علی شفائی
نخستین پالایشگاه نفت با دانش فنی و تحت لیسانس ایران در کشور سوریه تأسیس میشود.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، معاون فناوری و روابط بینالملل پژوهشگاه صنعت نفت در نشستی با اصحاب رسانه که به منظور ارائه دستاوردهای پژوهشگاه صنعت نفت برگزارشد با بیان این مطلب در پاسخ به خبرنگار جهان اقتصاد افزود: صدور دانش فنی تاسیس این پالایشگاه بیش از ۵ میلیون دلار برای پژوهشگاه صنعت نفت ایران انتفاع داشتهاست.
منصور بزمی با بیان اینکه این پالایشگاه توسط کنسرسیوم سوری، ایرانی و ونزوئلایی ساخته میشود، اظهارداشت: پس از برقراری نسبی آرامش در کشور سوریه، این پالایشگاه احداث میشود و مقرر شده در ساخت پالایشگاه از حداکثر توانمندی شرکتهای ایرانی استفاده شود.
وی سرمایه احداث این پالایشگاه را یک میلیارد دلار خواند و گفت: کنسرسیوم مالک پالایشگاه هماکنون در حال مذاکره با فاینانسور است و علاوه بر واحدهای مدنظر، کار ایجاد ۲ واحد دیگر برای بنزینسازی و افزایش عدد اکتان در این پالایشگاه هم به پژوهشگاه واگذار شده که در دست اقدام است.
بزمی از LPG، بنزین، گازوئیل، نفت سفید، نفت کوره و قیر به عنوان محصولات نهایی پالایشگاه نام برد و گفت: نفت خام این پالایشگاه از نفت سبک و سنگین سوریه تامین میشود که برای جذب سرمایهگذار، تخفیفهایی را هم در بهای نفت در نظر گرفتهاند.
معاون فناوری و روابط بینالملل پژوهشگاه صنعت نفت با بیان اینکه در حال حاضر هفت واحد پالایشی در کشور با دانش فنی پژوهشگاه صنعت نفت در حال فعالیت است، ادامه داد: بهرهبرداری از ۲ واحد پالایشی دیگر هم با دانش فنی پژوهشگاه در دستور کار قرار دارد.
بزمی همچنین به همکاری پژوهشگاه با کره جنوبی در توسعه فناوری LNG اشاره کرد و درباره روند پیشرفت قرارداد منعقد شده بین پژوهشگاه و شرکت ملی نفتکش توضیحاتی ارائه داد؛ بر مبنای این توضیحات، در فاز نخست اجرای این قرارداد، بهترین گزینه به عنوان سوخت نفتکشها مشخص میشود و در فاز دوم، گزینه منتخب در دست اقدام قرار میگیرد.
به گفته وی، برخی شرکتهای خارجی که برای همکاری با شرکت ملی نفت ایران در قالب قراردادهای جدید نفتی مذاکراتی داشتهاند، با پژوهشگاه صنعت نفت هم جلسات مشترکی برگزار کردند و خواهان مشارکت پژوهشگاه در فرایند توسعه میادین شدند. همچنین پژوهشگاه مذاکراتی با شرکتهای اکتشاف و تولید ایرانی داشته است که این مذاکرات ادامه دارد.
بزمی از همکاری گسترده پژوهشگاه صنعت نفت با دانشگاههای تراز اول کشور خبر داد و با تاکید بر اینکه پژوهشگاه، خود را رقیب دانشگاهها نمیداند، پژوهشگاه صنعت نفت را بزرگترین مرکز تحقیقاتی کشور، بزرگترین ارائه دهنده خدمات فناورانه به شرکت ملی نفت ایران و یکی از بزرگترین و برترین مراکز پژوهشی در سطح خاورمیانه خواند و گفت: در سطح صنعت نفت ایران، پژوهشگاه صنعت نفت تنها مرکز پژوهشی است که دانش فنی و خدمات فناورانه بسیاری را به ارزش میلیونها دلار به شرکتهای خارجی فروخته است.
بزمی ادامه داد: پژوهشگاه صنعت نفت در سالهای متوالی به عنوان برترین مرکز پژوهشی کشور شناخته شد که ثبت بیش از ۱۳۰ اختراع و پتنت بینالمللی به کشورهای دنیا را میتوان تنها یکی از دلایل این انتخاب به شمار آورد.
