رضا قنبری- فعال سیاسی
خبر درگذشت آیتالله هاشمی بهقدری غیر منتظره و مهم بود که تنها پس از چند ساعت، به سرخط خبرگزاری سراسر دنیا راه یافت. در واقع میزان تاثیرگذاری آیت الله هاشمی در عرصه سیاست ورزی ایران چنان پررنگ بود که سرنوشت جمهوری اسلامی در غیاب تصمیمهای ایشان به راه دیگری میرفت. چه آنکه بخشی از امید تحول خواهان در جهت ادامه روند بهبود شرایط مدیریتی کشور در گرو حضور او در سیاست بود و بنابراین ارتحال ایشان باعث شوک شدیدی در میان افکار عمومی و حتی مسولان کشورمان شده است. سیاستمداری که همواره از نزدیکترین مشاوران امام خمینی و مقام معظم رهبری بوده و به حق از ستونهای اصلی انقلاب اسلامی محسوب میشد .اما اکنون درفقدان سردار سازندگی تنها با شناخت سیره سیاسی آیت الله هاشمی است که میتوان به فردای روشنتر برای کشورمان امید داشت. سیرهای که پر از درسهای بزرگ برای سیاستمداران ایرانی است.
-صبر و ثبات هاشمی در سپهر سیاست به حتم در هیچ کدام از فعالان سیاسی کشورمان سابقه ندارد. خاطره جمعی ایرانیان حداقل در دو دهه اخیر همواره هاشمی را در مظان اتهامات بخشی از جریانهای سیاسی بهیاد میآورد. چه آن زمان که در آخرین سالهای دهه هفتاد برخی از روزنامهها و گرایشهای اصلاح طلب با طرح اتهام در زمینه قتلهای زنجیره ای و پروژهای اقتصادی، فضای سیاست را چنان چرخاندند که حتی نام هاشمی از لیست اصلاح طلبان مجلس ششم کنار گذاشته شد و متاسفانه بدنه اجتماعی اصلاحطلب با همین ذهنیت حاضر به همراهی او در رقابت با احمدی نژاد در خرداد ((هشتادوچهار)) نگردید والبته زمان زمامداری احمدینژاد و یارانش، مهرورزان با استفاده از تریبونهای رسمی در دولت، مجلس و حتی صدا و سیما از هر حربهای برای بد نام کردن خانواده هاشمی سود بردند و متاسفانه این حملات از سوی برخی از ژنرالهای اصولگرا حتی تا چند روز پیش با تیتر "شاه و گدا" ادامه یافت تا شاید از نمد فشار بر هاشمی برای خود کلاهی در انتخابات بسازند. اما میزان انتقادپذیری و صبوری هاشمی رفسنجانی چنان بود که در زیر شدیدترین اتهامات هرگز به گوشه انزوا یا وادی انتقام و تندرویی نلغزید و با صبوری و آرامش در میدان سیاست باقی ماند. روشی که به تجربه سالهای اخیر بهنظر تنها راه ممکن برای باز کردن برخی از گرههای فرو بسته در کشور است.
- با نگاهی به سابقه سیاستورزی آیت الله هاشمی به خوبی میتوان به میزان اعتقاد ایشان به رای و نظر مردم پی برد. سیاستمداری که با حضور در انتخابات مختلف و قرار دادن خود در معرض رای مردم تجربه پیروزیهای مقتدرانه چون سال ((شصت وهشت)) و ((هفتاد ودو))، شکستهای غیر منتظره مانند خرداد ((هشتاد وچهار))، انصراف در میانه شمارش آرا در مجلس ششم و حتی رد صلاحیت در خرداد ((نود و دو)) را در سابقه سیاسی خود داشت و با افتخار نمایندگی مردم تهران در مجلس خبرگان دیده از جهان فرو بست. در واقع با نگاهی به سیره سیاسی ایشان در خواهیم یافت بیشترین زاویه مرحوم هاشمی با آن دسته از جریانهای سیاسی ایجاد شده بود که با تاریخسازیهای مجهول سعی در کم ارزش نمودن نقش مردم در جمهوری اسلامی و ناامید کردن ایرانیان از صندوق آرا را داشتند.هرچند استراژی دفاع از صندوق رای به بخشی از اصلاح طلبان نیز میآموزد یک سیاستمدار با تجربه حتی با وجود عدم احراز صلاحیت قادر به تاثیرگذاری در رای و نظر مردم و سرنوشت کشور را دارد. روشی که حسن روحانی را به کرسی ریاست جمهوری رساند و خوشبختانه لیست امید هم با همین استراتژی بخش مهمی از رقبای خویش را از مجلس دهم خارج کرد.
-نحوه عملکرد آیت الله هاشمی در طول عمر سیاسی ایشان نشان از توجه و تکیه همزمان بر دو مفهوم جمهوریت و اسلامیت در اداره امور کشور بود. در واقع مختصات اعتدال در روش سیاسی هاشمی و اطرافیانش با ((جمهوری اسلامی نه یک کلمه کمتر و نه یک کلمه بیشتر)) مشخص میشود. روشی که با خودی پنداشتن تمام علاقمندان به ایران سعی در جذب حداکثری شهروندان در ذیل قانون اساسی را دارد. به همین دلیل دفتر ایشان در سالهای اخیر پذیرای متنوعترین مدعوین نسبت به هر مقام رسمی و غیر رسمی در جمهوری اسلامی بود. از روحانیون بلند پایه قم تا فعالان دانشجویی و منتقد، از خانواده آسیب دیدگان حوادث ((هشتاد وهشت)) تا فرماندهان عالی رتبه نظامی همواره با مراجعه به دفتر ایشان درد دل خویش را با یکی از صبورترین چهرههای انقلاب مطرح میکردند. در واقع هاشمی با گستراندن چتر جمهوری اسلامی بر رنگین کمانی از عقاید و نظرات گوناگون سعی میکرد از تمام ظرفیتهای نظام جهت حل مشکلات پیشرو کشورسود ببرد و البته همین نگاه پدرانه، مهمترین دلیل تشیع جنازه باشکوه و تاریخی از هاشمی بود. کارنامه ای که اگر مورد توجه علاقمندند به کشور قرار گیرد میتواند با رهاندن کشور از دوقطبیهای کاذب، وحدت و همدلی را در کشور گسترش دهد.
و امروز در زمستان ((نود وپنج)) در حالی آیتالله اکبر هاشمی رفسنجانی از میان ما رفته است که بهنظر میآید میراث او در سیاستورزی عاقلانه، قانونمند و معتدل به گفتمانی فراگیر و پرنفوذ در میان سیاستمدران ایرانی مبدل شده است.