مرتضی ابراهیمی
در شروع سال ۹۷ شاهد جهش نرخ ارز بودیم به طوری که نرخ دلار از ۳۵۰۰ تومان به ۱۵ هزار تومان رسیده است. در این مدت دولت و بانک مرکزی طرح های مختلفی را برای کاهش نرخ ارز به اجرا گذاشتند که تا کنون شکست خورده است و بنظر می رسد دولت و بانک مرکزی برنامه ای برای مدیرت ارز ندارند.
به نظر می رسد بهترین راه حل این است که دولت باید راه حلی را بیابد تا نقدینگی را جمع و به بخش تولید کوچ دهد، اما چگونه می توان این کار را انجام داد؟
شاهد هستیم که ۹۰ درصد سهام شرکت های بورسی در دست نهاد های دولتی، خصولتی ها، نهاد های عمومی و نظامی است. دولت می تواند با فروش سهام شرکت های بورسی به بخش خصوصی واقعی و همچنین حقیقی ها نقدینگی را جذب بازار سرمایه کند.
از طرفی دولت می تواند با ایجاد قانون و همچنین با آوردن فشار به نهاد های عمومی و نظامی آن ها را مجبور کند تا سهام شرکت های بورسی را به فروش برسانند.
از طرف دیگر با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری مبنی بر خروج بانک ها از بنگاه داری، به بانک ها فشار بیاورد تا املاک و سهام شرکت های بورسی را به فروش برسانند.
به این ترتیب شاهد خواهیم بود که حجم عظیمی از نقدینگی در سطح جامعه به سمت بخش تولید کوچ خواهد کرد.
اما مسئله اساسی این است که دولت با درآمد های حاصل از فروش سهام شرکت های بورسی را چگونه و کجا خرج نماید. مسلما بهترین راه خرج این درآمد ها در بخش تولید است. به عنوان نمونه در تابستان شاهد قطع مکرر برق بودیم. و دولت با سوزاندن سرمایه های کشور ( سوخت های فسیلی ) برق را تولید می کنند در صورتی که جهان به سمت انرژی های پاک و رایگان حرکت می کند. با توجه به این که کشور ما از نعمت نور خورشید بسیار بهره می برد و بسیاری از مساحت کشورمان را کویر تشکیل داده است، دولت باید درآمد های خود را در این بخش هزینه کند. با توجه به این قیمت ساخت نیروگاه های خورشیدی بسیار بالا است، تنها دولت می تواند اقدام به ساخت نیروگاه های خورشیدی نماید. بعد از چند سال از راه اندازی نیروگاه خورشیدی تمام هزینه های انجام شده در این بخش مجدد به جیب دولت باز خواهد گشت.
روش دوم در خرج این درآمدها تسویه بدهی دولت با بانک ها است. با توجه به این که ۹۰ درصد تامین سرمایه اقتصاد توسط بانک ها صورت می گیرد، بانک ها این قدرت را می ابند تا تسهیلات بیشتری به بنگاه ها ارئه دهند بنابراین خروج از رکود و رشد اقتصادی قوت خواهد گرفت.
همچنین اگر بانک ها را مجبور کنیم تا سهام شرکت های بورسی را به فروش برسانند و از محل این درآمد ها تسهیلات دهی بانک ها را افزایش دهیم، تولید و به تبع آن رشد اقتصادی قوت خواهد یافت.
روش سوم در خرج این درآمد ها سرمایه گذاری در بخش های تولیدی به ویژه تامین کالا های اساسی است. به عنوان نمونه گوشت نیاز اساسی مردم را تشکیل می دهد که عمده آن از خارج وارد می شود. دولت می تواند با سرمایه گذاری در این بخش تعداد بنگا های پرورش گوسفند، گاو، مرغ، شتر مرغ و... را افزایش دهد تا نیاز های داخلی را تامین کنیم. این سرمایه گذاری موجب خواهد شد تا دیگر شاهد کمبود و یا افزایش قیمت گوشت نباشیم.
در اقدامی دیگر دولت می تواند ورود شرکت ها به بازار سهام را تسهیل کند و یا مشوق های بیشتری برای ورود شرکت ها به بازار سرمایه اختصاص دهد بدین ترتیب سرمایه های بیشتری وارد بازار سرمایه خواهد شد.
همچنین دولت می تواند با یک سری تشویقات سود تقسیمی در مجامع را کاهش و از طرف دیگر تعداد و رقم افزایش سرمایه نماد های بورسی را افزایش دهد بدین ترتیب سرمایه های بیشتری وارد بازار سهام خواهد شد و از ان طرف خروج سرمایه از بازار سهام به شدت کاهش می یابد. این مشوق ها می تواند حذف یا بخشودگی کامل مالیات و... باشد.
