میثم سعادت-گروه سیاسی
حسن روحانی در هشت استان ایران کمتر از ابراهیم رئیسی رای آورد. اما آیا رای پایین رئیس جمهور در این هشت استان به منزله ضعف عملکرد مدیران اجرایی روحانی در این مناطق بوده است؟
جمعیت دانشگاهی:
به طور مشخص اعتماد به روحانی در شهرهای پرجمعیت بیشتر از شهرهای کم جمعیت بوده است. در بسیاری از استانها بیشترین رای به روحانی در مرکز شهرستان اتفاق افتاده است. استثنای بزرگ این ماجرا شهر مشهد است که رئیسی رای بیشتری از روحانی به دست آورد.
یکی دیگر از شاخصهای تاثیرگذار در رای مردم نیز جمعیت اقلیتهای ایران است. روحانی به خوبی توانست به مسائل اقلیتها ورود کند و برای حل مشکلات آنان تلاش کند. به این ترتیب هم اعراب و هم کردهای اهل سنت رای بالایی به رئیس جمهور دادند. آن هم با وجود اینکه ریزگردها و مسائل مربوط، زندگی در خوزستان را با دشواری روبه رو کرده است.
خراسان جنوبی: استان رئیسی
بیشترین رای به ابراهیم رئیسی در خراسان جنوبی بود. او تقریبا دو برابر رئیس جمهور در این استان رای آورد. ابراهیم رئیسی البته در حالی ۳۰۱ هزار رای به خود اختصاص داده بود که در اسفند ۹۴ توانسته بود با کسب ۳۲۴ هزار رای، به عنوان منتخب این استان وارد مجلس خبرگان رهبری شود. در آن زمان هر چهار منتخب مردم خراسان جنوبی در مجلس شورای اسلامی، از لیست اصولگرایان بودند. مردم این استان با مشارکت ۸۵ درصدی، حضور گسترده ای در انتخابات داشتند.
وجهالله خدمتگزار استانداران این استان تا میانه کار دولت روحانی بود. اما عملکرد او با انتقادات فراوانی رو به رو شد. در نهایت او مسئولیت را به علی اکبر پرویزی، استاندار خراسان شمالی سپرد. اما ظاهرا پرویزی نیز عملکرد رضایت بخشی برای مردم منطقه نداشته است.
قم: شهر اصولگرایان
سالهای سال است که شهر قم شهر اصولگرایان نام گرفته است. حتی هجده خرداد ۱۳۸۰ که خاتمی پنج برابر رقیبش رای آورده بود رای مردم قم به رقیب او بیشتر بود. روحانی ابتدای کار محمدصادق صالحی منش را استاندار قم کرد اما بعد از مدتی سید مهدی صادقی را جایگزین او کرد. هر دوی این افراد گرایشی اعتدالی دارند. آرای روحانی در قم نسبت به سال ۹۲ افزایش داشته است اما درصد آرای او کاهش داشته.
خراسان رضوی: آماده تغییر
آخرین استانی که استاندار روحانی در آن معرفی شد خراسان رضوی بود. استانی با چالشهای فراوان و جایی که بیشترین نفوذ و حضور ابراهیم رئیسی، سعید جلیلی، باقر قالیباف و .... در آن دیده میشود. حالا اما مردم مشهد با رای خود شهرداری این شهر را از جبهه پایداری پس گرفتند. شاید زمان آن رسیده باشد که روحانی استانداری همسوتر با گرایش های اصلاحطلبانه برای خراسان رضوی معرفی کند.
در این سالها استان خراسان رضوی با چالشهای زیادی مواجه بود. لغو سخنرانی مطهری، لغو برنامههای مذهبی و هنری و البته مسائل مربوط به شهردار مشهد که در نهایت با صدور حکم انفصال از خدمت او مواجه شد.
خراسان شمالی: و باز هم رئیسی!
