مرتضی ابراهیمی news.morteza@gmail.com درحالی که پس از توافق هسته ای ایران و غرب، رشد بازار سرمایه به یکی از مهمترین انتظارات عمومی مبدل شده بود، ادامه روند نزولی شاخص ها در دوره موسوم به پساتحریم ما را بر آن داشت تا به بررسی دلایل عدم تحرک بازار بورس کشور بپردازیم. از همین رو با رقیه عبادی، کارشناس ارشد بازار سرمایه، به گفتگو نشستیم و نظرات وی را درباره موضوع بازار سرمایه دردوره پساتحریم جویا شدیم. این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که چرا علی رغم توافق برجام شاخص همچنان نزولی است؟ به خبرنگار جهان اقتصاد گفت: سقوط بازار سهام دلایل متعددی دارد اول، سیاست های انقباضی ضد تورمی دولت که موجب ادامه‌دار شدن رکود شده‌است. دوم، کاهش قیمت جهانی نفت که موجب کاهش مخارج دولتی و به‌تبع آن کاهش مخارج خانوارها شده که این خود کاهش تقاضا را به دنبال دارد. سوم، افت قیمت‌های جهانی فلزات اساسی، کالاهای اساسی و محصولات پتروشیمی در اثر کاهش تقاضای چین از دلایل دیگر به شمار می رود. چهارم، بالا بودن نرخ سود بانکی و ریسک پایین بازار پول در مقایسه با ابزارهای بازار سرمایه که موجب کوچ جریان نقدینگی به سمت بازار پول شده است زیرا مجموع ارزش دارایی‌های صندوق سرمایه‌گذاری در پایان سال ۹۳ به مبلغ ۷۰۰۰میلیارد تومان بوده که با رشد خیره‌کننده صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت شده‌است. اما این رقم به ۲۲۰۰۰میلیارد تومان در پایان ۶ماهه اول سال ۹۴ رسیده‌است. وی افزود: علی رغم توافقات برجام از یک طرف مناقشات سیاسی و جبهه مخالف درونی و از طرفی به عینیت نرسیدن و مشهود نشدن اثرات توافق از دلایل دیگر است، که باعث شده سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه با احتیاط عمل کنند. وی با اشاره به این که بازار سرمایه را حقوقی‌ها به دست گرفته‌اند، و حقیقی‌ها از ورود به بازار بورس خود‌داری می‌کنند. اما حقوقی‌ها نیز با احتیاط به بازار بورس ورود می‌کنند، گفت: با در نظر گرفتن عوامل ذکرشده در بالا، می‌توان به مشکل شدید نقدینگی حقوقی‌ها اشاره کرد. بازپرداخت تعهدات بانکی، تقسیم سود بین سهامداران یا مشارکت در افزایش سرمایه شرکت‌های تابعه مشکل نقدینگی را برای حقوقی‌ها بیشتر می‌کند و بالتبع این موضوع، عرضه سهم و کاهش قیمت سهم‌ها را به دنبال خواهدداشت و حقیقی‌ها سعی می‌کنند با احتیاط عمل کنند. وی با اشاره به تاثیر نرخ ارز ۳۶۰۰ تومانی بر بازار سرمایه گفت: در یکی دوماه اخیر شاهد تغییراتی در نرخ ارز بودیم، و امید بر این است که دولت نرخ ارز را تثبیت و کنترل نماید. با این حال به نظر می‌رسد یکی از محرک‌های بازار سرمایه رشد تدریجی و منطقی قیمت ارز می‌باشد، تا این‌که اثرات خود را بگذارد. که از این بابت برای شرکت‌های صادر کننده منافعی به دنبال خواهدداشت، و از طرفی جذابیت ورود سرمایه‌گذاران خارجی را برای سرمایه‌گذاری در ایران بیشتر می‌کند. وی با اشاره به تأثیر بسته رونق اقتصادی بر شاخص کل گفت: بسته رونق اقتصادی طرحی برای خروج از رکود بود، طبق این بسته، دولت باید ۵۰۰۰ میلیارد تومان تحت عنوان اوراق دولتی به پیمانکاران و طلبکاران دولت بدهد، که این امر لزوماً تأثیر مثبتی بر بازار ندارد، و خود پیمانکاران به‌خاطر نیاز به نقدینگی مجبورند این اوراق را زودتر از موعد بفروشند و این خود باعث می‌شود که پول از بازار خارج شود، بنابراین ممکن است حتی این طرح اثر معکوس داشته‌باشد. از طرح دیگر مبلغ ۲۵۰۰میلیارد تومان تحت عنوان وام کالا و خودرو است، که وام خودرو به‌خاطر کم بودن تعداد خودرو فروش رفته نسبت به تعداد خودرویی که در بودجه شرکت‌های خودرویی پیش‌بینی شده‌است، تأثیر مهمی در این شرکت‌ها نداشته‌است. بنابراین بسته رونق اقتصادی محکم نبوده و برخی عوامل درون زا و به‌خصوص عوامل برونی وجود دارد، که باید به آنها بیشتر توجه شود

رقیه عبادی کارشناس ارشد بازار سرمایه

ebadi101@yahoo.com