وزیراسبق کشاورزی با بیان اینکه صادرات گندم ۳۵۰ دلاری به قیمت ۱۵۰ دلار افتخاری محسوب نمی‌شود، گفت: ایران دارد از بی آبی می‌سوزد و نباید برای تولید وصادرات محصولات آب‌بر اصرار کرد.
طی سال‌جاری خرید تضمینی گندم رکورد زد و ایران در تولید این محصول استراتژیک به خودکفایی رسید؛ بنابراین امسال نه تنها نیازی به واردات گندم نبود بلکه مسئولان وزارت جهاد کشاورزی از تصمیم این وزارتخانه برای صادرات این محصول خبر می‌دهند.
اگرچه نفس انجام صادرات به خودی خود اقدامی مثبت و قابل تحسین است اما نکته قابل توجه در این میان، بالا بودن قیمت تمام شده تولید محصولات کشاورزی در ایران است که سبب شده ایران در تولید هیچ محصول زراعی، باغی و دامی مزیت نسبی قیمتی نسبت به بازارهای جهانی نداشته باشد.
در سوی دیگر ماجرا نیز مساله بحران آب است؛ در عین حال اخیرا اعتراض کارشناسان درباره تخریب خاک کشور نیز شدت گرفته است.
میزان آبهای تجدیدپذیر کشور از ۱۳۲ میلیارد متر مکعب در حدود ۵۰ سال قبل، به ۸۸ میلیارد مترمکعب درحال حاضر رسیده است.
با جدی شدن بحران کم آبی و خشکسالی، مدتی است که موضوع آب مجازی مورد توجه قرار گرفته است. بحث آب مجازی طی سالهای اخیر در جهان نیز محل بحث و مناقشه بوده و بسیاری معتقدند بی توجهی به بحث آب مجازی، برای کشوری همچون ایران که خشکسالی شدیدی را پیش روی خود دارد، می تواند آسیب های ناشی از کم آبی را تشدید کند.
درهمین زمینه عیسی کلانتری درگفتگو با مهر، در پاسخ به اینکه با مازاد گندم باید چه کار کرد؟ گفت:وزارت جهاد می‌تواند مازاد تولید را برای سال آینده ذخیره کند، این بهترین کاری است که می‌توانند انجام دهند در غیر این صورت ما هم مانند عربستان خواهیم شد که محصول را گران می‌خرد و ارزان صادر می‌کند.
وی با بیان اینکه آب مجازی مقدار آبی است که همراه یک محصول وارد کشور یا از آن خارج می شود، تصریح کرد: ما باید به سمت واردات کالاهایی که مزیت نسبی در تولید داخلی آنها نداریم، برویم و با این اقدام در مصرف آب صرفه جویی کنیم سپس با همین آب کالاهایی را تولید و صادر کنیم که در تولید آنها مزیت داریم.
مشاور معاون اول رئیس جمهور در امور آب، کشاورزی و محیط زیست ادامه داد: ما باید بررسی کنیم در تولید و صادرات چه کالایی مزیت داریم و آنها را برمبنای آب و اقتصاد تولید و صادر کنیم و آن کالاهایی را که درتولیدشان مزیت نداریم وارد کنیم.
وی با اشاره به اینکه مباحث مطرح شده درباره هندوانه و آب بر بودن آن صحیح نیست، افزود: در ایران برای تولید یک کیلوگرم برنج حدود ۲ تن آب مصرف می‌شود درحالی که تولید هرکیلو هندوانه ۳۰۰ کیلوگرم آب مصرف می‌کند. تولید هندوانه در اقتصاد آب اصلا مهم نیست، ما در این زمینه صادرات زیادی نداریم و برخی می‌خواهند محصولی را که مردم به آن تمایل دارند، از آنان دریغ کنند.
کلانتری با تاکید بر اینکه ما نباید برای تولید و صادرات کالاهایی که آب بری زیادی دارد، اصرار داشته باشیم، اذعان داشت: با این حال در برنامه ششم به آب مجازی مستقیما اشاره‌ای شده باشد.
وی با بیان اینکه عدم توجه به بحث آب مجازی می‌تواند به کشور لطمه وارد کند، گفت: هم اکنون ما بیش از دو برابر آبی را که باید استحصال کنیم مصرف می‌کنیم و کشور دارد به سمت کویر شدن پیش می‌رود، منابع زیرزمینی اش را از دست داده و در حال از دست دادن منابع آبهای سطحی خود نیز است.
وزیر اسبق کشاورزی تاکید کرد: ما باید در مصرف آب صرفه جویی جویی کنیم، دنیا از ۴۰ درصد منابع آب تجدیدپذیر خود استفاده می‌کند درحالی‌که مصرف ما بیش از ۱۰۰ درصد است. با این اقدامات ما به سرعت کشور را سمت خشکی و ویرانی پیش می‌بریم. بزرگترین سرمایه کشور ملت آن است، ما می‌خواهیم این سرمایه را با تولید چند محصول که در تولید آنها مزیت نداریم، معاوضه کنیم.
وی افزود: سرزمین ایران درحال حاضر از بی آبی می‌سوزد، محیط زیست، حیات وحش، جنگل‌ها و مراتع کشور درحال نابودی است ضمن اینکه فرسایش خاک در ایران بیداد می‌کند، دیگر چه خسارتی باید ببینیم؟ فرسایش خاک در کشور بیداد می کند، فشار بر مراتع درحال افزایش است که همه این‌ها از مصیب‌های بی آبی است. جنگل‌های زاگرس درحال خشک شدن است، فعالیت زنبور عسل درحال کاهش است و در پی این اتفاقات ما هزاران میلیارد تومان زیان می‌کنیم و دلیل همه این حوادث مصرف بی رویه آب است که نتیجه آن به خشکی کشور منجر می‌شود.
کلانتری با توضیح اینکه آسیب رسیدن به خاک اثر دراز مدت تری نسبت به آب دارد و در طولانی مدت عوارض ناشی از آن پدیدار می‌شود، اظهار داشت: ما سالیانه حدود ۷ دهم میلی‌متر خاک را در کشور از دست می‌دهیم درحالی که این عدد برای آب طی یکسال ۵۰ تا ۶۰ میلیارد مکعب است، آب در میان مدت به شدت جامعه را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد.
