آخوندی در جمع مدیران بانک مسکن مطرح کرد
گروه امورزیربنایی-وزیر راه و شهرسازی با تشریح اصلی‌ترین مسایل حوزه مسکن و ارائه توصیه‌هایی به سیاستگذاران آتی این حوزه از رشد ۱۵۰ درصدی کفایت سرمایه بانک مسکن خبر داد و تاکید کرد: راهکار ما برای سه گروه عمده متقاضی مسکن یعنی جوانان و خانه اولی‌ها، حاشیه‌نشینان و ساکنان بافت‌های فرسوده و در نهایت توانمندکردن متقاضیان است که این مدل، مدل بانک مسکن برای فعالیت‌های آتی است.
عباس آخوندی در مراسم رونمایی از سند راهبردی بانک‌مسکن در افق ۱۴۰۰ و جلسه شورای هماهنگی مدیران ستادی بانک مسکن گفت: قبل از هرچیزی باید تصویری از تحولات جمعیتی در ایران داشته باشیم و ببینیم که در حال حاضر شرایط تقاضا در بخش مسکن چیست؟ و عمده تقاضا در کدام بخش از بازار است؟ زیرا اگر بخواهیم به بخش ساماندهی تقاضا در بخش مسکن ورود پیدا کنیم، باید بدانیم تقاضای واقعی کجاست و از آن طریق ورود جدی داشته باشیم.
وی با اشاره به اینکه یک دوره اوج تقاضا در حوزه بخش مسکن در اواخر دهه ۶۰ و دهه ۷۰ برای مسکن انبوه وجود داشت، تاکید کرد: در چنین فضایی ایده‌های مختلفی در ایران شکل گرفت. ایده‌هایی همچون ایده تاسیس شهرهای جدید که شهرهای جدید پیرامون شهرها ایجاد شد.
وزیر راه و شهرسازی تصریح کرد: فکر می‌کنم همچنان در حوزه سیاست، تلقی از پاسخگویی به تقاضای بخش مسکن، تحت تاثیر شرایط دهه ۷۰ اتفاق افتاد و اتفاقاتی که در دهه بعد رخ داد، کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد و این نکته مهمی است که باید موردتوجه قرار بگیرد.
تشریح دو اتفاق بسیار بزرگ در بخش مسکن
وزیر راه و شهرسازی گفت: دو اتفاق بسیار بزرگ در ۱۰ سال گذشته در بخش مسکن رخ داد. یکی بحث مسکن مهر بود که در هر صورت چیزی حدود ۲ میلیون عرضه ایجاد شد که برای این دو میلیون عرضه اعلام شده که برای بخشی از آن، تقاضای موثری وجود دارد و برای بخش دیگری نیز تقاضای متوسطی وجود دارد. بنابراین عرضه گسترده ۲ میلیونی را از جهت مداخله دولت داشتیم که یکی از اتفاقاتی است که باید به آن توجه کنیم.
سیاستگذار ارشد حوزه مسکن کشور ادامه داد: اتفاق دیگری که رخ داد همان بیماری است که اقتصاددانان تحت‌عنوان بیماری هلندی مطرح می‌کنند. بدین مفهوم، یک سرمایه‌گذاری گسترده در بخش مسکن رخ داد که منجر به احداث حدود ۲.۶ میلیون واحد مسکونی فاقدساکن و حدود ۲.۱ میلیون واحد مسکونی به عنوان خانه دوم در سراسر کشور، شد.
آخوندی با تاکید بر اینکه بازار ویژه ای در کشور وجود دارد که نیاز واقعی متقاضیان مسکن را پاسخگو نیست، گفت: کاهش نرخ رشد جمعیت از یک سو، افزایش عرضه ۲.۶میلیون خانه خالی و عمدتا در کلانشهرها، انباشت ۲.۱ واحد میلیون مسکونی خانه دوم از سوی دیگر نشان می‌دهد که بازار ویژه‌ای در کشور وجود دارد که نیاز واقعی متقاضیان مسکن را پاسخ نمی‌دهد. به همین جهت وقتی بخش مسکن را مورد توجه قرار می‌دهیم می‌بینیم که از جهت ارقام کلی ما چیزی حدود ۲۴ خانوار داریم و چیزی بیش از ۲۷ میلیون خانه در کشور داریم. در واقع اینها نشان می‌دهند که ما یک بازار به شدت دستکاری شده داریم.
وی با تاکید بر آنکه اتفاق رخ داده در بخش مسکن کشور اتفاق عجیب و غریبی بوده است به سیاستگذارانی که می خواهند وارد این عرصه شوند، توصیه‌هایی ارائه کرد و گفت: هر کسی که بخواهد وارد برنامه‌ریزی بخش مسکن شود از یک سو با یک معادله و با یک شرایط بازار بسیار پیچیده‌ای مواجه است و از سوی دیگر در طرف تقاضا، شاهد هستیم که به رغم ارقام کلان و ارقامی که راجع به واحدهای اضافه عرضه گفته می‌شود در حوزه تقاضا، چیزی حدود ۱۱ میلیون نفر در حوزه بافت‌های حاشیه‌نشینی در وضعیت بدمسکنی هستند که حتما نیاز به بهسازی مسکن دارند.