وی یادآور شد: ثبت اختراع زمانی ارزشآفرین میشود که بتوانیم از دستاوردهای آن بهرهمند شویم و محصولات را تجاریسازی کنیم؛ راهبردی که به طور جدی در پژوهشگاه صنعت نفت مدنظر قرار دارد و تمام پروژههایی که در چند سال اخیر در دستور کار پژوهشگاه قرار گرفته، کاملا متقاضیمحور بودهاند.
بزمی با اشاره به حجم فعالیتهای موثر صورت گرفته از سوی پژوهشگاه صنعت نفت، افزود: شخص وزیر نفت از افرادی هستند که همواره حامی پژوهشگاه بودهاند و نگرش مثبتی نسبت به پژوهشگاه دارند.
***کاهش هزینههای حفاری در دستور کار پژوهشگاه
رئیس پژوهشکده مهندسی نفت پژوهشگاه صنعت نفت نیز در این نشست از طراحی و ساخت نوع ویژهای سیال حفاری خبر داد که با بهکارگیری آن، ۷۰ درصد هزینههای هرزروی کاهش مییابد و میتواند میلیاردها تومان سودآوری برای صنعت به همراه داشته باشد.
عزتاله کاظمزاده به تشریح فعالیتهای پژوهشگاه در ۲حوزه حفاری و ازدیاد برداشت پرداخت و گفت: در زمینه حفاری با اجرای طرح ملی «خودکفایی در افزایههای پرمصرف و راهبردی صنعت حفاری، تکمیل و انگیزش چاهها»، تاکنون ۹ افزایه بومیسازی شده است.
وی با اشاره به اینکه هرزروی سیال حفاری، هزینههای زیادی را به صنعت نفت تحمیل میکند، از بهکارگیری نوع ویژهای سیال حفاری برای کنترل هرزروی و کاهش هزینهها خبر داد و گفت: این سیال در چهار حلقه چاه آزمایش شده که نتیجه آن، از کاهش ۷۰ درصدی هزینههای هرزروی حکایت داشته است.
به گفته رئیس پژوهشکده مهندسی نفت پژوهشگاه صنعت نفت، قراردادی در دستور کار پژوهشگاه صنعت نفت و مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت قرار دارد که بر اساس آن، این سیال در دیگر چاهها نیز استفاده شود.
کاظمزاده با اشاره به بهکارگیری سیالات سبک و فوق سبک و دستاوردهایی مانند افزایش سرعت حفاری و کاهش هزینهها در انتقال مواد به سرچاه با بهرهگیری از این سیالات، ادامه داد: یکی دیگر از چالشهای صنعت حفاری، مواجهه با مشکلاتی مانند ریزش دیوار چاه، توپی شدن متهها و .... در جریان حفاریهای شیلی است که برای رفع این مشکل نیز سیال جدیدی تست شد؛ نتایج این تست نشان داد راندمان حفاری به طور قابل توجهی بهبود یافته است.
***پاکسازی ۱۵هزار تن خاک آلوده به نفت
رئیس پردیس انرژی و محیط زیست پژوهشگاه صنعت نفت نیز از پاکسازی ۱۵ هزار تن خاک آلوده به مواد نفتی و تبدیل آن به پوشش گیاهی در مناطق سیری و خانگیران خبر داد.
جابر نشاطی اعلام کرد: پاکسازی زیستی خاکهای آلوده به نفت با استفاده از روش میکروبی و تبدیل آن به پوشش گیاهی در مناطق سیری و خانگیران اجرایی شد بهطوریکه پنج هزار تن خاک در سیری و ۱۰ هزار تن خاک در خانگیران با استفاده از فناوری کنسرسیومهای میکروبی بومی پاکسازی شد.
وی به فعالیت پژوهشگاه در زمینه کاهش آلودگیهای آبهای زیرزمینی اشاره کرد و افزود: متخصصان پژوهشگاه به فناوری مانیتورینگ و پایش آبهای زیرزمینی دست یافتند و این آمادگی وجود دارد که برای هر متقاضی، نقشه آلودگی آبهای زیرزمینی تهیه شود.
