محمد مهدی میثمی
m.meisami@jahaneghtesad.com
میدان هیدروکربوری عظیم کاشاگان که به تازگی توسط قزاقستان احیا شده است، سطح تولید تجاری جدیدی را رقم زده است و نیز پیش بینی میشود که ۸٫۹ میلیون تن در سال ۲۰۱۷ از این میدان برداشت بشود.
افتتاح این طرح که بعنوان یکی از مهمترین اکتشافات هیدروکربوری در ۵۰ سال اخیر قلمداد میشود، به علت شرایط بسیار دشوار استخراج و مشکلات فنی سالها به تعویق افتاد و در نهایت پس از چند هفته ارزیابی و افزایش قدرت، روز چهارشنبه توسط نورالسطان نظربایف رئیس جمهور قزاقستان افتتاح شد. شایان ذکر است که ۲۸ سپتامبر سال جاری تولید نفت از این میدان از سر گرفته شد اما مراسم رسمی افتتاح این طرح تا دیروز به تعویق افتاده بود.
آنطور که قناعت بزومبایف وزیر انرژی قزاقستان اعلام کرده است، تولید میدان کاشاگان اول ماه نوامبر با عبور از ۷۵ هزار بشکه در روز سطح تجاری جدیدی را کسب کرد. در عین حال تلاش برای افزایش سطح تولید این میدان به ۱۸۰ هزار بشکه در روز و حفظ این میزان تولید نیز در جریان است. میزان تولید این میدان تا پایان سال جاری ۱ میلیون تن نفت و ۶۸۰ میلیون متر مکعب گاز و در سال ۲۰۱۷، ۸٫۹ میلیون تن نفت و ۵٫۶ میلیارد متر مکعب گاز پیش بینی میشود. با این حال هدف مجریان طرح دستیابی به سطح تولید سالانه ۱۳ میلیون تن نفت و ۹ میلیارد متر مکعب گاز بیان شده است.
نفت تولیدی این میدان در شرایطی به بازار ورود پیدا میکند که کشورهای عضو اوپک پس از به توافق رسیدن در روز پایانی ماه نوامبر در پی جلب نظر دیگر تولید کنندگان نفتی غیر عضو اوپک مانند قزاقستان برای همراهی با طرح کاهش تولید این سازمان به منظور غلبه بر عرضه مازاد و افزایش بهای نفت هستند. در شرایطی که سقوط بهای نفت موجب کاهش ارزش پول قزاقستان به نصف شد، به نظر میرسد این کشور بیش از تمرکز بر افزایش تولید به دنبال بالا رفتن بهای طلای سیاه باشد. این کشور در نشست کشورهای اوپک و غیر اوپک که قرار است روز شنبه در مقر سازمان کشورهای صادر کننده نفت در وین با هدف نهایی کردن تصمیمات نشست قبلی این سازمان برگزار میشود، حضور خواهد داشت. در نشست پیشین، اوپک برای کاهش مجموع تولید کشورهای عضو به ۳۲٫۵ میلیون بشکه در روز به توافق رسیده است.
همچنین در روز گذشته وزیر انرژی قزاقستان با اشاره به اینکه کشورش تولید و مصرف خود را برآورد کرده، تصریح کرد که اجرایی شدن توافق بدست آمده توسط کشورهای عضو و غیر عضو اوپک بسیار مهم است. قناعت بزومبایف با خودداری از اظهار نظر دربارهی میزان کاهش تولید نفت این کشور افزود که این مقدار به نشست آتی وین و تصمیم کشورهای دیگر بستگی دارد. پیش از این روسیه بعنوان بزرگترین تولید کننده غیر اوپکی نفت از کاهش ۳۰۰ هزار بشکه ای تولید نفتش خبر داده بود. گفتنی است که پس از توافق اوپک بهای نفت افزایش یافته است و هر بشکه نفت این سازمان بیش از ۵۰ دلار در بازار به فروش میرسد.
شرکتهای توتال، انی، اکسون موبیل، شل و کازمونایگاز قزاقستان هر کدام بیش از ۱۶٫۸۱ درصد از سهام پروژه کاشاگان را دارا هستند و شرکت ملی نفت چین (سیانپیسی) و اینپکس ژاپن به ترتیب ۸٫۳۳ و ۷٫۵۶ درصد از سهام را در اختیار دارند و در این پروژه در مجموع ۵۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده اند.
تولید نفت از این میدان از ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۱۳ آغاز شد با این حال نشتهای پی در پی یکی از خطوط لوله باعث توقف پروژه در ۹ ام اکتبر سال جاری شد. همچنین این میدان که در سواحل دریای خزر واقع شده است با چالشهای فنی بسیاری روبرو است: کم عمق بودن آب، یخ زدگی در زمستان و ذخایر تحت فشار بسیار بالا.