نگرانی همه مدیران وزارت نیرو از وضعیت آب کشور

گروه امورزیربنایی: استمرار 14 سال خشکسالی در کشور سبب شده بسیاری از آگاهان و دست اندرکاران حوزه آب ایران با ابراز نگرانی از سرنوشت این حوزه حیاتی یاد کنند.

البته به گفته آگاهان، خشکسالی تنها دلیل وضعیت بحرانی آب کشور نیست و مسایلی مانند سهم بسیار زیاد کشاورزی از آب آن هم با شیوه های قدیمی آبیاری، شبکه های فرسوده شهری و روستایی، شدت یافتن برداشت آبهای زیرزمینی با حفرچاههای مجاز وغیر مجاز و مسایلی از این دست هم نقش به سزایی دز زسیدن کشور به این وضعیت داشته اند.

با این حال روزجمعه در اکثر قریب به اتفاق سایت های خبری از قول مدیران وزارت نیرو مطالبی درباره وضعیت بحرانی آب خبرهایی منتشر شده بود.

در یکی از این اظهارنظرها وزیر نیرو به ارایه دستورالعملی برای مدیران استانی اشاره کرد و گفت: هر مدیر و کارشناسی باید از جزئیات برنامه‌های استان را برای تامین آب در پیک تابستان را داشته باشد و با تسلط بر برنامه‌های اضطراری، همه سازمان در جهت اجرای برنامه‌ها همسو باشد. در شرایط خشکسالی نیازمند تلاش و همت همه هستیم تا به رغم این تلاش‌ها بهترین خدمات را به مردم ارائه دهیم.

حمید چیت‌چیان در همایشی اظهار کرد: کشور ما 14 سال است درگیر خشکسالی شدیدی شده است، شرایط تغییر اقلیم و افزایش دما نیز فشار مضاعفی بر کشور وارد می‌کند و نیاز به آب همراه با افزایش جمعیت تقاضا برای آب را روز به روز گسترش داده است.

وی با بیان اینکه امروز اولویت اول ما آمادگی برای مدیریت فصل گرما است، ادامه داد: زمانی گفته می‌شد متوسط بارش کشور 250 میلی‌متر است، اما هم اکنون این میزان بارش به 205 میلی‌متر کاهش یافته است. بر اثر افزایش دما و تبخیر، آب تجدیدپذیر از 130 میلیارد مترمکعب به 105 میلیارد رسیده است. این آمار مربوط میانگین کشوری است؛ در حالی که در برخی استان‌ها تا 70 درصد کاهش بارش داشته‌ایم و این شرایط را برای کنترل سخت کرده است.

وزیر نیرو ادامه داد: مدیران ما باید برنامه‌های اقدام اضطراری کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تامین آب در هر منطقه و شهری را داشته باشند و با به کارگیری تمام ظرفیت‌های ملی و منطقه‌ای این شرایط را مدیریت کنند.

وضعیت آب کشور رضایت‌بخش نیست

معاون وزیر نیرو در امورآب و آبفا نیز دراین باره گفت: باید با تمام وجود بپذیریم که وضعیت آب کشور رضایت‌بخش نیست.

رحیم میدانی با بیان اینکه در آستانه تدوین برنامه ششم هستیم و نزدیک به 67 سال از پیشینه برنامه‌ریزی در کشور می‌گذرد، افزود: این تجربه باید برای صاحبان بصیرت مایه عبرت باشد و بزرگ‌ترین عبرتی که از سال‌های گذشته می‌توان گرفت، عدم موفقیت ما در برنامه‌های پنج‌ساله و هفت‌ساله است که ریشه آن در عدم پایبندی به اجرای برنامه‌های مصوب است.

میدانی با بیان اینکه برنامه ششم قرار است نگاه ویژه‌ای به آب داشته باشد، ابراز امیدواری کرد: مدیران بخش آب و آبفا بتوانند به‌خوبی به وظایف خود در این برنامه عمل کنند زیرا وضعیت آب کشور اصلا رضایت‌بخش نیست.

