در پی لغو مجوز فروش هواپیما از سوی وزارت خزانهداری آمریکا
گروه امورزیربنایی-پس از نقض تعهدات آمریکا در توافق هستهای ۱+۵ با ایران و خروج یکطرفه از برجام، وزیر خزانهداری این کشور اعلام کرد به شرکتها ۹۰ روز فرصت میدهد تا مذاکرات خود با طرفهای ایرانی را تمام کنند.
وزیر خزانهداری آمریکا همچنین اعلام کرد: مجوز فروش هواپیماهای مسافربری بوئینگ و ایرباس به ایران را لغو میکند.
به گزارش جهان اقتصاد و به نقل از رویترز، استیو منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا پس از خروج واشنگتن از برجام این خبر را در یک کنفرانس خبری اعلام کرد.
**فرصت ۹۰ روزه به شرکت های آمریکایی
در این خبر آمده است که وزارت خزانهداری آمریکا پس از یک دوره ۹۰ روزه اجازه صادرات هواپیمای مسافربری، قطعات و خدمات این هواپیماها به ایران را نخواهد داد و پس از این دوره ۹۰ روزه، مجوزی را که به شرکتهای آمریکایی اجازه میدهد تا در مورد قراردادهای تجاری با ایران مذاکره کنند نیز لغو خواهد کرد.
بر این اساس، مجوز فروش ۱۹۱ هواپیمای باقیمانده پسابرجامی که هنوز تحویل ایران نشدهاند لغو میشود.
گفتنی است صنعت هوایی ایران مدتها قبل از مسائل هستهای از سوی آمریکا تحریم شده بود اما در جریان مذاکرات هستهای، طرف ایرانی توانست بندهایی را به برجام اضافه کند که تحریمها در حوزه هوایی را نیز تحت تأثیر خود قرار داد و به بازگشت غولهای هوایی جهان به آسمان ایران منجر شد.
در این ماجرا ایران قرارداد خرید ۱۰۰ هواپیمای ایرباس، ۸۰ هواپیمای بوئینگ و ۲۰ هواپیمای ای تی آر را نهایی کرد و که مقرر بود تحویل آنها از ماههای پس از انعقاد برجام شروع شود و در جریان روندی ۱۰ ساله به ناوگان کشور بپیوندند.
در ادامه بهواسطه بروز مشکلاتی برای یافتن فاینانسر و تأمین مالی این هواپیماها، ایران نتوانست برخلاف توافق با شرکت بوئینگ، هواپیمایی از این شرکت دریافت کند اما باز هم با کمک تسهیلات صندوق توسعه ملی توانست ۹ فروند از این هواپیماها شامل ۳ فروند هواپیمای مسافری ایرباس (یک فروند A۳۲۱ و دو فروند A۳۳۰) و ۶ فروند هواپیمای مسافری کوتاه برد ای تی آر را تحویل بگیرد.
از سوی دیگر مقرر شد ۱۴ فروند دیگر از هواپیماهای ای تی آر تا پایان سال ۲۰۱۸ وارد ناوگان هوایی ایران شوند و در کنار ورود تدریجی هواپیماهای ایرباس به ناوگان هوایی ایران، تحویل هواپیماهای بوئینگ نیز از سال آینده آغاز شود اما با لغو مجوز خزانهداری آمریکا و بازگشت تحریمها، عملاً تحویل هواپیماهای باقیمانده معلق خواهد بود.
** پاریس از منافع شرکتهای اروپایی در ایران حمایت می کند
با همه اینها اما رویترز در خبری دیگر آورده است: چند شرکت اروپایی هم اعلام کردهاند که تا زمان تصمیم گیری مستقلانه اتحادیه اروپا در خصوص پایبندی به برجام منتظر خواهند ماند و تمامی فعالیت های آتی خود را با تصمیم کشورهای اروپایی مطابقت خواهند داد. در این میان، شرکت هواپیماسازی ایرباس اروپا هم که دفتر اصلی آن در فرانسه مستقر است، اعلام کرده که نیاز به زمان بیشتری دارد تا در خصوص اثرات خروج آمریکا از برجام تصمیم گیری کند.
دفتر ریاست جمهوری فرانسه نیز با صدور بیانیهای اعلام کرد که پاریس هرآنچه در توان دارد، برای حمایت از منافع شرکتهای اروپایی در ایران انجام میدهد.
بر همین اساس، دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی معتقد است که با توجه به باقی ماندن اروپاییها در برجام و زمانی که شرکت ایرباس برای بررسی شرایط درخواست داده، اظهارنظر قطعی درباره سرنوشت قرارداد هواپیماهای برجامی زود است و نمیتوان گفت که با خروج آمریکا از برجام، ورود هواپیماهای جدید به ایران متوقف خواهد شد.
مقصود اسعدی سامانی در این باره به ایسنا گفت: با توجه به اینکه ایالت متحده آمریکا رسما اعلام کرد که از برجام خارج خواهد شد، شرکتهای هواپیمایی ایرانی نیز رویکردها و برنامههای خود را بر این اساس تنظیم خواهند کرد. همان طور که صنعت هواپیمایی ایران در طول چهار دهه گذشته با وجود تمام تحریمها به حیات خود ادامه داده، از این پس نیز شرکتهای ایرانی حرکتشان را متوقف نخواهند کرد.
