گروه توسعه
بر اساس گزارش عملکرد صندوق توسعه ملی در ۶ماهه نخست سال جاری ۳۵ هزار میلیارد ریال تسهیلات از طریق بانک‌ها پرداخت شده است.
به گزارش جهان اقتصاد به نقل از صندوق توسعه ملی، گزارش عملکرد تسهیلات ارزی و ریالی از محل منابع صندوق توسعه ملی در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ در دسترس عموم قرار گرفت.
این گزارش حاوی اطلاعات تفکیکی و تجمیعی از عملکرد صندوق توسعه ملی تا پایان شهریور ماه سال جاری در دو فصل با موضوع تسهیلات ارزی و تسهیلات ریالی می باشد. استفاده‌کنندگان از تسهیلات صندوق توسعه ملی فعالان اقتصادی بخش خصوصی (اشخاص حقیقی و حقوقی)، بخش تعاونی و بنگاه‌های اقتصادی متعلق به مؤسسات عمومی غیردولتی هستند.
بر اساس مقدمه این گزارش، بخش عمده ای از تسهیلات ارزی پرداخت شده از منابع صندوق توسعه ملی بر اساس مفاد بند «خ» اساسنامه و با عاملیت بانکهای طرف قرارداد پرداخت شده است. مبلغ کل تسهیلات ارزی پذیرش شده (اعلام وصول شده) توسط صندوق، تا انتهای شهریور ماه سال ۱۳۹۶، معادل ۳۶٫۰۴۰ میلیون دلار بوده است؛ از این مقدار تقاضای پذیرش شده، معادل ۳۴٫۲۸۴ میلیون دلار، به مرحله تخصیص ارز (صدور مسدودی به بانک مرکزی) رسیده است، و از مجموع تسهیلات ارزی مسدود شده معادل ۱۹٫۷۸۰ میلیون دلار به بخش خصوصی و معادل ۱۴٫۵۰۴ میلیون دلار به طرح‌های بنگاه‌های وابسته به نهادهای عمومی غیردولتی اختصاص یافته است. از کل مبلغ مسدود شده برای پرداخت تسهیلات از طریق قراردادهای عاملیت ارزی، مبلغ ۱۱٫۲۱۶ میلیون دلار با همکاری بانکهای عامل و بانک مرکزی ج.ا.ایران به مرحله پرداخت رسیده است.
در این گزارش آمده است؛ علاوه بر تسهیلات تخصیص یافته از طریق قراردادهای عاملیت پیش گفته، معادل ۱۱ میلیارد دلار برای اعطای تسهیلات جهت اجرای طرح‌های ملی مربوط به حوزه آب، خاک و کشاورزی اختصاص یافته است. تا تاریخ ۳۱/۰۶/۱۳۹۶ مبالغ مسدودی مربوط به این طرح‌ها عبارت است از: معادل ۸ میلیارد دلار برای طرح‌های مهار و تنظیم آب‌های کشور، معادل مبلغ ۵/۱ میلیارد دلار برای طرح‌های احیاء و توسعه اراضی کشاورزی استان‌های خوزستان و ایلام، معادل مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار برای طرح‌های انتقال آب به اراضی سیستان، معادل مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار برای طرح‌های آبیاری تحت فشار و معادل مبلغ ۵۰۰ میلیون دلار برای طرح‌های آبرسانی به روستاها.
همچنین در اجرای بند (الف) تبصره (۴) قانون بودجه سال ۱۳۹۶ کل کشور، تا پایان شهریور ماه سال جاری مجموعاً مبلغ ۲ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار بابت "افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی، طرح‌های آبیاری تحت فشار، کم فشار و سامانه‌های نوین آبیاری، طرح‌های آبرسانی روستایی و توسعه شبکه‌های آن، سازمان صدا و سیمای ج.ا.ایران، تقویت بنیه دفاعی و مقابله با ریزگردها" به نفع حساب خزانه‌داری کل کشور نزد بانک مرکزی ج.ا.ایران مسدود شده است. شایان ذکر است مبلغ فوق برای صندوق، بازگشت از منابع محسوب می‌شود.
بخش دیگری از منابع ارزی صندوق توسعه ملی به سپرده‌گذاری در بانکهای عامل اختصاص یافته است تا بانکهای سپرده‌پذیر از طریق اعطای تسهیلات این منابع را به طرح‌ها و فعالیت‌های مرتبط تخصیص دهند. تا تاریخ ۳۱/۰۶/۱۳۹۶، مبلغ سپرده‌گذاری‌های انجام شده در بانکهای عامل معادل با ۶٫۶۳۹ میلیون دلار بوده است.
