مرتضی ابراهیمی روز گذشته شاهد ریزش نرخ ارز در بازار آزاد بودیم به همین دلیل خبرنگار جهان اقتصاد در میدان فردوسی حضور یافت تا اوضاع ارز را رصد کند. بررسی میدانی نشان می دهد که نرخ در صرافی ها تعیین نمی شود زیرا اکثر صرافی ها در مغازه هایشان را بسته بودند بنابراین دلالان معاملات ارز را به دست گرفته و در ان جولان می دانند. برخی دلالان فقط خریدار و برخی دیگر فقط فروشنده بودند. هر دلالی قیمت خاص خود را می داد و هیچ گونه نرخ مشخصی در بازار حکم فرما نمی کرد. روز گذشته بازار ارز کاملا سرگردان بود به طوری که مردم دیگر حتی به تلگرام هم اتکا نمی کردند و حضوری در میدان فردوسی جمع شوند تا نرخ واقعی را متوجه شوند. به تلگرام اشاره کردیم، بررسی های گروه های تلگرامی نشان می دهد که هر کس برای خود پیش بینی ارائه می کند، به عنوان نمونه شخص معتقد بود دلار تا ۴۰ هزار تومان افزایش خواهد یافت، شخصی دیگر معتقد بود دلار تا ۵ هزار تومان سقوط می کند، که هرکدام برای خود استدلال هایی ارائه می دانند. با توجه به این که صرافی ها از خرید و فروش ارز خودداری می کردند بانک مرکزی طی اطلاعیه ای از تمام بانک های مجاز به عملیات ارزی خواست، نسبت به خرید ارز از مردم اقدام کنند. بانک مرکزی با اشاره به تمایل مردم به فروش ارزهای خود و نیز امتناع دلالان ارز و برخی صرافی ها از خرید ارز، از مردم خواست با مراجعه به شعب ارزی بانک های دارای مجوز عملیات ارزی، نسبت به فروش ارزهای خود به قیمت اعلامی اقدام کنند. روز گذشته معاملات دلار از ۸ هزار تومان تا ۱۵ هزار تومان در نوسان بود و قیمت ها توافقی معامله می شدند و همان طور که گفته شد هیچ گونه نرخ مشخصی وجود نداشت. در بازار آزاد نرخ‌ها تا ظهر روند کاهشی را طی کرد اما از بعدازظهر روند تغییر کرد و مقداری صعودی شد اما در ادامه نرخ ارز به روند کاهنده خود ادامه داد. بررسی های میدانی نشان می دهد که متوسط قیمت خرید دلار توسط دلالان ۱۲ هزار ۸۰۰ و متوسط فروش ۱۳ هزار ۵۰۰ تومان بود. در مورد آینده نرخ ارز اکثر مردمی که به میدان فردوسی مراجعه کرده بودند معتقدند که روند نرخ ارز کاهشی است اما دلالان برای سود جویی و کسب درامد بیشتر القاء می کردند که نرخ ارز افزایش خواهد یافت. به طور کلی بازار پرنوسان ارز در این روزها قابل پیش ‌بینی نیست و به همین دلیل تفاوت میان قیمت خرید و فروش در بین دلالان بازار ارز تفاوت زیادی دارد. صرافی‌ بانک ملی قیمت فروش و خرید ارز را زیر قیمت بازار اعلام کرد. قیمت خرید و فروش یورو را به ترتیب ۱۱۹۰۰  و ۱۲ هزار و ۹۹۰ تومان و قیمت خرید و فروش دلار را به ترتیب ۱۰۵۰۰ تومان و ۱۱۲۰۰ تومان تعیین کرده بود. البته صرافی بانک ملی و سایر بانک‌ها فقط به نیازهای خدماتی و مسافرتی، ارز می‌فروشند. کاهش نرخ ارز را باید در خارج از مرز های ایران جست یعنی در اروپا زیرا عزم اروپایی‌ها به تداوم تجارت و توافقات مالی با ایران و توافقات با روسیه و چین، زمینه‌های لازم برای تقویت ارزش پول ملی را بوجود آورده است. نه سیاست های بانک مرکزی. از دیگر عوامل خارجی کاهش نرخ ارز را باید در مجلس جستجو کرد زیرا خبر های رسیده از مجلس از ان حکایت دارد که خانه ملت موافق تصویب FATF هستند. زیرا با تصویب FATF مبادلات تجاری با کشور هایی که با ایران مبادلات تجاری دارند تسهیل خواهد شد. در اخرین ساعات معاملات ارز اما خبری از جلسه  سران قوای مقننه و قضائیه و به‌ریاست  حسن روحانی برگزار شد تا برنامه جدید ارزی را بررسی کنند. در این جلسه مصوب شد تا بانک مرکزی اوراق مشارکت ارزی ــ ریالی را منتشر کند. بر اساس این مصوبه؛ بانک مرکزی موظف است تمهیدات و تسهیلات لازم را برای خرید و فروش فوری ارز حاصل از صادرات پتروشیمی و