زینب سلیمانی کارشناس و محقق علوم اجتماعی گفتگو، یک جاده دو طرفه است که یک طرف آن گفتن است و طرف دیگرش گوش دادن. کارشناسان علوم ارتباطی معتقدند که گوش دادن اگر مهم‌تر از گفتن نباشد، قطعا کم‌اهمیت‌تر از آن نیست. دلیل اینکه خداوند به ما دو گوش و یک دهان عطا فرموده،  این است که بیشتر گوش کنیم و کمتر حرف بزنیم. گوش دادن رفتاری از سرسخاوت انسان است و  به درستی گوش دادن به حرف های دیگران رفتار متواضعانه ای است که به خاطر انسان های دیگر انجام می دهیم.هنر درست گوش دادن مفهومی بالاتر از ساکن نشستن در گوشه ای دارد.حرکات شما نیز نشان آن را می دهد که شما چقدر به طرف مقابلتان دقت و توجه دارید. هیچ چیز دلنشین تر از این نیست که کسی با دقت به حرف هایتان گوش کند و به این شکل علاقه خالصانه خود را به شما نشان دهد.از طرف دیگر یکی از بهترین راههای یاد گرفتن گوش دادن است نه حرف زدن!!! در واقع با درست گوش دادن هم می توانید نکات مهم یک گفتگو را که چه بسا ممکن است به نفع شما باشد را در ذهن خود ضبط کنید، هم اینکه می توانید در پایان مکالمه سوالات هوشمند مطرح کنید و از گفته های طرف مقابل خود هم مطالب زیادی را بیاموزید.بیشتر ما در اغلب موارد به جای اینکه به دیگری گوش دهیم و حرف هایش را درک کنیم،  مدام در فکر این هستیم که بعدأ در پاسخ این شخص چه بگوییم.اما با این کار فقط باعث ناراحتی دیگران می شویم.چون این رفتار ما را شخصی بی صبر و عجول معرفی می کند و حتی ممکن است با این کار عصبانیت دیگران را هم بر انگیزیم.به همین دلیل برای اینکه هم ما از مصاحبت با دیگران  لذت ببریم و هم دیگران  از مصاحبت با ما لذت ببرند باید یاد بگیریم شنونده خوبی باشیم و در سکوت به حرف دیگران گوش دهیم و این مستلزم این است که: ۱- هنگامی که شخصی در حال صحبت کردن است اگر نشسته اید کمی به سمت گوینده متمایل شده و با دقت و علاقه به حرف او گوش دهید و تمام توجه خود را به گوینده بدهید.اما بیش از اندازه هم نباید به جلو خم شد، و هنگامی که نوبت به صحبت کردن شما رسید به عقب و جای اول خود برگردید. ۲- در هنگام صحبت کردن شخصی هرگز نباید به خاطر جلب توجه و نظر دیگران به سمت خودتان یا برای بیان  نظر خود حرف گوینده را قطع کنید و همچنین  نباید در میان حرف گوینده بپرید. بلکه باید اجازه دهید صحبت  گوینده به اتمام برسد چند ثانیه ای صبر کنید اگر صحبتش  تمام شده بود صحبت  خودتان را با احترام شروع کنید. زیرا بسیاری از ادمها وقتی صحبت می کنند در بیان صحبت های خود نیازمند به دریافت پاسخ از جانب دیگران نیستند. بنابراین شما نباید مسیر صحبت ایشان را تغییر دهید و موضوع بحث را به سمت خودتان تغییر دهید و خودتان را مرکز توجه قرار دهید چون اینگونه برداشت می شود که شما اطلاعات خودتان برایتان بهتر و مفیدتر از گفته های دیگران است.هیچ فردی اینگونه رفتار را دوست ندارد و دوست ندارد با اینچنین انسانی ارتباط داشته باشد. ۳- خیلی وقتها ممکن است شما غرق در افکار خودتان باشید برای اینکه فقط می خواهید جواب گوینده را بدهید و اصلا متوجه صحبتهای او نمی شوید  و حتی تمرکز کردن بر روی حرف دیگران برای شما بسیاردشوار است.