مرکز تجارت بینالمللی برنج مازندران که با هدف صادرات برنج ایران به کشورهای دیگر تأسیس شده تا کنون هیچ موفقیتی به دست نیاورده و مسؤلان این مجموعه با جای شفاف کردن واقعیتهایی که مانع موفقیت صادرکنندگان شده و نقاط ضعف خود، چون بسیاری دیگر با فرافکنی همه تقصیرها را متوجه واردات میکنند.
به گزارش خبرنگار جهان اقتصاد، نمودار قیمت برنج ایرانی، طی چهارسال گذشته سیر صعودی داشته و سهم کشاورزان از این افزایش حداقل بوده و دلالان منفعتطلب با شایعه و شائبهسازی قیمت را افزایش داده و منافع خود را چند برابر کردهاند.
این در حالی است که به دلیل مشکلات اقتصادی که طی قریب به یک دهه رکود تورمی گریبانگیر خانوادهها شده، سفره آنها کوچک و کوچکتر شده و توان ایشان برای خرید اقلام ضروری در حال کاهش است و روز به روز بر تعداد خانوادههایی که ناچار به اعمال تغییر در سبد کالای مصرفی خود هستند، افزوده میشود.
در چنین شرایطی قیمت برنجهای وارداتی از ثبات نسبی بالایی برخوردار بوده و بسیاری خانوادهها چارهای جز جایگزین کردن برنج وارداتی به جای محصول داخلی ندارند.
در چنین شرایطی برخی افراد که ظاهرا خود را دلسوز کشاورزان نشان میدهند، تنها اقدامشان مصاحبه با رسانهها و تشویش اذهان عمومی است که نتیجهای جز افزایش مجدد قیمت برنج ایرانی ندارد.
این در حالی است که بزرگترین مشکل برنج ایرانی قیمت تمام شده بالای آن است که از یک سو موجب شده تا سهم آن در سبد مصرف خانوار کاهش یابد و از سویی امکان رقابت در بازارهای جهانی را نداشته باشد.
اما متاسفانه افرادی چون مسؤلان مرکز تجارت برنج به جای پذیرش و تشریح واقعیت که خانوادههای ایرانی توان خرید برنج داخلی با قیمت حداقل ۱۲ هزار تومان را ندارند، واردات را متهم میکنند تا بر همه مشکلات و ضعفها سرپوشی توجیهپذیر بگذارند.
این در حالی است که با حساب سرانگشتی مشخص میشود که بسیاری از خانوادههای ایرانی چون گروههای تحت حمایت نهادهای چون کمیته امداد امام خمینی (ره) و بهزیستی، بازنشستگان و کارگران حداقل بگیر توان خرید برنج با قیمت کیلیویی ۱۲ هزار تومان را ندارند و چارهای جزء خرید برنج وارداتی با حداکثر قیمت ۶ هزار تومان ندارند.
در چنین شرایطی اگر واقعبینانه موضوع مورد بررسی قرارگیرد، مشخص میشود که در صورت توقف واردات، قیمت برنج ایرانی بازهم افزایش خواهد یافت و تعداد بیشتری از خانوادهها از مصرف آن محروم میشوند.
این اتفاقات در شرایط رقم میخورد که طی سالهای گذشته بسیاری از کارشناسان هشدار داده بودند که حمایت نادرست از برنج ایرانی نتیجهای جزء افزایش قیمت و حذف آن از سبد مصرف بسیاری خانوادههای ایرانی ندارد.
متاسفانه سخن گفتن واقعیت درباره بازار برنج به تابویی تبدیل شده که بسیاری از مسؤلان از نمایندگان مجلس تا مدیران وزارت کشاورزی و فعالان بخش خصوصی از تشریح آن پرهیز میکنند، غافل از اینکه تداوم این مسیر چندان ادامه نخواهد یافت و در صورتیکه روند صعودی قیمت برنج ادامه پیدا کند، تعداد مصرفکنندگان آن به اندازه کاهش پیدا خواهد کرد که بخش اعظمی از این محصول بدون تقاضا باقی مانده و مصیبتی بزرگ گریبانگیر شالیکاران ایرانی خواهدشد.