فولاد و دیگر محصولات صادراتی که توسط صادرکنندگان عرضه می‌شود، در بازار ثانویه ارز فراهم نماید. همچنین بانک مرکزی جمهوری اسلامی مجاز به عملیات بازار باز می‌باشد و می‌تواند برای اعمال سیاست پولی، نسبت به خرید و فروش اوراق مالی اسلامی منتشره توسط دولت اقدام نماید. همچنین شورای عالی هماهنگی اقتصادی؛ به‌منظور تشویق سرمایه‌گذاری و جذب منابع ارزی، تصویب کرد اتباع دولت‌های خارجی در صورتی که حداقل دویست و پنجاه هزار دلار جهت سرمایه‌گذاری در ایران، به کشور وارد کنند، مطابق ضوابطی که دولت اعلام می‌کند، می‌توانند از امتیاز مجوز اقامت پنج‌ساله برخوردار شوند. روز گذشته رحمانی فضلی در جلسه ستاد اطلاع‌رسانی و تبلیغات اقتصادی به عنوان رییس این ستاد، به تلاطم غیر واقعی بازار ارز و سکه اشاره و تصریح کرد که با تصمیمات مناسبی که در جلسه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا گرفته شد، شاهد سامان‌یابی وضعیت بازار و سیر نزولی قیمت ارز و سکه خواهیم بود. به نظر می رسد با تفویض اختیارات جدید سران قوا به رئیس کل بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز، این بانک از روز دوشنبه تا حدودی بازار ارز را به دست گرفته  است. اما باید دید که آیا در آینده این سیاست مانند سیاست ها گذشته بانک مرکزی و دولت موفق آمیز خواهد بود یا خیر. اما شواهد نشان می دهد که تا کنون بانک مرکزی در بازار  آزاد ارز مداخله ای نکرده است. **ریزش بی سابقه شاخص کل بورس اگر از بازار ارز خارج شویم و سری به بازار سهام باندازیم متوجه خواهیم شد که بازار سرمایه نیز به تبع از بازار ارز قرمز پوش شد به طوری که شاهد ریزش ۷هزار واحدی این بازار بودیم که این سقوط در تاریخ بازار سرمایه بی سابقه است. سقوط سنگین بازار سهام در روز گذشته یک پیام داشت و این پیام ان است که بازار کاملا حبابی است. در صورتی که مسئولان و برخی کارشناسان ادعا می کردند که رشد قیمت سهم‌ها و رونق بورس در ماه‌های گذشته دلایل مدیریتی داشته است. در هفته گذشته و اوایل هفته جاری شاخص کل بازار سرمایه به طور متوسط روزی چهار هزار واحد رشد می کرد اما دیروز شاهد ریزش بی سابقه ۷۲۲۰ واحدی بودیم. پیش بینی می شود سقوط بازار سهام در روز های اینده نیز ادامه یابد. در ماه های گذشته در بسیاری از گروه‌های بورسی مخصوصا در شرکت‌هایی که صادرات محور هستند در روزهای متمادی صف‌های خرید ایجاد شود و فزونی تقاضا بر عرضه، قیمت‌ها را افزایش دهد. اما با کاهش نرخ دلار در طی روز جاری از ابتدای باز شدن معاملات بورس، قیمت‌ها لحظه به لحظه در حال کاهش است و در بسیاری از سهم‌ها صف‌های فروش پایدار به وجود آمد. روز سه شنبه شاخص کل هم ‌وزن با کاهش ۹۵۷ واحدی عدد ۳۳ هزار و ۴۹  واحد را به نمایش گذاشت. شاخص سهام آزاد شناور نیز با کاهش ۷۴۷۶ واحدی به رقم  ۲۰۲ هزار و ۳۲۰ واحد دست یافت. شاخص بازار اول اما در حالی با کاهش ۵۳۹۸ واحدی به رقم ۱۳۹ هزار و ۹۸۶ واحد دست یافت که شاخص بازار دوم با کاهش ۱۴۰۰۲ واحدی عدد  ۳۶۸ هزار و ۷۲۵ واحد را به نمایش گذاشت. روز سه شنبه نیز شاخص کل فرابورس با کاهش ۷۵ واحدی بر روی رقم ۲ هزار و ۱۶۵ واحد متوقف شد. معاملات سهام در نماد معاملاتی شرکت‌های فولاد مبارکه اصفهان با ۶۲۵ واحد، تاپیکو با ۵۲۳ واحد و پالایش نفت بندر عباس با ۵۱۶ واحد کاهش بیشترین عامل در سقوط بازار سهام داشتند. از دیگر عوامل سقوط بازار سهام باید به نرخ خوراک اشاره کرد. بازار سهام با شوک خبر افزایش قیمت تسعیر ارز خوراک پتروشیمی ها از ۳۸۰۰ تومان به متوسط قیمت ارز نیمایی برای نیمه دوم سال مواجه و در این گروه و تقریبا اغلب گروه ها تاثیر منفی موقتی داشت. دیروز نیز سهام خزانه به تبع سقوط بازار سهام شاهد ریزش بود.