نشاطی از طراحی و ساخت ۱۵ سنسور پرتابل برای اندازهگیری آلایندههای زیست محیطی هم خبر داد و گفت: این سنسورها به شرکت ملی نفت به عنوان کارفرما تحویل شده است.
وی ادامه داد: یکی از فعالیتهای جاری در پژوهشکده انرژی پژوهشگاه صنعت نفت، بومی سازی دانش فنی سامانه های میکرو CHP است که در این طرح، با استفاده از موتورهای گازسوز خودرو و اعمال تغییراتی در آن، برق و حرارت تولید میشود.
***بهرهبرداری از نخستین واحد تولید ماده بودارکننده گاز
همچنین رئیس پردیس پژوهش و توسعه صنایع پایین دستی پژوهشگاه صنعت نفت اعلام کرد: به همت پژوهشگاه، نخستین واحد تولید ماده بودار کننده گاز طبیعی در کشور، تا پایان آذرماه امسال به بهرهبرداری میرسد.
اکبر زمانیان افزود: این واحد با ظرفیت تولید ۸۰۰ تن در سال، با دانش فنی پژوهشگاه طراحی و ساخته شده و در مرحله پیشراهاندازی قرار دارد.
وی گفت: این واحد که طی سه ماه آینده به بهرهبرداری میرسد، میتواند افزون بر تامین نیاز کشور به ماده بودارکننده گاز طبیعی، فرصت صادرات این محصول را نیز در اختیار کشور قرار دهد.
زمانیان از پیشرفت ۵۰ درصدی ساخت و نصب واحد DMC (واحد مرکاپتان زدایی میعانات گازی) در فازهای ۲ و ۳ پارس جنوبی هم خبر داد و افزود: این واحد ظرف ۱۸ ماه آینده به بهرهبرداری میرسد.
به گفته وی، هزینه این پروژه با ایجاد ارزش افزوده برای میعانات گازی، در کمتر از سه سال بازمیگردد.
وی از توسعه تجهیزات کامپوزیتی هم به عنوان راهبرد دیگری که در دستور کار پژوهشگاه صنعت نفت قرار دارد نام برد و گفت: نخستین خط لوله کامپوزیتی انتقال نفت خام کشور به همت متخصصان پژوهشگاه و با حمایت شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با قطر هشت اینچ و به طول ۱۰ کیلومتر برای انتقال نفت خام ترش از مارون به اهواز، طراحی، احداث و اجرا شد.
زمانیان از تولید انبوه و تجاری سازی برخی انواع کاتالیستهای مصرف صنعت پالایش و پتروشیمی کشور به عنوان یکی دیگر از دستاوردهای پژوهشگاه صنعت نفت در مسیر کاهش وابستگی به واردات و اشتغالزایی نام برد و گفت: بیش از پنج هزار تن مصرف کاتالیست و جاذب در صنعت پتروشیمی و پالایش کشور وجود دارد که خودکفایی در تولید این محصولات میتواند گام بزرگی در مسیر اجرای سیاستهای اقتصاد مقاومتی باشد.
وی با بیان اینکه سوریه در دوران بازسازی، نیازمند سوخت و فراوردههای نفتی است، گفت: ظرفیت این پالایشگاه در ۲ فاز ۱۴۰ هزار بشکه و خوراک آن، مخلوط نفت خام سبک و سنگین کشور سوریه است.
وی ادامه داد: این پالایشگاه ایرانی، در مجموع دارای ۹ واحد فرایندی است که پنج واحد آن، تحت لیسانس است و تامین لیسانس و طراحی پایه آن به طور کامل از سوی پژوهشگاه انجام شده است؛ به عبارت دیگر برای نخستین بار در تاریخ صنعت نفت، یک پالایشگاه صددرصد ایرانی طراحی و لیسانس آن ارائه شده و الان در مرحله تامین اعتبار برای ساخت و اجرا قرار دارد.
زمانیان گفت: از سوی کنسرسیوم (ونزوئلا و سوریه و ایران) درخواست ایجاد ۲ واحد تحت لیسانس دیگر نیز با هدف افزایش جذابیت اقتصادی پالایشگاه مطرح شده که با عملیاتی شدن این درخواست از سوی پژوهشگاه صنعت نفت، نرخ بازگشت سرمایه این پالایشگاه از حد متداول برای پالایشگاههای موجود در دنیا فراتر میرود.