گروه امورزیربنایی-قطعه یک آزادراه تهران - شمال ۲۴ سال بعد از کلنگ زنی آن امروز، ششم اسفند و با حضور رئیسجمهوری افتتاح و زیر بار ترافیک میرود تا مسافران شمال نوزوز امسال با عبور از این آزادراه مسیر رسیدن به شمال را با مسافت کمتری طی کنند.
به گزارش جهان اقتصاد، نرخ عوارضی تهران - شمال رقمی بین ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان تخمین زده شده است اما هیچ کدام از مسئولان تاکنون این نرخ را تایید نکردهاند.
با افتتاح قطعه یک این آزادراه مسیر تردد از جاده فعلی به طول۹۰ کیلومتر به ۳۲ کیلومتر کاهش خواهد یافت که علاوه بر کاهش حداقل یک ساعت و نیم در زمان سفر، موجب صرفهجویی متوسط حدود ۱۰ لیتری بنزین در روزهای عادی و بیش از ۱۵ لیتری در ایام پر ترافیک به ازای هر سفر – خودرو میشود.
به دلیل عدم تکمیل مناطق ۲ و ۳ این آزادراه، خودروها پس از خروج از منطقه یک، در سه راهی شهرستانک وارد جاده قدیم کرج - چالوس شده، از آن پس مسیر به موازات جاده قدیم کرج - چالوس امتداد مییابد و پس از ورود به منطقه چهار آزادراه که چندین سال پیش تکمیل شد، در نهایت با یک تقاطع غیرهمسطح به کمربندی چالوس - تنکابن متصل میشود؛ قطعه چهارم این آزادراه حدفاصل سهراهی دشت نظیر مرزنآباد تا چالوس ۲۰ کیلومتر طول دارد که دارای دو خط رفت و دو خط برگشت بوده و در قسمتهای فراز، یک خط کندرو به مسیر اضافه میشود.
برای ساخت قطعه ۳۲ کیلومتری منطقه یک آزادراه تهران – شمال که تکمیل بخش مهمی از آن با گرانی قیمت ارز و فشار تحریمها روبرو بود، هزینهای بیش از۴۱۰۰ میلیارد تومان صرف شد و ارزش فعلی این آزادراه ده هزار میلیارد تومان برآورد میشود و همین موضوع باعث میشود دولت با فشار بیشتری برای تعیین نرخ عوارضی این آزادراه و گرفتن تخفیف از سرمایه گذار مواجه باشد.
با توجه به کوهستانی و صعب العبور بودن واریانت مسیر اتصال تهران به جاده چالوس در منطقه شهرستانک، احداث این آزادراه ناگزیر از ساخت و احداث ۴۰ رشته تونل مجهز به طول مجموع۳۲ کیلومتر که ۴۵ درصد از کل طول این مسیر را شامل میشود.
در این مسیر ۲۵ دستگاه پل به طول ۳.۱ کیلومتر وجود دارد و طولانیترین تونل کشور به نام «تالون» به طول ۴هزار۹۵۰ متر در این قطعه احداث شده است و ساخت ابنیه طولانی و بزرگ در این مسیر باعث گران شدن هزینههای نهایی آزادراه شد.
**هزینه ساخت هر کیلومتر آزادراه ۲۰ میلیارد
این در حالی است که معاون ساخت آزادراه های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور گفت: در حال حاضر هزینه احداث هر یک کیلومتر آزادراه در مسیرهای با شرایط عادی، ۲۰ میلیارد تومان است.
جلال بهرامی در گفتگو با مهر، درباره آخرین وضعیت نرخ عوارض آزادراه تهران-شمال اظهار داشت: هنوز نرخی مشخص نشده و تنها یکی از مسئولان ذی ربط، یک رقم را اعلام کرده؛ ولی مسئولی دیگر آن را رد کرده است و قرار است تا روز سه شنبه ۶ اسفند که روز افتتاح آزادراه با حضور رئیس جمهور است، نرخ عوارض آزادراه نیز قطعی و اعلام شود.
بهرامی تصریح کرد: آزادراه تهران-شمال مسیر تردد به استانهای شمالی را یک ساعت و نیم کوتاهتر کرده است که اگر این مسیر را معادل ۱۱ لیتر مصرف سوخت در نظر بگیریم، به ازای هر خودرو، ۳۳ هزار تومان کاهش هزینه سفر در پی خواهد داشت که آن هم بدون در نظر گرفتن صرفه جویی در استهلاک خودرو و دیگر آیتمهای اقتصادی است؛ بنابراین ساخت آزادراه به سود اقتصاد کشور است؛ اما برخی نمیخواهند در کشور سرمایه گذاری شود؛ ضمن اینکه بازگشت سرمایه گذاری ها در راهسازی از طریق اخذ عوارض منجر به رشد پروژههای عمرانی خواهد شد که هم به سود مردم است و هم اقتصاد کلان کشور را رونق دوباره ای میدهد.
وی با اشاره به اینکه ۸۰ درصد قطعه یک آزادراه تهران-شمال را پیمانکاران ایرانی صرفاً ظرف ۴ سال ساختند، گفت: بنا به اعلام فرمانده پلیس راه کشور، قطعه ۴ آزادراه تهران-شمال از زمان بهره برداری از آن در دولت دهم تا کنون که حدود ۹ سال است، حتی یک فقره تصادف منجر به فوت هم نداشته است که نشان میدهد ساخت آزادراه باید در صدر پروژههای راهسازی کشور قرار گیرد.
