علی شفائی ali.shafaee@jahaneghtesad.com در حالیکه قیمت برنج تولید داخل در دو ماه اخیر موجب کاهش و یا حذف این محصول از سبد بسیاری از خانواده‌ها شده و همچنان مسولان وزارت جهادکشاورزی همانند سال گذشته بر افزایش تولید برنج در داخل کشور پافشاری می‌کنند. به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، تولید برنج در مناطقی که با کم‌ابی یا بی‌ابی روبرو هستند بیشتر شبیه یک شوخی است تا واقعیت و این در حالی است که همچنان شاهد تولید برنج در مناطقی از کشور هستیم که در تقسیم بندی جغرافیایی در گروه مناطق کم‌آب یا خشک قرارمی‌گیرند. مشکل بی‌آبی موجب شد تا طی چند سال اخیر مسولان وزارت جهاد کشاورزی ممنوعیت کشت برنج به در کل کشور به جز دو استان شمالی را پیگیری کنند و اگرچه برخی از کشاورزان نسبت به این بخشامه مقاومت کرده و به کشت برنج ادامه داده‌اند، اما بی‌آبی موجب کاهش تولید شده‌است. با وجود محدودیت و کاهش سطح زیرکشت برنج در کشور اما همچنان برخی فعالان بازار و تأسفبارتر از ایشان برخی مسولان وزارت جهاد کشاورزی بر افزایش تولید برنج در کشور پافشاری می‌کنند. این درحالی است که کم آبی تنها عامل کاهش تولید برنج نبوده و تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی که دو استان گیلان و مازندران که تولیدکننده اصلی برنج کشور هستند در میان چند استانی قرار دارند که بیشتر میزان تغییر کاربری زمین‌های کشاورزی در آنها اتفاق افتاده است. در نگاهی به آمارهای ارائه شده از کشت برنج در سراسر کشور از کاهش ۳۰ تا ۶۰ درصدی کشت برنج خبرداده می‌شود و از سوی برخوردهای قانونی با کشت برنج در مناطق کم آب با جدیت پیگیری می‌شود، چراکه کشت برنج در مناطقی با کمتر از ۸۰۰ میلی‌متر باران غیرمنطقی است. از سویی همچنان کشاورزی کشور با معضل زمین‌های کوچک و عدم استفاده از سیستم‌های مکانیزه روبرو است که موجب کاهش بهره‌وری و تولید می‌شود. به‌رغم وجود تمامی این مشکلات این سؤال مطرح است که چگونه ممکن است در شرایطی که همه شاخص‌های اولیه مبین کاهش تولید هستند اما مسؤلان وزارت جهادکشاورزی همچنان از افزایش تولید برنج در کشور خبر می‌دهند. چنانکه در سال زراعی ۹۴-۹۳ به رغم اعلام کاهش ۳۰ درصدی زمین‌های زیرکشت، در نهایت از افزایش تولید برنج به ۲ میلیون تن خبردادند و این افزاش تولید برای سال زراعی ۹۵-۹۴ به ۲ میلیون ۴۰۰ هزار تن افزایش یافته است. این در حالی است که سال گذشته در شرایطی که اواخر آبان واوایل آذر به عنوان پایان فصل برداشت برنج اعلام شد، تنها ۳ ماه پس از آن از آواخر ماه بهمن افزایش قیمت برنج داخلی کلید خورد و پس از تعطیلات نوروز ۹۵، افزایش قیمت برنج به صورت جهشی ادامه یافت و متوسط قیمت برنج مرغوب ایرانی از دی ماه ۹۴ معادل ۸هزار تومان به ۱۳ هزار تومان در خرداد ۹۵ رسید، چنانکه معاون شرکت بازرگانی دولتی ایران از بازی مافیای برنج برای افزایش قیمت برنج بین ۱۰ تا ۱۵ هزار تومان خبرداده‌است. در چنین شرایطی بسیاری از کارشناسان انتظار داشتند که وزارت جهاد کشاورزی رویکردی منطقی پیش گرفته و اظهارنظرهای مدیران این وزارتخانه از دلالان بازار فاصله گرفته و کاهش تولید را بپذیرند تا پس از پذیرش این واقعیت به دنبال راه‌حل منطقی برای آن باشند، اما متاسفانه این اتفاق نیفتاد و مدیران وزارت جهاد کشاورزی همچنان بر افزایش تولید برنج در داخل کشور پافشاری می‌کنند. در حالیکه پس از مطرح شدن خبر دروغین آلبوده بودن برنج‌های شرکت بازرگانی دولتی، مدیران این مجموعه از وجود مافیا در بازار برنج داخلی که تلاش می‌کند به هر نحوی قیمت برنج را افزایش دهد، خبردادند، اما در دیگر موارد مدیران وزارت جهاد وجود مافیا در بازار برنج ایرانی را تکذیب می‌کنند، اما با موضع‌گیری‌های غیرمنطقی خود آب به آسیاب ایشان می‌ریزند. چنانکه معاون وزیر جهاد کشاوزی با بیان اینکه پیش‌بینی می‌شود امسال حدود ۲ میلیون و ۴۰۰ هزارتن برنج سفید در کشور تولید شود ،گفت: ما قصد کاهش تولید سیب‌زمینی را نداریم. عباس کشاورز در گفتگو با مهر با بیان اینکه پیش بینی می‌شود امسال حدود ۲ میلیون و ۳۰۰ تا ۲ میلیون و ۴۰۰ هزارتن برنج سفید در کشور تولید شود، اظهارداشت: سال گذشته پیش‌بینی ما برای تولید یک میلیون و ۸۰۰ هزارتن بود اما در نهایت حدود ۲ میلیون تن برنج در کشور تولید شد. وی سیاست وزارت جهاد کشاورزی مبنی بر عدم حمایت از کشت برنج در استان‌های غیرشمالی را مورد اشاره قرار داد و گفت: ما همچنان این سیاست را دنبال می‌کنیم، بر اجرای آن تاکید داریم و امسال نیز آن را به استان‌های مربوطه ابلاغ کرده‌ایم. کشاورز درباره مقدار کاهش سطح زیر کشت در استان‌های غیرشمالی طی سالجاری، اضافه کرد: هنوز کشت در این نقاط انجام نشده است؛ از آنجایی که  استان‌های مذکور جز نقاط گرم کشور هستند معمولا  کشت دوم در آنجا انجام می‌شود. روزنامه جهان اقتصاد از مدیارن وزارت جهاد کشاورزی دعوت می‌کند برای تنویر افکار عمومی و روشن شدن واقعیت‌ها به این سؤال پاسخ دهند؛ در شرایطی که هیچگونه تغییر در مسیر تجمیع زمین‌های خرد کشاورزی، اصلاح بذر، استفاده از تکنولوژی‌ جدید، رشد بهره‌وری و افزایش زمین‌های شالیکاری اتفاق نیفتاده و از طرفی شاهد کاهش سطح زیر کشت برنج هستیم، چگونه ممکن است، تولید برنج در کشور افزایش یافته باشد؟