رویا ایلکا
بخش اول
به گزارش جهان اقتصاد، نشست «چالش‌ها و چشم‌اندازهای شهر تهران در سال ۱۳۹۶ در آینه بودجه ۱۳۹۷ شهرداری تهران» با سخنرانی فرشاد مومنی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی، حجت‌الله میرزایی، معاون شهردار تهران در امور برنامه‌ریزی، توسعه شهری و شوراهای شهر، و یاشار سلطانی، روزنامه‌نگار، در موسسه دین و اقتصاد برگزار شد.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، درابتدای این نشست فرشاد مومنی،عضو هیئت علمی دانشگاه علامه‌طباطبائی با بیان اینکه در اقتصاد سیاسی یک اصطلاحی با این مضمون که «مالیه دولت خود دولت است» وجود دارد،گفت: این مفهوم به این معناست که رفتارهای مالی دولت مانند آینه‌ای است که هم ماهیت و هم کارکردهای دولت را می‌توان در این آینه دید، شناسایی کرد و مورد توجه قرار داد.
وی ادامه داد: این اصطلاح در مورد رفتارهای مالی شهرداری‌ها هم صدق می‌کند و طبیعتا این مسئله را بسیار عینی‌تر می‌توان در مجموعه‌ای از شهرها که به آنها کلانشهر می‌گوییم دید در ایران هم شهر تهران در این جایگاه است و شرایطی استثنایی دارد.
مومنی با اشاره به اینکه با نگاه به مسائل توسعه و توسعه‌نیافتگی ایران و بعد از این زاویه به شهرها و روستاهای کشور یک پدیده بسیار آشکار قابل مشاهده است ،گفت:آن پدیده این است که هرآنچه که در کادر اقتصاد ملی به مثابه یک اقتصاد توسعه نیافته رانتی مطرح است با عنوان عوامل توضیح‌دهنده چرایی و چگونگی استمرار توسعه‌نیافتگی در سطح شهرها هم عینا در شکل و قالب خودش تکرار می‌شود و بازتولید آن مناسبات در سطح شهرها در جایگاه خودش نشان‌دهنده این است که چرا ما به توسعه شهری هم نمی‌توانیم برسیم.
وی افزود: برای مثال اگر شما در سطح اقتصاد ملی پدیده تک‌محصولی‌بودن این پدیده تک‌منبعی بودن نسبی درآمدهای شهری را هم به عنوان یکی از عنصرهای کلیدی و توضیح‌دهنده توسعه‌نیافتگی شهری به نمایش می‌گذارد، به همان ترتیبی که شما در سطح دولت ملی مشاهده می‌کنید که نوعی گریز از ایفای بایسته مسئولیت‌های حاکمیتی وجود دارد که در سطح شهرها همین اتفاق می‌افتد، همانطور که آنها در سطح ملی از طریق برخورد غیربرنامه‌ای و نداشتن اولویت‌های صحیح، بخش قابل اعتنایی از فرصت‌ها را از شهروندان دریغ می‌کنند، این مسئله به ویژه در شهرهای بزرگ قابل مشاهده است.
رییس موسسه دین و اقتصاد ادامه داد: همانطور که در سطح ملی ما با بحران پروژه‌های نیمه‌تمام روبه‌رو هستیم در سطح شهرها هم این موضوع عینا تکرار می‌شود، همانطور که در در سطح ملی ما به سمت آینده‌فروشی حرکت می‌کنیم و مشاهده می‌شود که دولت خام‌فروش از طریق آن تک‌محصول دیگر نمی‌تواند امور جاری خودش را بگذراند و مرتبا و به صورت فزاینده از طریق خلق بدهی‌های جدید داخلی و خارجی امورات جاری خودش را می‌گذراند، رگه‌هایی از این مسئله را شما در شهرها می‌توانید مشاهده کنید، همانطور که مسئله برون‌رفت از این چالش‌ها در سطح ملی بیشتر جنبه نهادی دارد و کمتر جنبه شخصی دارد، در مورد شهرها هم همینطور است.
وی تصریح کرد: به طور طبیعی انتظار می‌رود جوانه‌ها و جرقه‌های از سطوح کوچکتر شروع شود و به همین خاطر است که برداشت ما این است که در شرایطی که کشور با انبوه بحران‌های کوچک و بزرگ روبه‌رو است باز کردن افق‌هایی برای اصلاح از جهاتی در سطح شهرها به نسبت سطح ملی امکان‌پذیرتر و سریع‌تر است.
مومنی با بیان اینکه اصلاحات هم بایدهایی دارد و یکی از این بایدها این است که همه واقعا با گوشت و پوست و استخوان امکان‌ناپذیری تداوم روندهای پیشین را بفهمند و جدی بگیرند،گفت:همه باید بدانند که برخورد سیاست‌زده و نسبت دادن هر بحث کارشناسی به ملاجظات جناحی و باندی و محور قرار دادن این ملاحظات برای گریز از مسئولیت راهگشا نیست. در این شرایط باید چیزهایی که واقعیت دارد و قابل کتمان نیست به رسمیت بشناسیم.
ادامه دارد...