وی ادامه داد: در طول سالهای گذشته از پیروزی انقلاب اسلامی با وجود آنکه ما تحریم بودیم، توانستیم تعداد هواپیماهای خود را ۱۲ برابر کنیم. از این رو نمیتوان اعلام کرد که با خروج آمریکا از برجام، ورود هواپیماهای جدید به ایران متوقف خواهد شد.
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی با بیان اینکه ایرباس و بوئینگ باید خودشان شرایط فروش هواپیما به ایران را بار دیگر بررسی کنند، تصریح کرد: با وجود آنکه ما در جزئیات قراردادها میان طرفین نیستیم، اما این موضوع مشخص است که دو طرف تعهداتی به یکدیگر دارند و باید دید که در آینده این تعهدات چگونه اجرایی میشود؛ هر چند با خروج آمریکا اجرای این قراردادها دشوار خواهد شد، اما باید دید که به طور خاص ایرباس به عنوان یک شرکت اروپایی در نهایت به چه ارزیابی در این رابطه میرسد.
اسعدی سامانی با اشاره به توافقات اخیر شرکتهای ایرانی با هواپیماساز سوخوی روسیه گفت: این موضوع نشان میدهد که ایرلاینهای ما برنامههای مختلفی برای توسعه ناوگان خود دارند. حتی در صورتی که مشکلاتی بزرگ در جریان قراردادها به وجود بیاید نیز باز هم ما میتوانیم با طرحهای جدید، توسعه و تجهیز ناوگان خود را ادامه دهیم.
** برای اظهارنظر زود است!
عضو ارشد تیم مذاکرهکننده با شرکتهای بوئینگ و ایرباس هم در واکنش به این خبر گفت: چه در قرارداد با ایرباس و ای تی آر و چه در سایر قراردادها باید منتظر عکسالعمل اروپاییها باشیم که آیا در اجرای قراردادها منافع ایران را هم درنظر میگیرند؟ و اینکه این حمایت چقدر در قراردادها عملیاتی میشود.
اصغر فخریه کاشان در گفتوگو با ایلنا تاکید کرد: اینکه تنها یک روز پس از این تصمیم آمریکا بخواهیم درباره سرنوشت قراردادها صحبت کنیم کمی زود است و جواب خیلی روشنی وجود ندارد.
وی افزود: باید ببینیم عکسالعمل اروپاییها چیست چراکه قراردادهای زیادی در دو سال گذشته با شرکتهای اروپایی منعقد شده است هرچند که سفیر آمریکا در کشورهای اروپایی اعلام کرده طی ۶ ماه از قراردادها خارج شوند اما هنوز چیزی مشخص نیست و اروپاییها اعلام کردند که در برجام میمانند.
مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور بینالملل گفت: اروپاییها اعلام کردند از برجام و شرکتهایی که با ایران وارد قرارداد شدهاند حمایت میکنند اما باید ببینیم مواضع اروپاییها در قراردادها چیست و تا چه حد این حمایت عملی خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه زود است درباره واکنش شرکتهای اروپایی در قرارداد با ایران قضاوت کنیم، گفت: باید دید اقدامات عملی اروپاییها چه خواهد بود آیا میخواهند ریسک قراردادها را پوشش دهند و اینکه قراردادها را با شرایط آن زمان ادامه دهند.
فخریه کاشان با بیان اینکه اروپا اعلام کرده در معاهده ۵ + ۱ خواهند ماند اما باید بررسی کرد که حضور اروپاییها در برجام چه منافعی برای کشورمان دارد و اگر این حمایت تنها لفظی باشد و در اجرا و ادامه قراردادها بیاثر باشد، در آن زمان ایران هم تصمیماتی به نفع منافع ملی خواهد گرفت.
**صنعت فرودگاهی ایران نگران تصمیم ترامپ نیست
مدیرعامل شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران با بیان اینکه تصمیم ترامپ در باره برجام بر توسعه صنعت فرودگاهی کشور تاثیری ندارد، گفت: هیچ گونه نگرانی از برنامه دولتمردان آمریکایی برای خروج از برجام نداریم.
رحمت الله مه آبادی هم به ایرنا گفت: ایران اکنون در منطقه و فرامنطقه نقش آفرینی می کند و تصمیم دولتمردان آمریکایی در این زمینه تاثیرگذار نخواهد بود.
وی گفت: خوشبختانه برجام در ۲ سال گذشته فرصت مناسبی را برای صنعت فرودگاهی کشور به وجود آورد تا بتوانیم در این فرصت مناسب تجهیزات مورد نیاز خود را با وجود برخی محدودیت ها خریداری کنیم.
مدیرعامل شرکت فرودگاه ها گفت: بدون شک در مسیری که قرار داریم با اتکا به توانمندی های داخلی، همه چالشهای فراروی خود را پشت سر خواهیم گذشت.
وی خاطرنشان کرد: برای هر تصمیم ترامپ برنامه ریزی کردیم تا با هرگونه محدودیت برخورد کنیم.