** ۵۸۰ کیلومتر آزادراهی که تا پایان ۱۴۰۰ احداث میشوند
این مقام مسئول درباره آزادراههای در دست ساخت کشور گفت: بنای ما این است که حدود ۵۸۰ کیلومتر آزادراه را تا پایان این دولت به بهره برداری برسانیم؛ به نحوی که آزادراههای تهران-شمال و همت-کرج که مجموعاً ۵۰ کیلومتر بوده و ۵۰۰ کیلومتر مابقی نیز سایر آزادراهها شامل کنارگذر جنوبی تهران (آببیک-چرمشهر) با ۱۶۰ کیلومتر را شامل میشود که حدود ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
به گفته بهرامی، ۲۲۵ کیلومتر آزادراه اصفهان-شیراز که صحیحتر آن است که به آن شیراز-اصفهان اطلاق شود؛ از ایزدخواست آغاز شده و تا جاده سپیدان فارس ادامه دارد که این پروژه نیز، تک فاز بوده و تا کل ۲۲۵ کیلومتر آن تکمیل نشود، قابل بهره برداری نیست؛ اما تاکنون نزدیک ۷۵ درصد پیشرفت فیزیکی داشته و کل عملیات ابنیه این آزادراه به اتمام رسیده و روسازی آن در حال انجام است.
به گفته معاون ساخت و توسعه آزادراههای شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، ۹ کارخانه آسفالت سازی در کارگاه آزادراه اصفهان-شیراز در حال تولید هستند؛ اما وزارت دفاع و دولت باید هر چه سریعتر آورده خود را به این آزادراه منتقل کنند تا قبل از سال ۱۴۰۰ پروژه آزادراه اصفهان-شیراز به اتمام برسد.
وی ادامه داد: مجموع این دو آزادراه (کنارگذر جنوبی تهران و اصفهان-شیراز) حدود ۴۰۰ کیلومتر است؛ ضمن اینکه آزادراه اصفهان-شیراز، ۱۳۵ کیلومتر از مسیر فعلی بین اصفهان و شیراز را کوتاه میکند که مسیر بسیار زیادی است؛ این دو آزادراه جزو اولویتهای اصلی کشور در آزادراه سازی هستند؛ چراکه هم در زمان سفر، هم مسافت و هم مصرف سوخت صرفه جویی به دنبال دارند؛ ضمن اینکه بخشی از کریدورهای ترانزیتی کشور شامل کریدورهای شمال جنوب (اصفهان-شیراز) و غرب به شرق (کنارگذر جنوبی تهران) محسوب میشوند.
**تورم بخش راهسازی، ۱۸۰ درصد در ۲ سال
معاون مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه خاطرنشان کرد: از سال ۹۶ تا کنون، بیش از ۱۸۰ درصد تورم در بخش راهسازی داشتهایم که تعدیل آن، در فهرست بهای پروژهها وارد شده است.
این مقام مسئول در وزارت راه و شهرسازی تصریح کرد: اگر دو آزادراه کنارگذر جنوبی تهران و اصفهان- شیراز راه بیفتند، به تنهایی حداقل ۲۰۰ میلیون لیتر صرفه جویی در مصرف سوخت سالیانه دارند که معادل مصرف سوخت سه روز کشور است یا میزان صرفه جویی ای که بهره برداری از آزادراه تهران-شمال در مصرف سوخت دارد، معادل یک روز مصرف سوخت کشور است؛ بنابراین اگر ۵۰ پروژه آزادراه سازی در کشور به راه بیفتد، میتوانیم معادل مصرف ۵۰ روز سوخت در کشور، صرفه جویی داشته و بنزین مازاد را صادر کنیم که ارزش افزوده بسیار بالایی دارد.
وی درباره توجیه پذیری اقتصادی آزادراه کنارگذر جنوبی تهران گفت: به طوری کلی روزانه ۲ هزار و ۵۰۰ دستگاه کامیون از مرز ترکیه وارد کشور میشود که در کریدور ترانزیتی ما، عدد مهمی نیست؛ بنابراین توجیه اقتصادی احداث آزادراه کنارگذر جنوبی، صرفاً ترانزیت کامیونهای ترکیهای به کشورهای آسیای میانه و CIS یا بالعکس نیست؛ بلکه توجیه اقتصادی احداث این آزادراه، اتصال ۱۴ استان غربی و شمال غربی به شرق و شمال شرق کشور است.
معاون ساخت و توسعه آزادراههای شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور، با بیان اینکه آزادراه کنارگذر جنوبی تهران (آبیک-چرمشهر) که طول آن ۱۶۰ کیلومتر است، ۵۰ کیلومتر دیگر نیز رمپ و لوپ برای دسترسی به آزادراههای متقاطع (قم و ساوه) و دیگر محورهای اصلی و فرعی واقع در طول این مسیر دارد، بیان داشت: هزینه احداث آنها بالاتر از هزینه ساخت خودِ آزادراه است.