رویا ایلکا-بحران صندوقهای بازنشستگی که اخیرا در بسیاری از رسانهها نیز بدان پرداخته شدهاست موجبات شکلگیری اقدامات در زیرمجموعههای وزارت کار شد که از آن جمله به تغییر تیم مدیریتی صندوق بازنشستگی کشوری و همینطور شرکت سرمایهگذاری تامین اجتماعی (شستا) میتوان اشارهکرد. تغییراتی که اینبار با یک برنامه مدون و به دور از هیاهو شکلگرفت و نوید طرحی نو در ساختار این سازمانها را میدهد. به طور مشخص در شستا هم اکنون شاهد سازماندهی مجدد برای اجرای تغییر ساختار از بنگاهداری به سمت حضور پررنگ در بازار سرمایه هستیم که به نوعی این مهم در قالب برنامه راهبردی در حال پیگیری و اجرا است و حتی کمیتهای بدین منظور(خروح از بنگاهداری) تشکیل شدهاست و خروج بیش از ۱۰۰ شرکت این سازمان را در دستور کار جدی خود قرار دادهاست. آنچه که در احیا مجدد شستا در قالب برنامه راهبردی باید مورد توجه جدی قرارگیرد مهندسی مجدد بر پایه مبانی سرمایهگذاری، سلامت اداری، انضباط مالی، همکاریهای بینالمللی، کوچککردن شرکتهای زیرمجموعه است.
قطعا اجرای این برنامه باتوجه به ساختار قبلی با مقاومتهایی همراه خواهد بود اما آنچه این تغییرات را شتاب میبخشد استفاده از بدنه کارشناسی و نخبگان اقتصادی در این شرکت و شرکتهای زیرمجموعه است. متاسفانه آنچه تاکنون تغییرات ساختاری را در شستا با کندی روبرو ساخته، مقاومتهای بعضا سیاسی و اقتصادی بودهاست که این مقاومتها به کمتر شستا اجازه ورود به بازار سرمایه را دادهاست.
اشتباهات مکرری که متاسفانه در دولتهای قبل در خصوص دیدگاه شان به مقوله تامین اجتماعی و زیر مجموعههای این سازمان حاکم کردهبود، باعث بدهی ۱۰۴ هزار میلیارد تومانی دولت به این سازمان شده که ورود به مکانیسم اصلاح ساختار را بیشتر از گذشته ضرورت میبخشد.
نکته مهم بعدی نحوه و چگونگی واگذاریها است، متاسفانه در گذشته شاهد نوعی از واگذاریها بودیم که بدون هیچگونه منطقی تنها به نیت رد دیون و خصوصی سازیهای غیرواقعی صورت گرفت و مشکلات عدیدهای را هم اکنون موجب شده است. بنابراین منطق واگذاریها درمورد عدم واگذاری شرکتهای زیان ده و واگذاری ها از مکانیسم بازار سرمایه مورد تاکید میباشد تا اشتباهات گذشته با تبعات متعدد آن تکرار نگردد.
متاسفانه در گذشته واگذاریهای بسیاری از شرکتهای زیان ده و بهتر بگوییم تحمیل این شرکت ها به این صندوقها آنها را در معرض ورشکستگی کامل قرار داد.به همین دلیل مهمترین اولویت این صندوقها رهایی و نجات آن ها از مدیریت این بنگاهها با واگذاری آن ها خواهد بود. همانطور که اشاره گردید نکته مهم و اولویت مهم که باید به موازات واگذاریها صورت پذیرد اصلاح ساختار شرکت ها و هلدینگهای شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی است. هم اکنون مدیران جدید شستا با یک سازمان عریض و طویلی متشکل از هلدینگها و شرکتهای متعددی مواجه اند که بعضا ادغام و کوچک کردن این شرکتها میتواند نارت مطلوب تری را نسبت به عملکرد جاری آن ها به وجود بیاورد.آنچه در پایان به عنوان یک توصیه باید بدان اشاره کرد توجه به این موضوع است که قطعا مقاومتهای بسیاری در برابر تغییرات و تحولات اصلاحی این سازمان شاهد خواهیم بود که حمایت و شکیبایی مسئولان دولتی، مجلس و رسانه ها را میطلبد.