محمد صفوی، مشاور مدیر عامل پست بانک- صنعت بانکداری در کشور ما علیرغم تعدد بانکهای خصوصی و دولتی هنوز نتوانسته است به عنوان یک صنعت پویا و تأثیرگذار به جایگاه شایسته خود دست یابد. اما باید گفت اگر مؤلفههای بانکداری مدرن و بهرهگیری از حداکثر ظرفیتهای مالی و سرمایهای کشور در دستور کار قرار گیرد بانکداری ایران میتواند با استفاده از ظرفیتهای ثبات، امنیت، نیروی انسانی کارآمد و دانشآموختگان فرهیخته در صنعت بانکداری و همچنین بهرهگیری از ذخائر عظیم نفت و گاز و پتروشیمی در کنار فرصتهای گردشگری و پتانسیلهای طبیعی و جغرافیایی ایران به عنوان کریدور شمال و جنوب نقش مؤثری در منطقه به عنوان یک مرکز ثقل منابع مالی و بانکی ایفا نماید.
بانکداری در کشور ما نیازمند سرمایهگذاری در سرمایههای فیزیکی و افزایش سرمایه انسانی و همچنین بهسازی در فناوری دارد و از همه مهمتر این صنعت نیازمند راهبردهای فراملی بوده و باید این احساس در مجموعه صنعت بانکداری کشورمان بوجود آید که بازار سرمایه و تأثیر نهادهای پولی و بانکی در مجموعه اقتصاد جهان یکی از مزیتهای بانکداری در کشورها محسوب میشود.
در کشور ما علاوه بر بانکهای دولتی و خصوصی با نهادهای متعدد مالی دیگری نیز روبهرو هستیم که میتوانند بهعنوان یک ابزار قدرت مالی در جهت رشد و شکوفایی کشور مورد بهرهبرداری قرار گیرند شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بازنشستگی متعدد که در کشور وجود دارد و همچنین میتوان صندوق توسعه ملی را نام برد که با هدف بالا بردن سرمایهگذاریهای داخلی و خارجی و تأمین سطحی از رفاه بر شهروندان و نگاهداری ثروت ملی برای نسلهای آینده تشکیل شده است. در بسیاری از کشورها بانکها و صندوقهای توسعه ملی یا صندوق ثروت ملی زمانی اقدام به سرمایهگذاری در پروژههای ملی میکنند که نرخ بازدهی سرمایه در داخل کشور بیشتر باشد در غیر این صورت اگر نرخ بازدهی سرمایه خارجی بیشتر باشد، سرمایهگذاری در کشورهای خارجی را ترجیح میدهند. بسیاری از بانکهای کشورها با بهرهگیری از مشاوران و منابع انسانی خارج سرمایهگذاری و تأمین منابع مالی فراتر از مرزهای ملی را در اولویت قرار میدهند.
در جهان امروز با پدیده جهانی شدن و وابستگی متقابل در زمینههای گوناگون سیاسی، امنیتی، اقتصادی و حتی فرهنگی روبهرو هستیم از نتایج این جهانی شدن کمرنگ شدن مرز دو حوزه داخلی و خارجی و اثرگذاری سایر این دو حوزه بر یکدیگر و پیوند سطوح گوناگون جهانی، منطقهای و ملی روی بسیاری از عملکردها بوده است و به همین دلیل روزبهروز شاهد گرایش چشمگیر کشورها به سوی سیاستها و راهبردهای برونگرایانه و عضویت شتابنده کشورها در نظام بازرگانی چند جانبه و بازارهای جدید منطقهای بودهایم.
بانکداری جهانی با سرمایهگذاری و حمایت از پروژههای چندملیتی بهویژه پروژههایی که تضمین بازگشت سرمایه و سود کافی را برای بانک داشته باشد نیز در یک مسیر شتابنده قرار گرفته است.