اما تا جایی که امکان دارد باید ذهن خود را از افکار دیگر خالی کنید و فقط به گوینده توجه کنید و انچه می شنوید را گوش دهید و از قطع کردن جملات دیگران پرهیز کنید و همچنین اظهار نظر خودتان را بایستی مهار کنید. ۴- هنگامی که شخصی با شما در حال صحبت کردن است بایدبا ایشان ارتباط چشمی برقرار کنید زیرا نگاه کردن شما به چشم دیگران نشانه علاقه شما به گفتگو با ایشان است ولی باید حواستان باشد که به چشمان شخص زل نزنید،  و در چشمان او خیره نشوید که این رفتار عجیب به نظر می رسد و به همین دلیل باید هر از گاهی نگاهتان را به سایر قسمتهای صورت طرف مقابل معطوف کنید. ۵- همراه با تماس چشمی سرتان را هم به منزله تایید تکان دهید و گاهی هم بگویید (بله، آهان، واقعا؟، که اینطور)و با این کار نه تنها نشان می دهید که خوب به حرفهای گوینده  گوش می دهید بلکه نشان دهنده این است که متوجه منظور ایشان نیز شده‌اید. ۶-در چهره خود لبخند حاکی از محبت و دوستی داشته باشید اما در لبخند زدن زیاده روی نکنید زیرا لبخند کاذب از شما انسانی دورو معرفی می کند. ۷-اگرهنگام گوش دادن تمرکزتان از بین رفت باید بدون جلب توجه دوباره سعی در جمع بندی فکر خود کنید و با این کار هم قدرت شما برای فهم و درک مطالب افزایش پیدا میکند هم پیام شخصی گوینده را هم بهتر درک می کنید. ۸- وسط حرف هیچ کس نپرید و حرف او را قطع نکنید، و اگر ایشان کمی سکوت کرد بلافاصله شروع به صحبت کردن نکنید چند ثانیه صبر کنید، شاید ایشان می‌خواهد نفس بگیرد و دوباره شروع به صحبت کردن بکند. ۹- تکان دادن سر شما هم می تواند نشانه تایید حرف طرف مقابل شما باشد هم نشانه این است که شما حرف طرف مقابل خود را درک می کنید اما اگر سر خود را زیاد تکان دهید طرف مقابل فکر می کند یا شما خیلی مشتاق هستید یا عجله دارید و می خواهید ایشان حرفش را به اتمام برساند ۱۰- هر چند حالات بدن و ایما و اشاره نشان دهنده گوش دادن است اما در ایما و اشاره هم نباید زیاده روی کرد زیرا استفاده از ایما و اشاره هم می تواند حواس طرف مقابل را پرت کند هم می تواند نشانه بی توجهی به گوینده باشد. مثل: ور رفتن با خودکار، موها، روسری وجواهرات.یا با انگشت روی میز ضربه زدن، یا نوک خودکار را مدام خارج و داخل کردن و بازی کردن با سوییچ ماشین، آدامس جویدن و غیره. ۱۱- اگر متوجه منظور شخصی که در حال صحبت کردن است نشدید از او بخواهید تا توضیح بیشتری بدهد و به ایشان بگویید  (دوست دارم بیشتر در این مورد بدانم ) یا (می‌خواهم اطلاعات بیشتری کسب کنم) و یا اینکه حتی می توانید در زمینه همان صحبتی که می کند از ایشان سوال بپرسید اما بایستی سوال شما واضح مطرح شود تا هم موضوع برای خودمان روشن شود هم گوینده از اینکه شما به او توجه دارید خوشحال شود. ۱۲- اگر ناچار شدید حرف شخص گوینده را قطع کنید و آنقدر مشتاق بودید حرف خود را بزنید که نمی توانستید صبر