عدم تلاقی عرضه و تقاضا بزرگترین مساله مسکن در کشور است
وی تصریح کرد: اصلی ترین مساله که بسیار مهم است سیاستگذار نسبت به آن دقت و توجه داشته باشد این است که نحوه مداخلات گذشته باعث شده که عرضه و تقاضا همدیگر را قطع نکنند.
آخوندی یادآور شد: ۲ میلیون و ۵۷۸ خانه خالی در کشور وجود دارد اما عرضه‌ای نیست که بتواند تقاضای بازار را پاسخ دهد و بنابراین ما یک عدم تلاقی عرضه و تقاضای بسیار جدی در حوزه بخش مسکن داریم.
عضو کاببنه دولت تدبیر و امید گفت: در حال حاضر سوالی که فراروی سیاستگذار است این است که آیا مفهوم اقدام سریع برای خروج از رکود یک کار مجددی مثل مسکن مهر است که بار دیگر دولت مداخله کند همچون مداخله‌ای که در مسکن مهر داشت و بار دیگر یک میلیون واحد ایجاد شود و برایش تقاضایی وجود نداشته باشد؟ بسیار مهم است که در حال حاضر در حوزه سیاستگذاری به چه سمتی برویم.
وی ادامه داد: مفهوم ساده انگارانه اش این است که دوباره دولت در بازاری که همواره در اختیار مردم و همواره در اختیار بخش خصوصی بوده و سهم دولت به یک درصد هم نمی رسیده، مداخله کند. مسکن مهر مداخله ۸ درصدی دولت در انباشت مسکن بود. بزرگترین مداخله دولت در حوزه مسکن در طول تاریخ ایران بود که با شکست جدی نیز مواجه شد.
آخوندی گفت: تمام تلاشی که ما داریم این است که اگر تقاضا در حوزه حاشیه‌نشینی است، همانجا تقاضا را پاسخ دهیم یا اگر تقاضا در حوزه بافت فرسوده و میانی شهرها است در همان بافت ها پاسخ بدهیم. رها کردن حاشیه و رها کردن بافت فرسوده و رفتن به بیابان ها و مجددا احداث مسکن مساله را بر سر جای خود باقی می‌گذارد.
وزیر راه و شهرسازی افزود: علت اینکه بنده شخصا در این چهارساله تا این حد روی بحث توانمندسازی و مدل بانک مسکن تاکید داشته و دارم این است که تنها راه حلی که می بینم توانمندسازی متقاضیان واقعی مسکن است و آخر کار هیچکدام از مدل های دهه ۵۰، ۶۰ و ۷۰ پاسخگوی نیاز دهه ۹۰ نخواهد بود.
منابع بانک به متقاضیان واقعی تعلق می‌گیرد
وی گفت: سند چشم‌انداز طراحی شده بانک‌مسکن برای ما مهم است به این علت که این سند تمام حرفش این است که ما باید تمام منابعی که وارد بخش مسکن می‌شود عینا به تقاضای واقعی اختصاص دهیم. نباید منابع به ساخت مسکن لوکس تخصیص داده شود.
آخوندی تصریح کرد: آن چه بحث واقعی است این است که باید همه گونه‌های واقعی مسکن را مورد هدف قرار دهیم و اصلا به حاشیه نرویم. سه گونه متقاضی عمده واقعی مسکن در ایران وجود دارد که شامل جوانان، حاشیه نشینان و افراد ساکن در بافت فرسوده هستند. این سه گروه، گروه های واقعی متقاضیان مسکن در کشور هستند که بخش اعظم تقاضا روی این سه گروه است.
وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: راهکار ما برای این سه گروه عمده متقاضی مسکن یعنی جوانان وخانه اولی ها، حاشیه نشیان و ساکنان بافت های فرسوده و در نهایت توانمندکردن متقاضیان است که این مدل، مدل بانک مسکن برای آتی است.
حل مساله مسکن با وعده یک ساله، سخنی خلاف واقع است
وی با اشاره به اینکه بحث پس انداز و تمرکز بر روی گروه های هدف را در همین ساختمان در سال های ۷۵ و ۷۶ مطرح کرد، افزود: معتقدم آن افرادی که به مردم این وعده را می‌دهند که می توانند ظرف یک سال مساله مسکن را حل کنند آنها حتما به مردم خلاف واقع می گویند. مسکن بزرگترین سرمایه‌گذاری خانوار است و هیچ چاره ای جز نظام پس انداز خانوار در هیچ جای دنیا ندارد. هرجایی که خواسته اند به بحث مسکن توجه کنند به سمت نظام پس انداز خانوار رفته اند. زیرا که بزرگ ترین پس اندازی است که یک خانواده در طول زندگی خود انجام می دهد.
آخوندی تصریح کرد: کاری که ما باید انجام دهیم این است که نظام خرد خانوار را با نظام پس انداز کلان کشور تامین منابع در سطح کلان آنها را به هم پیوند دهیم. این کار خوشبختانه بتدریج دارد پاسخ می‌دهد.