همچنین در سال ۱۳۹۶ و در اجرای ماده (۸) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، که به استناد آن به صندوق اجازه داده شده است با رعایت قوانین مربوط به منظور صدور ضمانتنامه یا تأمین نقدینگی برای پیش‌پرداخت و تجهیز کارگاه پیمانکاران خصوصی ایرانی که در مناقصه‌های خارجی برنده می‌شوند و یا شرکت‌هایی که موفق به صدور کالا یا خدمات فنی مهندسی می‌شوند، در بانکهای داخل و خارج سپرده‌گذاری ارزی نماید، و باتوجه به درخواست‌های واصله از بانک‌ها، ۶ فقره قرارداد سپرده‌گذاری مجموعاً به مبلغ ۴۰۰ میلیون دلار، در سال جاری جهت امضاء به بانک‌ها (کشاورزی، پست بانک، پارسیان، تجارت، سامان و صنعت و معدن) ارسال گردیده است.
از ابتدای تأسیس صندوق، بخشی از منابع بر اساس تکالیف قانونی به تسهیلات ریالی اختصاص یافته است. این تسهیلات تا انتهای سال ۱۳۹۳ از طریق قرارداد عاملیت ریالی با بانکهای عامل پرداخت شده است و از ابتدای سال ۱۳۹۴ و در اجرای حکم ماده ۵۲ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، صندوق نسبت به سپرده‌گذاری ریالی در بانکهای دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی موضوع این حکم، اقدام نموده است. به بیانی صندوق صرفاً به توزیع سپرده‌های ریالی اقدام می‌کند و نقشی در تخصیص موردی تسهیلات به طرح‌ها و فعالیت‌ها ندارد و مسئولیت این کار (در چارچوب شرایط و ضوابط تعیین شده) به عهده بانکهای سپرده‌پذیر می‌باشد.
از محل قراردادهای عاملیت ریالی، مبلغ ۱۱۸٫۸۳۹ میلیارد ریال به طرح‌ها و پروژه‌هایِ معرفی شده از طرف بانکهای عامل، اختصاص یافته است که تا پایان شهریور ۱۳۹۶، از مجموع مبلغ ۱۱۸٫۸۳۹ میلیارد ریال پرداختی به بانک‌ها، مبلغ ۶۷٫۵۴۸ میلیارد ریال به صندوق بازپرداخت شده و از اصل مبالغ پرداختی، مبلغ ۵۱٫۲۹۱ میلیارد ریال نزد بانک‌ها به عنوان تسهیلات جاری باقیمانده است.
همچنین از ابتدای سال ۱۳۹۶ تا تاریخ ۳۱/۰۶/۱۳۹۶ در اجرای حکم ماده ۵۲ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲)، صندوق نسبت به سپرده‌گذاری در بانکهای دولتی و خصوصی جهت اعطای تسهیلات ریالی به طرح‌های اقتصادی، اقدام نموده است. میزان سپرده‌گذاری‌های انجام شده توسط صندوق در بانکهای دولتی و خصوصی در بازه شش ماه ابتدایی سال جاری، جمعاً برابر ۴۲٫۰۹۴ میلیارد ریال بوده است که بر این اساس سرجمع سپرده‌گذاری‌های انجام شده از ابتدای سال ۱۳۹۴ تا تاریخ ۳۱/۰۶/۱۳۹۶، ۱۵۲٫۵۱۶ میلیارد ریال می‌باشد و از این میزان، در تاریخ ۳۱/۰۶/۱۳۹۶ مجموعاً ۹۸ فقره قرارداد جمعاً به مبلغ ۶۲٫۳۴۸ میلیارد ریال جهت تخصیص تسهیلات به متقاضیان دارای اعتبار (فعال) بوده‌اند.
همچنین بر اساس اطلاعات ثبت شده در سامانه مدیریت فرآیند تسهیلات صندوق توسط بانک‌ها، در شش ماهه اول سال ۱۳۹۶ از محل قراردادهای فعال (تمام قراردادهای منعقد شده در شش ماهه‌ی ابتدایی سال ۱۳۹۶ و قراردادهای منعقده قبلی که در شش ماهه ابتدایی سال ۱۳۹۶ فعال بوده‌اند)، مبلغ ۳۵ هزار میلیارد ریال به متقاضیان اختصاص یافته است که سرجمع این مبلغ از ابتدای سال ۱۳۹۴ تا پایان شهریور ماه سال ۱۳۹۶، مجموعاً میزان ۷۹ هزار میلیارد ریال می‌باشد.
