احمد رئیسی-در بخش اول این گزارش تحلیلی که به مرور گزینه‌های اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶ می‌پردازد، دو گزینه حسن روحانی و پرویز فتاح مورد بررسی قرار گرفتند. بر این اساس در حالی که حمایت از حسن روحانی به صورت عمده نظر اصولگرایان میانه‌رو است، پرویز فتاح با توجه به دیدگاه‌ها و سابقه کاری خود می‌تواند همزمان نظر بخش‌هایی از اصولگرایان سنتی، اصول گرایان تندرو و بخشی از هواداران محمود احمدی نژاد را جلب نماید و البته با تاکید بر برخی روش‌های مشابه احمدی‌نژاد بر مشکل دیرینه عدم اقبال عمومی بر اصولگرایان غلبه و نقش یک «پدیده» را ایفا کند. با این حال نامزدی او عواقبی نیز برای جریان اصولگرا به دنبال خواهد داشت که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به تشدید شکاف میان اصولگرایان تندرو و میانه‌رو و دو نیم کردن هواداران محمود احمدی‌نژاد اشاره کرد. در بخش دوم این گزارش به بررسی احتمال کاندیداتوری محمود احمدی نژاد و محمدرضا باهنر و نیز امکانات و عواقبی که هر یک برای اصولگرایان در پی خواهند داشت، پرداخته شده است.. لازم به ذکر است که برای مطالعه بخش اول این گزارش می‌توانید به بخش آرشیو تارنمای روزنامه جهان اقتصاد و یا آدرس http://goo.gl/nhUxGd مراجعه نمایید. محمود احمدی نژاد: وی بعد از انتخابات سال ۹۲، علی رغم تمام انتقاداتی که به عملکرد دولتش وارد می‌شد، سکوت کرد و تنها در روز‌هایی سخن می‌گفت که نزدیکانش مورد بازجویی و برخورد قوه قضائیه قرار می‌گرفتند. اما از همان روز‍‌هایی که توافق هسته‌ای مراحل نهایی خود را طی می‌کرد او سفر‌های استانی خود را با جدیت در پیش گرفت و فعالیت انتخاباتی خود را پیش از هر کسی آغاز کرد، امری که اخیرا با واکنش وزیر کشور نیز روبرو شده است. احمدی نژاد در پاسخ به سوال خبرنگاری درباره اینکه در انتخابات ۹۶ کاندیدا خواهد شد یا خیر گفت: «در ۹۶ همه همدیگر را خواهیم دید» و این کنایه در کنار صحبت برخی نزدیکان وی حاکی از قصد وی برای نامزدی در انتخابات ۹۶ است. حامیان اصلی او را می‌توان دو گروه تندرو‌ها و نواصولگرایانی که در انتخابات هفتم اسفند شکست خورده و از دیگر اصولگرایان جدا افتاده و همچنین نیرو‌های وفاداری که در دولت او به پست‌های دولتی و وضعیت اقتصادی مطلوبی رسیده‌اند، دانست. انتخاب او به عنوان کاندیدا از سوی طیف‌هایی از اصولگرایی قطعا تنش در میان اصولگرایان را دامن خواهد زد بخصوص در روز‌هایی که فاصله از احمدی نژاد برای اصولگرایان امتیاز محسوب می‌شود. به نظر می‌رسد اصولگرایانی که قصد معرفی کاندیدا در مقابل روحانی را دارند، احمدی نژاد را باید برای خود تهدید بدانند نه فرصت چرا‌که اکثر طیف‌های اصولگرایی با حمایت از وی مخالفند و از سوی دیگر در صورت کاندیداتوری او، کل جریان تندرو به چالش کشیده می‌شوند و آن‌ها که هویت خود را با احمدی نژاد گره‌خورده می‌بینند، نمی‌توانند با حضور او از کسی دیگر حمایت کنند. احمدی نژاد همچون گذشته با شعار مبارزه با اشرافی‌گری و دفاع از عدالت اقتصادی و مقابله با کسانی که قصد قبضه حکومت را دارند، پا به عرصه انتخابات گذاشته است. در دوره‌ای حتی از وعده یارانه ۲۵۰ هزار‌تومانی او سخن به میان آمد که با واکنش نمایندگان مجلس و اقتصاد‌دانان مواجه شد. اما اینبار احمدی نژاد و تیم او قصد دارند علاوه بر اینها به نقطه قوت این دولت، یعنی موفقیت در عرصه سیاست خارجی و برجام حمله کنند و برای روحانی از آن نقطه ضعف بسازند. در همین رابطه ثمره هاشمی، مشاور ارشد احمدی نژاد در جلسه‌ای با نزدیکان احمدی نژاد گفته: «نقد سیاست خارجی دولت فعلی باید در دستور کار دائمی کارگروه‌های سیاست در استان‌ها باشد». افزون بر این احمدی نژاد با چشم‌پوشی از عواقب سوء‌مدیریت