پنج شنبه 09 فروردین، 1403

کدخبر: 81856 21:00 1397/02/23
جدال با همسایه هایمان، آسیب جدی به گردشگری وارد کرده است

جدال با همسایه هایمان، آسیب جدی به گردشگری وارد کرده است

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی
جدال با همسایه هایمان، آسیب جدی به گردشگری وارد کرده است

جدال با همسایه هایمان، آسیب جدی به گردشگری وارد کرده است

دسته‌بندی: بدون دسته‌بندی

علیرضا امامی فرد-گروه فرهنگی Alireza_emami1992@yahoo.com در دوران پسا برجام دولت حسن روحانی قصد داشت تا تغییر و تحولاتی در کشور ایجاد کند که یکی از آنها بحث توسعه گردشگری بود. حوزه ای که می تواند ارز قابل توجهی را به کشورمان تزریق کند و شرایط اقتصادی ایران را مانند ترکیه دگرگون کند. پس از آن که گشایش هایی در کشور پس از توافق با جهان صورت گرفت، گردشگران بیشتری از سایر کشورها وارد ایران شدند که این اتفاق رخدادهای مثبت و منفی به همراه داشت. نگاه مثبت آن بسیار زیاد است که شاید بر همگان روشن باشد اما نکات منفی قابل توجهی نمایان شد که مسئولان حوزه گردشگری را از خواب بیدار کرد. وقتی ورود گردشگران خارجی در کشور رشد پیدا کرد متاسفانه تدبیری برای ارتقای امکانات موجود برای توریست ها اندیشیده نشده بود و همین نارضایتی برخی از کشورها را به همراه داشت. ناراحتی به جایی رسید که ایتالیا ایران را تهدید کرد که اگر جمهوری اسلامی ایران امکانات رفاهی خود از جمله هتل ها را به روز نکند اجازه ورود مردم کشور خود به این کشور را نخواهد داد. مسئولان تصمیم گرفتند تا مسائل و امکانات مربوط به حوزه گردشگری را بهتر از گذشته کنند و حال بماند که به چه میزان در این مورد موفق بودند. اما اتفاقی همه معادلات را تغییر داد و آن این بود که برجام به یک بن بستی نسبی برخورد کرد. پس از لغو یکطرفه برجام از سوی ایالات متحده امریکا ممکن است اقتصاد ایران دوباره دچار پیچیدگی های تازه شود که این به ضرر جمهوری اسلامی ایران است. حال ممکن است ایران در بسیاری از حوزه های صنعتی و اقتصادی با مشکل مواجه شود ولی شاید حوزه گردشگری کم آسیب تر از گذشته بتواند راه خود را ادامه دهد. گرچه گردشگری هم ممکن است با چالش هایی همراه شود ولی اگر دستگاه دیپلماسی کشور به خوبی فعالیت کند می تواند برای اقتصاد ایران چاره ای بیندیشد. نبود مدیریت درست تا به اینجای کار ضرر قابل توجهی به گردشگری زده است و به نظر می رسد فرصتی برای آزمون و خطا نیست. از این رو برخی از انتشارات ها تصمیم به چاپ کتابهایی گرفته اند که بتواند حداقل کمکی به این صنعت کرده باشند. دفتر پژوهشهای فرهنگی یکی از آنهاست که این روزها کتابهای قابل توجهی را به چاپ رسانده است. کتابی «برنامه ریزی و توسعه گردشگری» به قلم چارلز آر.گلدنر و جی.آر.برنت ریچی و ترجمه مرتضی احمدی در این انتشارات به چاپ رسیده است. این کتاب در ۶ فصل نوشته شده که عناوین هر فصل به ترتیت در ادامه آورده شده است: «اجزای گردشگری و عرضه، اندازه گیری و پیش بینی تقاضا، اثرات اقتصادی گردشگری، سیاست گردشگری: ساختار، محتوا و فرآیند،  برنامه ریزی، توسعه و ملاحظات اجتماعی گردشگری، گردشگری و محیط زیست» اهمیت موضوع گردشگری و قابل توجه بودن موضوع هایی که این کتاب دنبال کرده است ما را بر این داشت که به سراغ مرتضی احمدی ( مترجم این کتاب ) برویم و با ایشان در رابطه با کتاب «برنامه ریزی و توسعه گردشگری» و چند مسئله مهم در رابطه با این حوزه سوال کنیم که در ادامه آن را می خوانید: چرا تصمیم به ترجمه این کتاب گرفتید؟ چه موضوعاتی این کتاب دنبال کرده تا به نظر شما ترجمه این کتاب می تواند برای حوزه گردشگری کشور مفید باشد؟ در واقع بحث برنامه ریزی و توسعه یکی از بخش های اصلی گردشگری در جوامع بین الملل است که به عنوان معتبرترین منبع در این زمینه در مقاطع تحصیلی دنیا به حساب می آید و در دانشگاه های مختلف تدریس می شود. این کتاب تحت اصول کاربرد و فلسفه گردشگری است که جزو کتاب های نسبتا کامل به شمار می آید و باید این نکته را هم اضافه کرد که این کتاب در دانشگاه های امریکا، اروپا و سایر کشورهای معتبر جهان آموزش داده می شود. در بخش هایی از آن کتاب معروف مباحثی همچون برنامه ریزی و توسعه مطرح گردید و کتابی که ترجمه کرده ام از همان کتاب انتخاب شده است. عمده مباحثی هم که در این کتاب به آن پرداخته شده است، برنامه ریزی و توسعه در حوزه گردشگری با در نظر گرفتن عرضه و تقاضا است. در بخش عرضه که بیشتر مورد بحث قرار گرفته به منابع گردشگری که در اختیار داریم اشاره می کند و می توان از آنها به عنوان جاذبه های گردشگری نام برد. البته لازم به ذکر است که منابع و جاذبه ها با یکدیگر متفاوت است. زمانی که امکانات بازدید برای مکانی به وجود بیاید و دسترسی به آن جا تسهیل شود و در کنار آن تاسیسات گردشگری شکل بگیرد می توان ادعا کرد که منبع گردشگری به جاذبه گردشگری تبدیل شده است. بنابراین در رابطه با برنامه ریزی برای جاذبه های گردشگری نیز باید به این مورد توجه کرد که بر روی کدام یکی از موارد مقصد تمرکز داریم؟!  ما در کشورمان مقاصد مختلف گردشگری داریم که می توانیم روی هر کدام برنامه ریزی داشته باشیم. ایران با وجود جاذبه های گردشگری مختلف از جمله تاریخی، طبیعی، فرهنگی و حتی جاذبه های انسان ساخت حرفهایی برای گفتن دارد. محور دیگری که در این کتاب مورد بحث قرار می گیرد انطباق عرضه با تقاضای گردشگری است. این بدان معنی است که هر فرد مقصد گردشگری خود را با توجه به ظرفیت و جاذبه های موجود در آن انتخاب و این موضوع را بررسی می کند که چه مقاصدی توانایی پاسخگویی به تقاضا را دارند و می توانند نیازهای گردشگران را فراهم کنند. به عنوان مثال مدیران یک مقصد گردشگری باید بدانند که به چه میزان تاسیساتی مانند هتل، رستوران و از این قبیل موارد را در منطقه خود داشته باشند.  همه اینها نیازمند محاسباتی است که در کتاب به آن پرداخته و نحوه حساب و کتاب آنها را آموزش می دهد. موضوع دیگری که در این کتاب به بررسی آن می پردازد گردشگری پایدار است که به نقش مردم محلی در ایجاد یک گردشگری پایدار صحبت به میان آورده که در این زمینه نمونه های خوبی از سایر کشورها را برای مخاطب مثال زده است. می توان گردشگری پایدار را طبق تعریف کتاب و با زبانی ساده این گونه بیان کرد که اگر تمام سرمایه گذاری ها از خارج کشور  و تمام کارکنانش هم برای بیرون از منطقه باشند از آن نمی توان به عنوان یک گردشگری پایدار اسم برد. در ادامه این کتاب نقش گردشگری در ایجاد اشتغال و درآمدهای حاصل از آن را که در نتیجه منجر به توسعه در این حزوه می شود را مورد بررسی قرار می دهد. یکی از ویژگی های مهم این کتاب منابع و سایتهای بین المللی است که در هر فصل به صورت جداگانه آورده شده که با رجوع به آنها می توان اطلاعات بسیار مفیدی را استخراج کرد. یکی از مسائلی که می توان برای بهبود اوضاع گردشگری کشور نام برد مطالعه رفتارها و برنامه ریزی کشورهای موفق در این زمینه است که در کتاب «برنامه ریزی و توسعه گردشگری» به آن پرداخته است. آینده گردشگری ایران را چگونه می بینید؟ از لحاظ سیاسی وضعیت کشور به مسئله گردشگری گره خورده . شما فکر می کنید این میزان پیچیدگی چه مقدار است؟ آیا سیاست به گردشگری غلبه کرده است؟ گردشگری به دو بخش داخلی و  بین المللی تقسیم بندی می شود که در بحث گردشگری خارجی نیز ، ورودی و خروجی مطرح است. گردشگری داخلی بستگی به عوامل متعددی از جمله قدرت خرید مردم دارد. اینکه رفاه مردم و درآمد افراد هر چه بالاتر باشد امکان سفر کردنشان نیز بیشتر است. تسهیلات و خدماتی که در حوزه گردشگری ارائه می شود نیز در جذب مردم بی تاثیر نیست و نقش مهمی را ایفا می کند. متاسفانه در حال حاضر این حوزه سازمان یافته نیست و نمونه بارز آن را نیز می توان در تعطیلاتی که در کشور وجود دارد یافت کرد. در روزهای تعطیل ممکن است مردم جدا از تورهای موجود در کشور  به سمت شهری کنند در صورتی که سایر شهرهای کشور از آن مزایایی که می تواند از جذب گردشگر بهره ببرد استفاده ای نکند. پتانسیل تقویت این مسئله به ویژه تورگردانی در کشور وجود دارد. ضعیف بودن قدرت اقتصادی مردم باعث می شود تا میزان سفرها و طول سفر روز به روز کاهش پیدا کند و این یک لطمه جدی به اقتصاد گردشگری است. اما در بحث گردشگری بین المللی که بسیاری از کشورها به این بخش علاقه مندند مسئله مهم و قابل توجهی وجود دارد. باید دید ورودی کشورمان غالبا از چه بازاری است .در حال حاضر گردشگری که به عنوان گردشگر ورودی داریم عمدتا از بازارهای همسایه است که به شهرهای مذهبی رونق بخشیده اند. تقریبا یک سوم از کل ورودی های ما از عراق و سایر کشورهای منطقه از جمله ترکیه، آذربایجان و افغانستان است که هزینه هایی که این دسته از گردشگران در کشورمان می کنند نقش مهمی را در اقتصاد ایفا نمی کند. اما باید گفت که همین ها هم بهتر از هیچ است! بر اساس آمارهایی که وجود دارد کشورمان پنج میلیون گردشگر خارجی دارد که یک سوم آن به کشورهایی که پیش تر گفتم مربوط می شود. اما در این میان، کشورهایی هستند که مردمش هزینه های بالایی در دیگر کشورها می کنند. ژاپن، چین ، ایالات متحده امریکا و اروپا از این دست کشورها هستند که متاسفانه ما از آنها بهره زیادی نمی بریم. آن طور که از آمار و ارقام و با توجه به تحولات سیاسی مشخص است، سفر کشورهای همسایه به ایران ادامه خواهد داشت و شاید هم تعدادشان بیشتر از گذشته شود اما شاید برخی از کشورهای حوزه خلیج فارس همچنان از سفر به ایران امتناع کنند. از کشورهایی مثل عربستان و برخی از کشورهای متحد آن در منطقه توریست های قابل توجهی را جذب می کردیم اما به دلیل مشکلات سیاسی در حال حاضر ارتباط چندانی میان ما و آنها وجود ندارد و این ضرر به حوزه گردشگری است. باید ادعا کرد که پتانسیل های خوبی برای جذب توریست از کشورهای اروپایی و آسیای شرقی وجود دارد ولی همه اینها به سه مسئله گره خورده است. ۱_مسائل سیاسی ۲-ارتقای امکانات و خدمات گردشگری ۳- حل مسئله نقل و انتقالات پول برخی بر این باورند علاوه بر اینها مسئله نبود آزادی های اجتماعی هم می تواند در عدم جذب توریست موثر باشد. تصور می کنم این مورد مشکل زیادی ایجاد نمی کند. وقتی مردم سایر کشورها از قوانین کشورمان و در کل از مقصد سفرشان اطلاع کافی داشته باشند خود را با آن قوانین، برای چند روز هم که شده وفق می دهند اما نبود خدمات از جمله نداشتن هتل خوب، فرودگاه مناسب و از این دست موارد توجیه پذیر نیست. قرار بود سازمان میراث فرهنگی به وزارتخانه تبدیل شود که این موضوع تا به امروز رد شده است. شما چه فکر می کنید؟ آیا وزارتخانه شدن  سازمان میراث می تواند اوضاع را بهبود ببخشد؟ این طور نیست که با وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی تمام مشکلات این حوزه فردای آن روز حل شود. این هم به چند دلیل بستگی دارد که یکی از آنها تصمیم گیریها در سطح بالاست اما از نظر من وزارتخانه شدن آن می تواند نظمی به این سازمان بدهد و حالت تشکیلاتی به خود بگیرد. مورد مثبت دیگر درگیر شدن مجلس در امور مربوط به حوزه گردشگری است که به نظر من می تواند برای سازمان مفید باشد.


  • دیدگاهی برای این نوشته ثبت نشده است.
  • افزودن دیدگاه


JahanEghtesadNewsPaper

جستجو


  |