محمد مهدی میثمی
energy@jahaneghtesad.com
پس از کش و قوسهای فراوان در نهایت چهارشنبه هفته گذشته وزرای کشورهای عضو اوپک برای کاهش یک هزار و ۲۰۰ بشکه ای مجموع تولید این سازمان به توافق رسیدند. همراهی روسیه بعنوان اولین کشور غیر عضو اوپک که در پانزده سال اخیر با اوپک همکاری کرده است و تعهد آنها به کاهش ۳۰۰ هزار بشکه ای تولید نفتشان، شرایط را برای افزایش بهای نفت هر چه بیشتر فراهم کرد. در نتیجهی همین رخدادها بود که بهای نفت بالاترین رشد هفتگی اش را در ۵ سال اخیر رقم زد. آژانس بین المللی انرژی نیز پیش بینی کرده است که بهای نفت تا سال ۲۰۲۰ افزایشی ۷۵ درصدی را تجربه کند و به بشکه ای ۷۹ دلار برسد.
با این حال همهی خوش بینیها با بازگشت تولید کنندگان نفت شیل آمریکا به بازار میتواند در چشم بر هم زدنی بر باد برود. از ماههای گذشته به دلیل کاهش بهای نفت که منجر به بالاتر بودن هزینهی استخراج نفت از درآمد حاصل از فروش آن شده است، بسیاری از سکوهای نفتی آمریکایی به حالت تعطیلی درآمده اند. با این حال افزایش بهای نفت و سوددهی این صنعت میتواند فعالان صنعت نفت شیل آمریکا را برای تولید وسوسه کند و بدون شک افزایش عرضهی نفت به بازار، دوباره بهای طلای سیاه را پایین میآورد.
دونالد ترامپ رئیس جمهور جدید ایالات متحده نیز در وعدههای انتخاباتی خویش از حمایت تولید کنندگان مستقل نفت این کشور برای بهبود اقتصاد و نیز اشتغال زایی سخن گفته بود. در چنین شرایطی توافق اوپک بیش از پیش آسیب پذیر به نظر میرسد. گفتنی است که توافق کنونی برای ۶ ماه از ابتدای سال ۲۰۱۷ میلادی برنامه ریزی شده است و پس از آن در صورت نیاز، اعضا باید دوباره به پای میز مذاکره بروند.
در طی دو سال گذشته، بهای نفت در نتیجهی افزایش تولید ایالات متحده برای کنار زدن عربستان از جایگاهش از بازار نفت، کاهشی بیش از نصف را تجربه کرده است و هیچ بعید نیست که این کشور دوباره از نفت بعنوان یک اهرم فشار در برابر کشورهای خارمیانه استفاده کند. با این حال در شرایط کنونی که هنوز برنامهها و سیاستهای رئیس جمهور آمریکا در قبال خاورمیانه مشخص نشده است، باید منتظر ماند.