دکتر روح اله کهن هوش نژاد-تحلیلگر اقتصاد انرژی-ویروس کرونا کووید ۱۹ که مبدأ آن کشور چین بود، به سرعت در تمام دنیا درحال گسترش بوده و براساس آمار مرکز کنترل بیماری های ایالات متحده، هم اکنون تعداد موارد مبتلا به این بیماری در خارج از چین از تعداد مبتلایان در چین از زمان آغاز شیوع آن پیشی گرفته است. براساس آخرین آمارهای منتشر شده توسط دانشگاه ویرجینیای آمریکا، شمار مبتلایان از مرز ۸۱ هزار نفر در بیش از ۴۵ کشور گذشته و آمار قربانیان نیز از مرز ۲۷۰۰ نفر تجاورز کرده است.
با ادامه انتشار ویروس کرونا در سراسر جهان، قیمت اوراق مشتقه آتی های نفت (فیوچرز) در بورس جهانی نیویورک و بورس لندن همچنان روند نزولی داشته به گونه ای که قیمت نفت شاخص وست تگزاس اینترمدییت برای تحویل در ماه آوریل به زیر ۵۰ دلار رسیده است. قیمت نفت برنت با کاهش حدود ۱۰ درصدی از زمان شیوع ویروس به سایر کشورها، در هفته جاری پایین ترین قیمت خود در سال ۲۰۲۰ را تجربه کرد و به بشکه ای ۵۰ دلار رسید. آخرین قیمت ها حاکی از کاهش قیمت نفت به زیر ۵۰ دلار بوده که برای نخستین بار از دسامبر سال ۲۰۰۸ است.
مصرف نفت چین به عنوان بزرگترین وادکننده نفت خام جهان از ابتدای شیوع بیماری طی یک ماه گذشته و تشدید قرنطینه ها و محدودیت ها حدود ۲۵ درصد کاهش یافته است. معامله گران نفت نگران کاهش بیشتر تقاضا در صورت اعمال محدودیت های بیشتر توسط سایر کشورهای مصرف کننده هستند.
به نظر می رسد بازار نفت در مقطع حساسی قرار گرفته و اوپک می بایست در هفته جاری از تولید خود بکاهد تا از سقوط بیشتر قیمت جلوگیری کند. وزیر نفت عربستان اخیرا در نشستی اثر ویروس کرونا بر بازار نفت را به آتش گرفتن خانه تشبیه کرده بود.
البته عربستان سعودی تحرکاتی را در این خصوص آغاز کرده و پیشنهاد کاهش یک میلیون بشکه در روز را به روسیه به عنوان متحد خود در ائتلاف موسوم به اوپک پلاس داده که هنوز پاسخ مثبتی از مسکو دریافت نکرده است.
حدود یک ماه پیش نشست فنی اوپک و غیراوپک برگزار و پیشنهاد کاهش ۶۰۰ هزار بشکه در روز ارائه گردید لکن این مسأله قبل از شیوع ویروس کرونا به خارج از مرزهای چین بود. در صورتی که گروه اوپک پلاس بر سر کاهش ۱ میلیون بشکه در روز به توافق برسند، با احتساب ۲٫۱ میلیون بشکه توافق دسامبر ۲۰۱۹، مجموع کاهش برنامه ریزی شده به ۳٫۱ میلیون بشکه خواهد رسید که بالاترین میزان پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸ به شمار می آید. این درحالیست که به دلیل توقف تولید نفت در لیبی و نیز تحریم های آمریکا علیه ایران و ونزوئلا، اوپک با کاهش اجباری حدود ۵ میلیون بشکه در روز روبرو بوده است.
نشست ائتلاف ۲۳ کشوری تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک بعدی قرار است در انتهای هفته جاری (۴ و ۵ مارس مصادف با ۱۵ و ۱۶ اسفند) برگزار گردد و در صورت عدم دستیابی به توافق، موجودیت اوپک پلاس زیرسوال خواهد رفت. بسیاری از نهادهای بین المللی پیش بینی های خود نسبت به رشد تقاضای نفت در سال ۲۰۲۰ را به دلیل شیوع ویروس کرونا کاهشی کرده به گونه ای که از مجموع این پیش بینی ها چنین می توان برداشت کرد که حداکثر رشد تقاضای نفت در سال ۲۰۲۰ کمتر از یک میلیون بشکه در روز خواهد بود.
در مجموع به نظر می رسد در بدترین شرایط باید انتظار قیمت ۴۰ دلاری را برای نفت داشته و شاهد کاهش حدود ۱۰ دلاری نسبت به قیمت های فعلی باشیم.
