شبکه شتاب نگاری کشور در دولت یازدهم تجهیز و نوسازی شد
گروه امورزیربنایی-ایران در یکی از مناطق زلزله خیز جهان در مسیر کمربند زلزله آلپ – هیمالیا قرار دارد. وجود گسلهای فراوان در سراسر پوسته ایران و وقوع مکرر زلزله های ویرانگر در طول تاریخ واقعیتی است که خواه ناخواه باید آن را به عنوان یک تهدید بالقوه باور داشت و برای مقابله با آن چاره اندیشی نمود. خوشبختانه امروزه با بهرهمندی از پیشرفتهای حاصل شده در زمینه مهندسی زلزله و زلزله شناسی می توان با ساخت و ساز ایمن مخاطرات ناشی از زلزله را به حداقل ممکن رسانید. تهیه و تدوین آیین نامه طراحی ساختمانها در برابر زلزله (استاندارد ۲۸۰۰ ایران) یکی از اقدامات شایسته در این راستاست.
پس از زلزله ویرانگر دهم شهریور ۱۳۴۱ بویینزهرا که بزرگی آن ۲/۷ در مقیاس ریشتر بوده و طی آن ۱۲۰۰۰ نفر جان خود را از دست دادند، اولین آییننامه زلزله ایران تهیه شد.
ویراست چهارم این آیین نامه که به وسیله کمیسیون فنی ساختمان تهیه و تدوین شده و در بیست و دومین اجلاسیه کمیته ملی استاندارد ساختمان با هدف تعیین حداقل ضوابط و مقررات جهت طرح و اجرای ساختمان ها در مقابل اثرات ناشی از زلزله در سال ۶۷ تدوین شد، به طوری که با حفظ ایستایی ساختمان، تلفات جانی به حداقل برسد و ساختمان های با اهمیت زیاد در جریان زلزله و بعد از آن قابلیت بهره برداری خود را حفظ نمایند. با رعایت این آیین نامه انتظار می رود ساختمان ها در برابر زلزله های با شدت کم و متوسط بدون وارد شدن آسیب سازه ای و در برابر زلزله های شدیدتر، بدون فروریختن قادر به مقاومت باشد.
به دنبال ابلاغ بخشنامه شماره ۰۱/۱۱۰/۴۴۳۱۳ مورخ ۲۴ آبان ماه ۱۳۹۳ از سوی وزیر راه و شهر سازی، اجرای ویرایش چهارم آیین نامه طراحی ساختمان ها در برابر زلزله از ابتدای مهر ماه سال ۹۳ الزامی شد.
در همین رابطه، رئیس مرکز تحقیقات با اشاره به اینکه تخریب ساختمانهای زلزله خراسان رضوی ۵۲ درصد بود، گفت: مسئولیت شبکه شتابنگاری از ۴۰ سال قبل بر عهده مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی است و اکنون ما در حال تجهیز و نوسازی شبکه شتابنگاری کشور هستیم.
به گزارش جهان اقتصاد، محمد شکرچی زاده در نشست تخصصی گزارش جامع شبکه ملی شتابنگاری ایران تحلیلی کوتاه از زلزله ۱۶فروردین ۹۶ در شمال شرق فریمان در استان خراسان رضوی ارائه کرد.
وی گفت: مسئولیت شبکه شتابنگاری از ۴۰ سال قبل بر عهده مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی بود.
شکرچی زاده با اشاره به اینکه در بحث زلزله بزرگای زلزله و شتاب مورد توجه قرار میگیرد، افزود: بزرگای زلزله همان چیزی است که با واحد ریشتر شناخته میشود و دیگری شتاب است که نشان دهنده انرژی آزاد شده است. در صورتی که مستقل از زمان اندازهگیری شتاب مربوط میشود به حرکات زمین و شدتی که به واسطه زلزله اتفاق میافتند.
رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ادامه داد: برای فعالیتهای طراحی ما از شتاب استفاده میکنیم، به این معنا برای هر منطقه از کشور شتاب مبنای طرح را درنظر گرفته که این بحث در آیین نامه ۲۸۰۰ وجود دارد.
وی گفت: دادههایی که از مجموع شتاب نگاشتها در سطح کشور میگیریم اطلاعات پایهای است تا بتوانیم آیین نامه ۲۸۰۰ را تدوین کنیم.
شکرچی زاده ادامه داد: برای هر منطقهای شتاب مبنای طرح، با توجه به سوابق زلزله تعریف میشود.
وی گفت: موسس شبکه شتابنگاری کشور استاد گرامی مهندس معین فر است. ۴۲ سال قبل مسئولیت اجرایی درسازمان برنامه و بودجه را داشت و شبکه شتابنگاری توسط وی همان زمانها در سازمان برنامه و بودجه اسجاد که بعدها به پیشنهاد وی به مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن قبل و مرکز تحقیقات راه مسکن و شهرسازی فعلی منتقل شد.
شکرچی زاده گفت: طیفهای منحصر به فردی از زلزله در سطح جهان وجود دارد که از جمله آنها میتوان به زلزله طبس و بم اشاره کرد که درمجامع جهانی نیز مورد تحلیل قرار گرفته است.
وی گفت: ما در مرکز تحقیقات زلزلههای نزدیک به ۱g را ثبت کردیم و امروز شبکه شتاب نگاری درکشور فعالیت دارد.
شکرچی زاده افزود: خوشبختانه دولت تدبیر و امید کمکهای ویژه برای بهبود وضعیت شبکه شتاب نگاری انجام داده و موافقتهای خوبی دراین زمینه به وقوع پیوسته است اکنون ما درحال تجهیز و نوسازی شبکه شتاب نگاری کشور هستیم و به زودی و هفتههای آتی اخبار خوبی درمورد تامین مالی و بهبود شبکه شتاب نگاری منتشر خواهدشد.
وی درمورد زلزله اخیر استان خراسان رضوی به ماموریتی که از سوی وزیر راه و شهرسازی برای بازدید از مناطق آسیبدیده به وی محول شد، اشاره کرد و گفت: زلزله ۱۶ فروردین ماه استان خراسان رضوی ویژگیهای خاصی داشت یک زلزله اصلی و ۱۵ تا ۱۶ پس لزره با بزرگای ۴.۵ تا ۵ ریشتر خراسان رضوی را بارها لرزاند اما شاهد بودیم که خسارات کمی به بار آورد که این خود قابل تجزیه و تحلیل است.
وی افزود: زلزله خراسان رضوی با بزرگای ۶.۱ ریشتر و عمق ۱۰ تا ۱۵ کیلومتر خسارتهای کمی داشت که نیازمند بحثهای زمینشناسی است.
شکرچی زاده گفت: با توجه به اینکه سازههای مهمی در منطقه نداشتیم درمحل اصلی زلزله کوهسنگ و نزدیکترین محل به زلزله یعنی روستای دوقلعه ساختمانها خشت و گلی بودند که تخریب ساختمانها ۵۲ درصد برآورد میشود.