وی با بیان اینکه ما در شناخت موضوع مشکل نداریم و خبرگان صنعت آب و فاضلاب کشور فهرستی از مشکلات و راه‌حل‌ها را تهیه کرده‌اند اما ریشه اصلی مشکلات این است که توجه لازم را به مدیریت آب کشور نداشته‌ایم، اظهار داشت: وقتی صحبت از مدیریت آب می‌کنیم، اصول و چارچوبی دارد که نباید مدیریت آب را فقط به اعطای پروانه بهره‌برداری از چاه،‌ ساخت سد، ساخت ایستگاه پمپاژ و غیره محدود کنیم.

وی ادامه داد: از مشکلات کنونی نباید شگفت‌زده شویم و باید به فکر رفع مشکلات باشیم؛ زیرا چنانچه این روند اصلاح نشود، شاهد یک فاجعه بزرگ در کشور خواهیم بود.

معاون وزیر نیرو در امور آبفا با بیان اینکه شاخص‌های کمی بیان‌گر این موضوع است که نباید چشم‌مان را به مشکلات آب ببندیم، خاطرنشان کرد: از دست رفتن آب زیرزمینی غیرقابل کتمان است و در برخی مناطق شاهد فرونشست زمین هستیم که ناشی از کاهش آب زیرزمینی است.

نیازمند مدیرانی هستیم که نگاه بین‌المللی و تصمیم گیری ملی داشته باشند

همچنین حمیدرضا جانباز، مدیرعامل شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور هم اظهار داشت: با توجه به چالش‌های زیادی که در بخش آب و فاضلاب وجود دارد، بایستی به توسعه سرمایه انسانی در آب و فاضلاب توجه بیشتری شود؛ زیرا ما نیازمند مدیرانی هستیم که نگاه بین‌المللی داشته باشند، ولی در حد ملی تصمیم بگیرند و در مقیاس شهری اجرایی کنند.

وی با اشاره به اینکه کشور ما با تغییر اقلیم مواجه است و آب در دسترس هر روز کاهش می یابد، افزود: چالش آتی ما بسیار بزرگ است و باید خود را با شرایط حال و آینده منطبق کرده و مدیریت کنیم.

وی ادامه داد: با همکاری دولت و وزارت نیرو اعتبارات خوبی برای مجتمع‌های آب‌رسانی روستایی از محل صندوق استقراض از صندوق توسعه ملی به میزان 500 میلیون دلار تامین شده و در مجموع می‌توانیم در بخش روستایی بیش از 2000میلیارد تومان در روستاها هزینه کنیم.

کمبود آب باید با مدیریت تقاضا برطرف شود

معاون نظارت بر بهره‌برداری شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور نیز گفت: کمبود آب یکی از گلوگاه‌های بنیادی توسعه ملی ما است که این مشکل باید با مدیریت تقاضای آب رفع شود.

حمیدرضا تشیعی با بیان اینکه ‌هم‌اکنون کم‌آبی یک هشدار جدی در دنیا است و زنگ‌های خطر چند سالی است که به صدا درآمده است، ادامه داد: آخرین گزارش‌های سازمان فائو نشان می‌دهد تا سال 2025 حدود 1.9 میلیارد نفر در شرایط کمبود مطلق آب قرار خواهند گرفت. در گزارش مجمع جهانی اقتصاد نیز بحران آب در صدر فهرست خطرهای جهانی برای اقتصاد قرارداده است.

وی افزود: در نقشه وقوع بلایای طبیعی جهان، کشور ما در رتبه سوم قرار گرفته است و از مجموع 40 نوع بلایای طبیعی 31 نوع در ایران سابقه وقوع دارد. شدت خشکسالی ایران نیز متوسط به بالا ارزیابی شده است.

تشیعی با بیان اینکه مهم‌ترین استراتژی ما کاهش آب بدون درآمد است، گفت: هم‌اکنون در دنیا 32 میلیارد مترمکعب آب از شبکه‌های توزیع و 16 میلیارد به صورت ظاهری از بین می‌رود که این میزان آب 14 میلیارد دلار ارزش دارد؛ در صورت جلوگیری از این میزان آب می‌توان برای 100 میلیون نفر آب تامین کرد.