بین استانهای سه گانه خراسان، آرای روحانی در خراسان رضوی قابل دفاع بود اما به نظر میرسد محمدرضا صالحی و تیمش در ارتباط با بدنه مردم مشکلات اساسی دارند و نتوانستند مانند سایر همکاران خود عمل کنند. صالحی که مدتی قبل جانشین پرویزی شده بود از چهرههای اصلاحطلب استان گلستان است. آرای روحانی در خراسان شمالی نسبت به دوره قبل تغییر ملموسی نداشت و تغییرات انجام شده در این استان، کمکی به سبد رای روحانی نکرده بود.
سقوط در همدان
روزی که روحانی برای افتتاح ایستگاه راهآهن همدان به این شهر سفر کرده بود، استقبال از رئیس جمهور چشمگیر بود. اما در نهایت همدان که در مجلس نیز یکی از رهبران اصولگرایان، حاجی بابایی، از این شهر راهی مجلس شده بود به رئیسی بیشتر از روحانی رای داد.
نیکبخت که سابقه کار با همه دولتها را دارد از همان ابتدا با برخورد سرد اصلاحطلبان همدان مواجه شد و احزاب همدان در بیانیهای اعلام کردند که این شخصیت نمیتواند پاسخگوی نیازهای منطقه باشد. نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه همدان تنها کسی بود که از انتخاب نیکبخت استقبال کرد و بعید نبود در دولت رئیسی هم صندلی برای نیکبخت پیشبینی شده باشد! باید دید یاران روحانی درباره ادامه کار نیکبخت چه تصمیمی خواهند گرفت؟
زنجان و روزگار تلخ اصلاحات
برخلاف مشهد، بجنورد و همدان که در مرکز استان لیست اصلاحطلبان در انتخابات شورای شهر موفق شده بود در زنجان اصلاحطلبان در انتخابات دوگانه باختند و نهادهای انتخابی شهر همگی در اختیار اصولگرایان قرار گرفته است.
جمشید انصاری که از مدیران نزدیک به دفتر سید محمد خاتمی(بنیاد باران) بود در ابتدای کار دولت استاندار زنجان بود. اما انتقادات به وی باعث شد تا او به تهران بازگردد و این بار اسدالله درویش امیری هم ظاهرا نتوانسته رضایت مردم شهر را به دولت روحانی جلب کند.
آرای حسن روحانی در انتخابات سال ۹۲ در زنجان بیش از ۵۰درصد بود و این استان از معدود استانهای ایران است که درصد آرای رئیس جمهور در آن نزول محسوسی داشته است.
شکست زادگاه رئیس جمهور
آنقدر رسانههای اصولگرا در این چند سال از نفوذ باند سرخهای نوشتند که بسیاری گمان میکردند رای سمنان به راحتی در سبد حسن روحانی و یاران او قرار میگیرد. اما در سمنان نیز با ۱۸ هزار اختلاف، رئیسی برنده شد. محمدرضا خباز استاندار فعلی سمنان از چهرههای شاخص اصلاح طلب است و اتفاقا در انتخابات مجلس نیز توفیق لیست اصلاحطلبان در سمنان بالا بود. اما در این استان نیز شعارهای رئیسی جذاب تر از برنامههای روحانی بود و توانست جمعیت بیشتری را با خود همراه کند. در ابتدا محمد وکیلی استاندار همدان بود اما بعد از مدتی خباز از چهرههای شناخته شده اصلاح طلب و عضو شورای مرکزی حزب اعتمادملی به استانداری سمنان رفت و محمد وکیلی را به عنوان نماینده وزیر و مسئول هماهنگی هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری منصوب شد.
هزار رای اختلاف
نزدیک ترین رقابت بین روحانی و رئیسی در استان مرکزی بود. جایی که تنها هزار برگ رای اختلاف باعث پیروزی رئیسی شد. البته در شورای شهر لیست اصلاحطلبان با اقتدار پیروز شد.
محمدحسین مقیمی اولین استاندار این استان بود که بعد از مدتی معاون وزیر کشور شد و جای خود را به زمانی قمی، از چهرههای نزدیک به بنیاد باران داد. حضور زمانی قمی در استانداری با حاشیه های زیادی مواجه بوده است اما آرای روحانی در این استان حدود ۵۰ هزار رای نسبت به چهار سال قبل افزایش پیدا کرد.