استحصال آب های ژرف در دستور کار دولت قرار گرفت
گروه امورزیربنایی-آب های ژرف به آن دسته از منابع آبی گفته می شود که به کندی در طول قرون و اعصار شکل گرفته و در لایه های بسیار زیرین زمین قرار دارند.
چندی پیش یک مقام مسئول گفته بود: بررسی های کارشناسان حاکی از وجود آب هایی در اعماق دو هزار متری زمین و بیشتر تحت عنوان «آب های ژرف» در بخش هایی از ایران است که این وزارتخانه در قالب طرح احیا و تعادل بخشی آب های زیرزمینی آن را پیگیری می کند و اعتبار ۲۰۰ میلیارد ریالی هم برای مطالعه پیش بینی کرده است.
طرح احیا و تعادل بخشی آب های زیرزمینی با توجه به مصوبه شورای عالی آب، اقدام مشترک وزارتخانه های کشور، جهادکشاورزی، راه و شهرسازی، صنعت، معدن و تجارت و سازمان برنامه و بودجه کشور را نیاز دارد که به همراه وزارت نیرو باید برای مدیریت مصرف آب پیاده شود.
براساس این طرح سال ۹۴، ۴۷۵ میلیون مترمکعب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی کنترل شد و در چهار سال آینده پنج میلیارد و ۷۰۰ میلیون مترمکعب و پس از ۲۰ سال ۱۱۰ میلیارد مترمکعب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی کنترل خواهد شد.
البته بررسی منابع آب های ژرف در کشور و استحصال آن با انتقاد برخی کارشناسان مواجه شده است. به گفته آنها چرا باید این ثروت ذی قیمت قربانی دو سه نسل بشود، در حالیکه با اقداماتی چون بهره وری، واردات آب مجازی یا علمی کردن کشاورزی سنتی ایران می توان ارقام چشمگیری در مصرف آب صرفه جویی کرد.
با این حال، وزیر نیرو در نشست شورای حفاظت منابع آب استان کرمان گفت: دستیابی به آبهای ژرف که در دستور کار دولت تدبیر و امید قرار گرفته موجب تامین منابع آبی پایدار برای کشور خواهد شد.
بر اساس گزارش‌های منتشر شده در خبرگزاری‌ها، حمید چیت چیان افزود: البته باید آب صرفه جویی شده از آبیاری نوین در زمین باقی بماند و صرف توسعه سطح زیرکشت نشود چرا که موجب سرعت بخشی به روند اتمام منابع آبی و فرونشست سریع تر دشت ها می شود .
وزیر نیرو با بیان اینکه باید سیاست استفاده از آبیاری نوین در تمامی کشور اجرایی شود، اظهار داشت: در کشت سنتی درصدی از آب غرقابی به منابع زیرزمینی اضافه می شود اما در آبیاری تحت فشار به اندازه نیاز آب داده می شود و آبی برای ورود به سفره های زیرزمینی باقی نمی ماند.
وی با بیان اینکه بستن چاه ضمانت تعادل بخشی منابع زیرزمینی و اصلاح مصرف آب است اظهار کرد: اقداماتی برای تعادل بخشی آب در اطراف کشور انجام شده و در برخی نقاط تعادل برقرار شده است لذا باید در تمامی دشت ها به سطح اولیه ایستابی آب برسیم.
چیت چیان تصریح کرد: مساله آب بسیار حیاتی و جدی است و با وجود تمامی مشکلاتی که در بخش آب داریم اگر مصرف آب را منطقی کرده و به شکل صحیح از منابع آبی استفاده کنیم در هیچ کدام از بخش های کشاورزی، صنعت و آب شرب و بهداشت دچار مشکل نمی شویم.
وی گفت: یکی از مهمترین عوامل در بحث آب، چگونگی مصرف آن است البته کاهش منابع را انکار نمی کنیم و اگر به چگونگی مصرف توجه کنیم این بحران را با موفقیت پشت سر می گذاریم.
وزیر نیرو افزود: اطلاعات در رابطه با اصلاح شیوه های آبیاری و نوع کشت نویددهنده این است که اگر جدیت داشته و از دانش و فناوری استفاده کنیم خواهیم توانست این بحران را مدیریت کنیم.
وی بیان کرد: امروز در آبیاری و کشاورزی روش های موثری استفاده می شود و در برخی از نقاط کشور دولت برای سرمایه گذاری و کمک به کشاورزان از شیوه سنتی به شیوه آبیاری تحت فشار منابع مالی از صندوق توسعه ملی و بودجه وزارت جهاد کشاورزی پیش بینی کرده است.
چیت چیان با بیان اینکه باید به نقطه ای اطمینان بخش در مصرف آب برسیم تا کشور را بی نیاز کنیم گفت: باید با دستیابی به آبهای ژرف کشور را از هزینه های سنگین بر دوش ملت بی نیاز کرد.
وی افزود: ۷۰۰ کیلومتر انتقال آب به استان کرمان، طرح صفا رود و حفر تونل ها و انتقال آب از دریای عمان ازجمله طرح های سنگین و پر هزینه کشور است اما برای حفظ مراکز جمعیتی و جلوگیری از مهاجرت در استان های کویری باید آب را تامین کرد.
وی اضافه کرد: مجموعه عوامل متعددی بر شدت بحران افزوده زیرا با افزایش مصرف آب نیز در کشور مواجه هستیم.
*استحصال آب ژرف از عمق ۲ کیلومتری زمین
معاون توسعه و مدیریت منابع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم در این نشست گفت: به‌منظور دستیابی به منابع آبی غنی در کاری مشترک با وزیر نیرو استفاده از آب های ژرف را در دستور کار قرار داده ایم .
علیرضا دلیری افزود: معضل آب در همه جای ایران وجود دارد و برای صرفه جویی و تامین آب باید از روش نوین استفاده شود ازجمله کاری که در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری آغاز کردیم.
وی تصریح کرد: اکتشاف و دستیابی به آب های ژرف از استان فارس آغاز شده و پس از آن سیستان و بلوچستان بود، تفاهم نامه ای هم با حضور وزیر نیرو و استاندار کرمان برای شناسایی و حفاری آب های ژرف بسته شد و اگر این اتفاق بیفتد هزینه انتقال آب نیز کاهش می یابد که اتفاق خوبی در آب استان است.
معاون توسعه و مدیریت منابع معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری گفت: برداشت از آب های ژرف در ۵ فاز از جمله شناسایی، استفاده از روش های ژئوفیزیکی، برنامه ریزی کیفیت آب و برنامه ریزی مدیریتی برای بهره برداری دارد.
وی به استفاده از آب های ژرف از عمق ۲ کیلومتری زمین اشاره کرد و گفت: با استفاده از آب های ژرف به منابع مطمئن تری از آب دست می یابیم.