این در حالی است که مدیر بازرگانی انجمن ایران و مدیرعامل مرکز بینالمللی تجارت برنج مازندران نیز چون بسیاری دیگر از گفتن واقعیت سرباز زده و با دادن آدرس اشتباه با اشاره به اینکه به دلیل واردات بی رویه در ۹ ماه از سال انبارهای داخلی انباشته از برنج خارجی است، گفت: امروز که گفته می شود واردات برنج ممنوع است چاره ساز نیست زیرا بیش از نیاز برنج وارد کشور شده و این منع واردات به افزایش قیمت برنج خارجی نیز منجر شده است.
سید اسماعیل یزدان پناه در گفت وگو با ایسنا با اشاره به وضعیت واردات برنج در کشور اظهار کرد: امروز بعد از سال ها به دنبال این هستیم که آیا برنج محصول استراتژیک هست یا نه و اینکه چقدر برنج در کشور مصرف می شود و چه میزان مصرف نمی شود. باید بگوییم چرا باید بر روی مساله به این مهمی تعرفه واردات منطقی قرار داده نمی شود و این جای سوال دارد. ابتدا تعرفه واردات کمتر شد تا قاچاق نشود اما بعد هشت ماه ممنوعیت واردات برنج تبدیل به چهار ماه شد و سپس به سه ماه ممنوعیت واردات تقلیل یافت. امروز جلوی واردات گرفته شده است اما انبارها مملو از برنج خارجی است چون در شش ماه نخست یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن واردات برنج انجام شد و انبارها پر شده است. چگونه با این سیاست می توان از کشاورز حمایت کرد.
وی ادامه داد: اگر دلسوز کشاورز هستیم نباید این قشر را رها کنیم. یک زمین تمام زندگی یک کشاورز است.کسری تولید برنج در کشور آنقدر نیست که بحث ها درباره آن انجام می شود با یک حساب منطقی می توان اعلام کرد که نیاز به واردات برنج ۸۰۰هزار تن در سال است و بیش از آن به کشاورز صدمه می زند اما امروز آنقدر برنج به داخل کشور وارد شده است که دیگر نیز نیازی به واردات در ماه های آتی نیست. این تصمیم زیان بیشتری برای کشاورز و مصرف کننده داشت زیرا با منع واردات قیمت برنج خارجی افزایش یافته است و این به ضرر بازار برنج است. باید در زمینه واردات برنج دوره های واردات را به سه دوره سه ماهه تقسیم بندی کنند؛ هر سه ماه ۳۰۰هزار تن برنج وارد شود و دیگر تا پایان سه ماهه واردات نشود. امروز درد کشاورز این است که کنترل کننده ای برای واردات وجود ندارد زیرا برای واردات سقف تعیین نمی شود و اینگونه است که امروز انبارها از برنج خارجی پر شده است.
یزدان پناه تصریح کرد: شاید در کشور سه هزار تاجر برنج و واردکننده برنج به تعداد انگشتان دست باشند اما یک میلیون و ۲۰۰ هزار کشاورز با محصول برنج امرمعاش می کنند.افراد محدود وارد کننده نباید حمایت شوند.
وی گفت: امروز سهم رسانه ها و صداوسیما در این زمینه هم مهم است. امروز تلاش می شود تا بگوییم قیمت برنج داخلی بالاست؛ می دانیم مصرف کننده در قیمت بالا نباید آسیب ببیند اما برنج مرغوب طارم را قشر مستضعف نمیخورد بلکه آن را قشر متوسط به بالا مصرف می کنند پس چرا می خواهیم از این زیان را کشاورز بگیریم و بدهیم به قشری که غذای روزانه اش صد گرم برنج است.
متاسفانه صدا و سیما هم در سطح شهرها قیمت برنج را ۱۵هزار تومان برای کیلوگرم اعلام می کند اما برنج های پرمحصول هم هستند که قیمت های پایین تری دارند و اقشار متوسط می توانند از آن استفاده کنند. اینها هم ضربه زدن به برنج داخلی است که بایدبه آن توجه شود.