خود بر کشور، دولت فعلی را مقصر مشکلات اقتصادی خواهد دانست، شهربانو امانی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران در همین رابطه می‌گوید: «احمدی نژاد با مظلوم نمایی فعالیت‌های خود را آغاز کرده است و تبلیغات خود را از طریق رسانه‌های رقیب پیش می‌برد». اکثر اصولگرایانی که از احمدی نژاد کاملا حمایت می‌کردند، در دو سال پایانی دولت او در مقابلش قرار گرفتند و همچنان به نظر می‌رسد اکثر اصولگرایان منتقد وی همچنان راضی به حمایت از کاندیداتوری‌اش نیستند هرچند برخی چهره‌های پر سر‌و‌صدا و کم‌اثر تندرو نظیر کوچک‌زاده و حسینیان به تیم احمدی نژاد اضافه شده‌اند. ناصر ایمانی تحلیلگر اصولگرا در همین رابطه می‌گوید: «در میان اصولگرایان تمایلی برای بازگشت احمدی نژاد وجود ندارد، آنان نقد‌های بسیاری به عملکرد احمدی نژاد دارند و به دلیل ترس از تکرار اشتباهات گذشته احمدی نژاد، نمی‌خواهند او بازگردد». در مقابل اما حسینیان، عضو جبهه پایداری معتقد است: «احمدی نژاد صد در صد تائید صلاحیت می‌شود و صد در صد رأی می‌آورد، او یک ریال هم تخلف مالی نداشت و بابک زنجانی هم هیچ ارتباطی با دولت او ندارد». این اظهار‌نظر‌های ضد و نقیض قطعا موجب اختلاف اصولگرایان در روز‌های نزدیک به انتخابات خواهد شد. آیت ا... موحدی کرمانی درباره احمدی نژاد می‌گوید: «ما هنوز بحثی درباره احتمال حمایت از احمدی نژاد نداشته‌ایم و درباره ایشان فکر هم نمی‌کنم حمایتی صورت بگیرد». آقا‌تهرانی عضو دیگر جبهه پایداری نیز از حمایت مشروط از رئیس سابق دولت گفته است و آن را منوط به تغییرات جدی احمدی نژاد دانسته است. در این میان با توجه به کارنامه احمدی نژاد و خسارات جبران ناپذیری که در دوران وی بر کشور وارد شد، بسیاری معتقدند وی توسط شورای نگهبان رد صلاحیت خواهد شد. حجت‌الاسلام سید‌رضا اکرمی، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز در اینباره می‌گوید: «با توجه به گذشته احمدی نژاد ایده‌ام این است که ایشان به دلیل خلاف‌کاری و بد‌اخلاقی سیاسی، هیچ زمینه‌ای برای قبولی داوطلبی ندارد». غروی، عضو جامعه مدرسین نیز می‌گوید: «مشخص نیست شورای نگهبان احمدی نژاد را رد صلاحیت می‌کند یا خیر. خود او گفته است که هیچ دلیلی برای رد صلاحیتش وجود ندارد، اما آیا واقعا دلیلی وجود ندارد؟ در یک مقطعی ضرباتی به نظام وارد شده است که هیچکس این ضربه‌ها را فراموش نخواهد کرد. ممکن است خیلی از پرونده‌هایی که در خصوص جابحایی‌های کلان بوده است، رونمایی شود و وضعیت به نوع دیگری پیش رود». اما خود احمدی نژاد درباره گمانه زنی‌ها پیرامون رد صلاحیت خود گفته است: «واقعا چه دلیلی وجود دارد که شورای نگهبان بنده را رد صلاحیت کند؟» از سوی دیگر اما رسانه‌ها خبر از لابی‌های گسترده احمدی نژاد با مسئولان ارشد نظام برای بازگشت به سیاست می‌دهند. احمدی نژاد برای هدایت طیف‌هایی از اصولگرایان به سمت حمایت از خود بیکار ننشسته است و بسیاری حزب یکتا را اهرم تشکیلاتی او در میان اصولگرایان می‌دانند. حزب یکتا متشکل از نزدیکان و وزرای احمدی نژاد است و علی‌رغم اینکه برخی از اعضای این حزب منکر ارتباط خود با احمدی نژاد شده‌اند، برخی معتقدند حزب یکتا علاوه بر هدف نفوذ در جریان اصولگرایی و قدرت یافتن در آن، به دنبال تطهیر چهره احمدی نژاد و وادار کردن اصولگرایان به حمایت از وی می‌باشد و این جدایی ظاهری حزب یکتا از احمدی نژاد تنها یک تاکتیک است. محمدرضا باهنر: رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری و برادر نخست وزیر اسبق ایران و دایی دستیار ویژه احمدی نژاد –ثمره هاشمی- سابقه هفت دوره نمایندگی مجلس و سه دوره نیابت رئیس مجلس را در کارنامه خود دارد که به تازگی از سوی علی لاریجانی به عنوان مشاور