بانکداری ما نیازمند یک نگاه راهبردی جدید برای مدیریت منابع بوده اینک که حباب سرمایهگذاری در بخش مسکن ترکیده است مجموعه بانکهای کشور هنوز در شوک این حباب از دست رفته هستند و ما در همین زمان که بانکداری ما در شوک به سر میبرد عرصههای جدیدی پس از برجام در کشور خود را نمایان ساخته است که بانکهای ما را اندکی به تکاپو واداشته است. بهعنوان نمونه میتوان گفت پست بانک ایران بهعنوان بانک تخصصی IT و ICT در کشور علاوه بر سرمایهگذاری و ارائه تسهیلات به متقاضیان داخلی میتواند در مباحث متعدد دیگری در سطح منطقه نیز ورود پیدا کرده با سرمایهگذاری در عرصه بنادر و شیلات و حتی کشتیرانی و حملونقل دریایی و همچنین بهعنوان خرده بانکداری فراگیر در نواحی مرزی و مناطق آزاد تجاری و صنعتی در زمینه بازاریابی تسهیلات، خرید و فروش ارز و مبادلات پولی بانکی مابین مناطق آزاد کشور با کشورهای دیگر و مناطق آزاد سایر کشورها عمل نماید.
مباحث خرده بانکداری و حضور در بازارهای مالی سایر کشورها با توجه به روابط اقتصادی و تجاری ما با سایر کشورها میتواند نسبت به سایر بخشها زودتر عمل نماید بهعنوان نمونه میتوان به بخش گردشگری و توریسم اشاره کرد در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران لغو روادید با بسیاری از کشورها را در دست اقدام قرار داده است بانک مرکزی میتواند با سهل کردن روابط بانکی به برخی از بانکها نظیر پست بانک ایران و بانک گردشگری حمایتهای لازم را انجام داده تا این بانکها بتوانند در کشورهای آسیای میانه در کشورهای حوزه خلیج فارس اقدام به ایجاد شعبه و صرافی نمایند.
یکی از نتایج کمتر دیده شده برجام که به لطف دولت تدبیر و امید ایجاد شده است به رسمیت شناخته شدن ایران بهعنوان یک قدرت منطقهای در تصمیمگیریهای منطقه و حتی فرامنطقهای است منافع ملی همواره ایجاب میکند نهتنها در مراودات سیاسی و پیمانهای نظامی حضور داشته باشیم بلکه ما با پشتوانه وسیع مردمی به عنوان کشوری باثبات و دارای تمدن و فرهنگ و تأثیرگذار در جهان میتوانیم در عرصههای مختلف اقتصادی و کارآفرینی و صدور خدمات فنی و مهندسی و بانکداری و تأمین سرمایه در منطقه و حتی سرزمینهای دوردست حضور داشته باشیم.
صنعت بانکداری و مجموعه نظام پولی و بانکی کشورمان با حفظ استانداردهای جهانی و رعایت الزامات جهانی پول و سرمایه بهویژه شفافسازی و بهرهگیری از تکنولوژی مدرن نظام بانکی توان تأثیرگذاری در اقتصاد و منطقه را دارا میباشد جهان امروز نیازمند شفافیت در همه عرصهها بوده بانکداری و صندوقهای سرمایهگذاری و نهادهای پولی و مالی کشورمان با حضور و حمایت از قوانین پولشویی و گردن نهادن به سود منصفانه و مطالعه و دریافت فرصتهای سرمایهگذاری در منطقه و جهان میتوانند از قدرت اعتباردهی و سرمایهگذاری و بالطبع تأثیرگذاری در اقتصاد سایر ملل برخوردار شوند.
بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری و صندوقهای سرمایهگذاری در کشورمان با همافزایی با یکدیگر و حمایت و همراهی دولت علاوه بر اینکه میتوانند در اقتصاد ملی نقش مؤثری داشته باشند در اقتصاد منطقهای نیز با نگاه همپوشانی موفق خواهند بود.
در پایان باید گفت حضور در عرصههای جهانی نیازمند خوشنامی و برندسازی است بانکهای ایرانی و مجموعه صاحبان سرمایه و شرکتهای سرمایهگذاری و بخشهای اعتباری برای حضور در منطقه و جهان باید خوشنامی و موفقیت را ابتدا در درون کشور با ارائه عملکردها و شفافیت به منصه ظهور برسانند و سپس دستآوردهای مطلوب را به دیگران عرضه کنند این عرصه قبلاً در همکاری با شرکتهای خارجی در حوزه نفت و گاز برای ایرانیان آزموده شده است جهان از سرمایهگذاری در ایران با حفظ منافع خود حمایت میکند و ما نیز نیازمند حضور در بازارهای جهانی و رقابتهای منطقهای با حفظ منافع ملی خواهیم بود.