خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) نوشت: با رأی مجلس شورای اسلامی به ۱۶ وزیر دولت دوازدهم، رسماً دولت کار خود را آغاز کرده و از سویی مرتفع ساختن مشکلات مختلف کشور در عرصه داخلی و خارجی، نیازمند تلاش بیشتر دولت جدید در مقایسه با دوره گذشته است. مقوله فرهنگ و صیانت از آن در برابر هجمه‌های فرهنگی دشمنان از جمله کلیدواژه‌های بیانات رهبر معظم انقلاب در ماه‌ها و سال‌های اخیر بوده است، بنابراین دولت در حوزه فرهنگ باید مدیریت جدی و کارآمدتری را به کار گیرد و در کنار اقداماتی که در حوزه فرهنگی اتخاذ خواهد کرد، تعامل سازنده با مجلس شورای اسلامی و نهادهای فرهنگ‌ساز می‌تواند موثر واقع گردد. آنچه در ادامه می‌خوانید، بررسی تأثیر رابطه دولت با مجلس و نهادهای فرهنگ‌ساز در بهبود و رفع چالش‌های فرهنگی است که در گفت‌وگو با محمدجواد آرین‌منش، نایب‌رئیس اسبق کمیسیون فرهنگی مجلس شورای‌اسلامی به آن پرداخته خواهد شد. ابتدا بفرمایید حوزه‌ فعالیت‌ها و اقدامات فرهنگی چه وضعیتی در کشور دارد؟ و چالش‌های فرهنگی که دولت با آن‌ها روبه‌روست چه مواردی هستند؟ متأسفانه حوزه فرهنگ بسیار مظلوم واقع شده و به‌طور کلی، زمانی‌که دولت‌ها با مشکل کمبود اعتبارات و بودجه مواجه می‌شوند اولین حوزه‌ای که دچار آسیب می‌شود، حوزه‌های فرهنگی و هنری است مثلاً زمانی‌که عموم مردم دچار کمبود اعتبار و بودجه می‌شوند، اولین چیزهایی که از سبد خانوار حذف می‌شود کتاب و محصولات فرهنگی است. دولت‌ها هم مانند خانواده در هرجا دچار کمبود و کاستی می شوند، فرهنگ آسیب‌پذیرترین بخشی است که با مشکل رو‌به‌رو می‌شود. الان دولت در طول دوره‌های اخیر یعنی به طورکلی هم این دولت و دولت‌های گذشته میزان اعتباراتی که به هنر و فرهنگ اختصاص داده‌اند در حدی بوده است که فقط چراغ نهادهای دولتی روشن نگاه داشته شود و معمولاً اعتبارات مناسبی به حوزه‌ نشر، حوزه فعالیت‌های قرآنی، حوزه فعالیت‌های هنری و نمایشی اختصاص نیافته است. ما امروز با مسئله مهمی به‌نام تهاجم فرهنگی مواجه هستیم و نسل جوان ما دچار آسیب‌های فرهنگی شده‌ است، شبکه‌های اجتماعی هرروز دارند توسعه پیدا می‌کنند و آسیب‌های ناشی از گسترش فضای مجازی و سایبری به تبع آن افزایش می‌یابند که نیاز به مدیریت این حوزه توسط تولید محصولات فرهنگی مطابق با باورها و آداب و سنن ایرانیان است. حوزه‌ فعالیت‌های فرهنگی مانند سینما، کتاب، محتوای رایانه‌ای نیاز به اختصاص اعتبارات دارند، اما متأسفانه نهادهای فرهنگی ما از توسعه مناسبی برخوردار نبوده‌اند. اگر به شاخص‌های فرهنگی توجه بشود، ملاحضه می‌کنیم که از رشد مناسبی برخوردار نیستند. مثلاً یکی از شاخص‌های فرهنگی، تیراژ کتاب و مطبوعات است که در یک‌دهه گذشته از یک روند نزولی برخوردار بوده و امروز تیراژ کتب زیر ۱۰۰۰ نسخه است و حتی بعضاً ۱۰۰ یا ۲۰۰ نسخه هم منتشر می‌شوند که نشان‌دهنده وضعیت اسف‌بار برای شاخص‌های فرهنگی ما است. انتظار می‌رود همان‌طور که دولت دغدغه معیشت و اشتغال مردم را دارد به فرهنگ و زیرساخت‌های آن اهتمام لازم را داشته باشد. چون رفع تمامی مشکلات از قبیل اشتغال و اقتصاد منوط به اصلاح ساختارهای فرهنگی است. برخی کارشناسان فرهنگی اعتقاد دارند که دولت باید فرهنگ را به دست نهادهای فرهنگ‌ساز و مردمی بسپارد یعنی دخالت دولت در امور فرهنگی را قبول ندارند، نظر شما در این‌باره چیست؟ ۹۰ درصد نهادهای فرهنگی توسط مرم و نهادهای غیردولتی اداره می‌شوند؛ یعنی اگر فعالیت‌های مذهبی، قرآنی و تشکل‌ها را در زمره فعالیت‌های فرهنگی بدانیم، توسط مردم اداره می‌شوند، اما یک بخشی از زیرساخت‌های فرهنگی را حتماً دولت باید به آن ورود پیدا کند. چون دولت، بسترهای فعالیت‌های فرهنگی مردمی را فراهم می‌کند یعنی این‌که دولت در برخی موارد با ورودش باعث می‌شود تا بخش خصوصی و مردمی را ترغیب کند که در یک حوزه فرهنگی سرمایه‌گذاری کنند. بخش خصوص وقتی می‌خواهد در حوزه‌های فرهنگی کشور مثل ساخت کتاب‌خانه، سینما و صنعت نشر سرمایه‌گذاری کند، اول محاسبه سود و زیان خود را خواهد کرد و در این‌جا دولت باید با فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم، زمینه سودآوری حوزه‌های فرهنگی را برای بخش خصوص و نهادهای مردمی فراهم آورد. سیاست‌های فرهنگی کشور توسط شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تدوین می‌شود و باید جنبه اجرایی به خود بگیرد که البته در اجرای این سیاست‌های مدون، نهادهای مردم نقش بارز و ارزنده‌ای دارند. هیچ‌وقت نباید در کشور به کار فرهنگی دولتی معتقد بود و این تفکر که دولت می‌تواند متولی کار فرهنگی باشد، به هیچ‌وجه صحیح نیست. چون وظایف دولت در حوزه مسائل فرهنگی مشتمل بر سه چیز است: هدایت، حمایت و نظارت که این سه رسالت دولت هم محسوب می‌شود. هدایت یعنی این‌که دولت مسیر حرکت را روشن کند و اگر قرار است، اقدام فرهنگی‌ای از جانب نهادهای مردمی صورت بگیرد باید در چارچوب آیین‌نامه و قوانینی باشد که وزارت فرهنگ و شورای‌عالی انقلاب فرهنگی وضع کرده‌اند باشد. حمایت یعنی این‌که دولت باید با پرداخت یارانه‌های مشخص و هدفمند از بخش خصوصی حمایت کند و همچنین نظارت به معنی این است که دولت باید ارزیابی کند که این محصول فرهنگی، برای جامعه مفید است یا نخواهد بود. دانشگاه و حوزه به عنوان دو نهاد فرهنگ‌ساز در کشورمان مطرح هستند، جهت‌گیری دولت دوازدهم در تعامل با این دو نهاد علمی و فرهنگی باید چگونه باشد؟ کاری که دولت باید انجام دهد، فراهم آوردن زمینه‌ها و بسترهای اجرایی و قانونی در تعامل با حوزه و دانشگاه است. دولت می‌تواند با تقویت حوزه و دانشگاه به تربیت و معرفی نخبگان فرهنگی بپردازد و برای جامعه الگوسازی کند. به نظر من معرفی آقای صالحی به‌عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی از طرف دولت یک انتخاب خوبی است چون ایشان می‌توانند حلقه وصل حوزه و دانشگاه با دولت باشند. باتوجه به این‌که مجلس شورای اسلامی تأثیرگذاری چشمگیری در مقوله فرهنگ دارد و حتی دغدغه‌های فرهنگی خودشان را به دولت گوشزد می‌کنند، تعامل دولت جدید با مجلس از همین ابتدا در حوزه فرهنگ باید چگونه پی‌ریزی شود؟ شورای‌عالی انقلاب فرهنگی، سیاست‌های فرهنگی کشور را تدوین می‌کند و مجلس شورای اسلامی وظیفه دارد این سیاست‌ها را به قانون تبدیل سازد و دولت هم بر حسب وظیفه‌اش مجری این قوانین است. بنابراین ارتباط این سه نهاد به ویژه دولت و مجلس در جهت الگوسازی فرهنگی در جامعه بر پایه تعالیم قرآنی بسیار مهم است و باعث می‌شود در راستای هم حرکت کنند و تلاش‌های یک‌دیگر را خنثی نسازند. براساس رهنمودها و دغدغه‌های فرهنگی مقام معظم‌رهبری انتظار می‌رود که همکاری‌های مجلس و دولت در حوزه فرهنگ افزایش یابد و اتفاقات خوبی در حیطه فرهنگ رخ دهد.