علیاکبر گرجی-حقوقدان
زمانی که در مورد حقها و آزادیهای بنیادین سخن به میان میآوریم حقوق زنان نیز جزئی از حقها و آزادیهای بنیادین به شمار میرود. بنیادی ترین حق برای انسان حق حیات شایسته و حقهای رفاهی و بسیاری از حقوق دیگر است. تمام حقها و آزادی بنیادین شامل زن و مرد در هر جامعهای است. اما باکمال تاسف ما در جهانی زیست میکنیم که در این دنیا حقها و آزادی بشر در حال نقض شدن است، گرچه قرن ۲۱ قرن حقوق بشری است اما امروزه انواع نقض حقها و آزادیها به خصوص در مورد زنان در جوامع وجود دارد. به این علت که چنین حقهایی بیشتر از سایر حقوق بنیادین درحال نقض شدن است. در مورد حقوق زنان نیز تردیدی وجود ندارد که حقها و آزادیهای زنان بیش از حقها وآزادیهای مردان مورد نقض قرار قرار گرفته است. در تمامی جوامع و درعالمی که حقوق اجرا میشود در اغلب کشورهای جهان گلوگاههای مهم قدرت، ثروت و اعتبار در دستان مردان قرار دارد. تاریخ، تاریخ مردانهای است و در حال حاضر نیز کم و بیش همین گونه است. در جوامع توسعه یافته زنان جسارت و هوش بیشتری از خود نشان دادهاند و درصد و سهم بیشتری از حقوق وآزادی خود را به دست آوردهاند و درجامعه دیگرتحقق و تعیین حقها و آزادیها کمتر بوده است. اما در مجموع اگر بتوانی از عبارت نابرابریهای عملی سخن بگویم ، این نابرابریها در مقایسه زن و مردم وجود دارد. اما در کشورهای توسعه یافته کمی شرایط متفاوت است. در این کشورها نیز در عمل نابرابری دیده میشود اما فرق این کشورها با سایر کشورها این است که درکشورهای توسعه یافته مساله برابری حداقل در عالم نظر حل شده اما مشکل کشورهای جهان سوم این است که این کشورها هنوز در تئوری درحال مجادله هستند تا مشاهده کنند که زنان فلان حق را دارند یا نه؟ بنابراین این کشورها از نظر تئوریک نیز عقبند. البته در عمل نیز گامهای بسیار بیشتری در مورد عدالت جنسیتی برداشته شده است. وضعیت برخی نظامهای حقوقی درحال حاضر به گونهای است که زنان شهروند کامل نیستند زیرا شهروندی یک موقعیت است و شهروندی به میزان توانمندی بستگی دارد. توانمندی در موقعیت، ثروت و قدرت سیاسی و اقتصادی حقوق شهروندی را مشخص میکند. شهروند انسان آزادی است که میتواند در همه زیمینهها به فعالیت بپردازند. با این توصیف در بسیاری از کشورهای توسعه نیافته زنان شهروند کاملی نیستند. متاسفانه به خاط برخی کج سلیقهایها شهروندی که نتواند مانند سایری در انتخابات ها کانیدا شود شهروند کاملی به حساب نمیآید.