ویژه رئیس مجلس انتخاب شده است، این روز‌ها در مرکز توجهات قرار گرفته است زیرا بسیاری او را یکی از گزینه‌های جدی اصولگرایان برای انتخابات ۹۶ می‌دانند. باهنر البته احتمال حضور خود در انتخابات را رد کرده است و حتی احتمال حمایت بخش‌هایی از جریان اصولگرایی از روحانی را نیز تائید کرده است اما جهت‌گیری‌هایی داشته است احتمال همراهی او با اصولگرایان حامی روحانی را کمرنگ می‌کند و همچنان در تحلیل‌های مختلف، یکی از گزینه‌های کاندیداتوری اصولگرایان برای انتخابات است. اگر باهنر کاندیدای اصولگرایان باشد، تمرکز خود را بر انتقاد از عملکرد اقتصادی دولت خواهد گذاشت همانطور که در اینباره گفته است: «اگر دولت از رکود عبور کرده، خواهش می‌کنیم که مردم را نیز عبور دهد» و همچنین با انتقاد از عملکرد دولت در اشتغال زایی، بیکاری را به عنوان یکی از مشکلات اصلی خانواده‌های ایرانی دانسته است. برای در نظر گرفتن باهنر به عنوان نامزد احتمالی اصولگرایان در انتخابات کافی است که بدانیم او کسی است که شکست در هیچ انتخاباتی را در کارنامه ندارد، تا کنون کاندیدای ریاست جمهوری نشده است و منتقد احمدی نژاد در دولت دوم وی نیز بوده است، وی تندرو نیست هرچند گفته: «دلم با اصلاح طلبان معتدل نیست و اتحاد با پایداری‌ها را به ائتلاف با اصلاح‌طلبان معتدل و حامیان دولت ترجیح می‌دهد». باهنر همواره سعی دارد طیف‌های مختلف و گاه معارض جریان اصولگرایی را از خود راضی نگه دارد، برای مثال می‌توان به ریاست وی بر ستاد‌های چهارگانه انتخاباتی دکتر ولایتی در انتخابات سال ۹۲، حمایت از برجام و در سوی دیگر اشاره به ناملموس بوده دستاورد‌های آن، به چالش کشیدن عملکرد اقتصادی دولت و در عین حال تائید احتمال حمایت از دکتر روحانی و از سوی دیگر گقتن اینکه «ما امیدواریم دکتر روحانی کشور را از رکود خارج کند اما اگر کاندیدای دیگری باشد که بتواند کشور را از رکود خارج کند، ما از او حمایت خواهیم کرد»، دفاع از تحزب و آزادی احزاب در کشور و حمله به آیت ا... هاشمی و سیدمحمد خاتمی به دلیل اتفاقات ۸۸ و ... اشاره کرد. وی درباره احمدی نژاد نیز می‌گوید: «او اگر فرصت برایش قراهم باشد در انتخابات شرکت خواهد کرد و صحبت‌هایش درباره اینکه دیگران از او خواسته‌اند در انتخابات شرکت کند، تعارف است» اما او احمدی نژاد را تندرو نمی‌داند و معتقد است رئیس سابق دولت تعریف خود را از اصولگرایی دارد، همچنین وی مدعی شده دو سال قبل از رئیس جمهور شدن احمدی نژاد به رئیس دولت اصلاحات پیغام داده و گفته: «اگر برای شهردار شدن احمدی نژاد اصرار داریم، این دستگرمی است و او در آینده رئیس جمهور می‌شود». او اظهارنظر‌های جالب دیگری هم دارد از جمله آنکه قبل از انتخابات هفتم اسفند گفته بود: «این بار خیالم راحت است که اصولگرایان برنده انتخابات هستند و اگر احساس می‌کردم اصولگرایان در خطر هستند، به صحنه می‌آمدم». محمدرضا باهنر را باید یکی از گزینه‌های اصولگرایان دانست، مرد لابی‌های مجلس سعی دارد همه اصولگرایان را از خود راضی نگه دارد اما او را بیشتر می‌توان به اصولگرایان سنتی نزدیک دانست. او می‌تواند مهره امتحان نشده اصولگرایان برای انتخابات ریاست جمهوری باشد که مزیت‌های خاصی برای اصولگرایان نسبت به کسانی که در دوره‌های قبل نامزد انتخاباتی بوده و رأی نیاورده‌اند، دارد. حضور او در انتخابات قطعا همراهان و طرفداران احمدی نژاد را نگران خواهد کرد و از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد تندرو‌ها چندان تمایلی برای حمایت از وی داشته باشند. او حمایت اصولگرایان سنتی را نیز خواهد داشت و شاید اینبار، برخلاف انتخابات ۹۲ پیشنهاد جبهه پیروان خط امام و رهبری را برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری بپذیرد.