کنید در اینطور مواقع قبل از اینکه حرفتان را بزنید باید بگویید (متاسفم که وسط حرف شما می پرم). ۱۳- هنگام گوش دادن به حرف دیگران غرق در افکار خود نباشیدو فقط در پاسخی که می خواهید بدهید غرق نشوید در این صورت هم صحبتهای طرف مقابل را متوجه نمی شوید و هم در آن محیط سکوتی ناخوشایند ایجاد می کنید. ۱۴- در هنگام صحبت کردن دیگران مدام به این طرف و ان طرف نگاه نکنید و به سقف اتاق و کفش های خود خیره نشوید با اینکار به ایشان نشان می دهید نسبت به سخنان او بی تفاوت هستید. ۱۵- صورت خود را به حالت مات و بی علاقه نگاه ندارید و گاهگاهی سر خود راتکان دهید تا فرد متوجه شود شما حرف های او را دنبال می کنید. ۱۶- مرتب به ساعت خود نگاه نکنید زیرا این عمل نشان دهنده این است که بی قرار هستید و میل به شنیدن حرفهای گوینده ندارید. ۱۷- هنگام گوش دادن به سخنان افراد می توانید یادداشت برداری  کنید با اینکار هم نکات مهم را یادداشت می کنید هم اگر سوالی داشته باشید می توانید سوال خود را یادداشت کنید و بعدا از طرف مقابل خود بپرسید. یادداشت کردن حتی این تصور را در طرف مقابل ایجاد می کند که حرفهایش بسیار برای شما اهمیت دارد. ۱۸- هنگامی که در یک جمع چند نفری هستید و شخص دیگری در حال صبت کردن است هرگز نباید مسیر نگاه دیگران را عوض کنید و سوالات مطرح شده را پاسخ دهید. ۱۹- درهنگام صحبت کردن دیگری تمام کردن جملات ایشان هم کار صحیحی نیست. ۲۰- راحت بنشینید و در هر دقیقه حالت نشستن خود را عوض نکنید یا به اصطلاح عامیانه روی صندلی (وول ) نخورید. ۲۱-روی صندلی خود نه زیاد به جلو خم شوید نه خشک و بی حرکت بنشینید. ۲۲-هنگام گفتگو با افراد صاف بیاستید یا بنشینید زیرا قوز کردن یا خمیدگی در هنگام صحبت کردن نشانه بی علاقگی و بی حوصلگی شماست. ۲۳-هنگام شنیدن سخنانی که خوشایند شما نیست و یا مخالف خواسته و تمایلات و افار شما هستند صبر و شکیبایی از خودتان نشان داده و با علایم کلامی و غیر کلامی نامناسب از خودتان عکس العمل نشان ندهید. ۲۴- هنگام صحبت کردن دیگران تلفن خود را روی بی صدا قرار دهید یا اینکه آن را خاموش کنید. ۲۵- شنونده خوب بودن کار دشواری است هرگز نباید گوینده را در حین سخن گفتن سوال پیچ کنید و هنگامی که حرف او پایان یافت برای اینکه نشان دهید حرف او را کامل متوجه شده اید آن چه را شنیده اید را دوباره یک بار به طور سوالی مطرح کنیدمثلا بگویید (منظور شما این بود که....) و اگر احساس کردیدکه متوجه حرف او نشدید کافی است سوال بپرسید تا مطلب کاملا برای شما جا بیافتد. به نظر می رسد فرزانگان بیشتر مایل هستند گوش دهند تا صحبت کنند بنابراین اگرمی‌خواهید فردی مودب و خوش رفتار باشید این رفتار را در پیش بگیرید. نتیجه این می‌شود که نه تنها خودتان می اموزید که بهتر گوش کنید بلکه دیگران هم خواهند اموخت تا به دقت به انچه شما می گویید گوش دهند، شنونده خوب بودن بدین معنا نیست که بتوانیم به موقع گوینده خوبی باشیم بلکه شنونده خوب بودن گامی است برای گوینده موفق بودن است.