود ۴۰ درصد سهام داران و ۳۰ درصد کارکنان بریتیش پترولیوم مانند باب دادلی مدیرعامل این شرکت آمریکایی هستند.
شهروندان آمریکایی تحت تحریمهای دو جانبهی این کشور علیه تهران از فعالیتهای تجاری با ایران منع شده اند. در چنین شرایطی شرکتهای آمریکایی حوزهی انرژی مانند اکسون موبیل و شورون نیز تاکنون از هرگونه فعالیت در ایران بر کنار مانده اند. پیش از این شرکت بریتیش پترولیوم گامهایی آزمایشی برای از سر گرفتن فعالیتهایش در ایران برداشته است. این شرکت در سال جاری دفترش در تهران را بازگشایی کرد و همچنین در ماه اکتبر یک محموله از نفت ایران را دریافت کرد، با این حال در مقایسه با دیگر رقبای غیر آمریکایی اش با سرعت بسیار آهسته تری در حال بازگشت به ایران است. تا کنون سخنگوی شرکت بریتیش پترولیوم در این باره اظهار نظری نکرده است.
شرکت ملی نفت ایران روز دوشنبه ۱۳ دی ماه در سایت رسمی خود اسامی ۲۹ شرکت تایید صلاحیت شده برای شرکت در مناقصههای نفتی را اعلام کرد که نامی از شرکت بیپی در میان آنها نیست، در حالی که نام شرکتهای معتبر اروپایی دیگری مانند توتال، شل، انی ایتالیا و شلمبرژه (بزرگترین شرکت خدمات نفتی جهان) و شرکتهای دیگر اروپایی یا چند ملیتی در این لیست دیده میشود.